Hướng tới sử dụng phân bón hữu cơ vì nền nông nghiệp sạch

Xung quanh về vấn đề phân bón hữu cơ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đã có cuộc trao đổi với phóng viên báo chí.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường (Ảnh: BT)

Phóng viên (PV): Xin Bộ trưởng cho biết vai trò của phân bón hữu cơ đối với nông nghiệp sạch?

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Chúng ta biết rằng trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, hướng nông nghiệp phải phấn đấu tiến nhanh hơn trong việc tạo ra các nông sản sạch, chất lượng cao và hội nhập thành công với chuỗi nông sản toàn cầu.

Và để làm được điều đó cần rất nhiều các nhóm giải pháp. Trong đó, vấn đề sử dụng phân bón hữu cơ sẽ là một trong những giải pháp rất quan trọng đối với sản phẩm cây trồng. Bởi chúng ta biết rằng, phân bón hữu cơ khi chúng ta sử dụng cho quy trình canh tác sẽ đảm bảo hiệu quả trên rất nhiều mặt, nhiều phương diện.

Thứ nhất là đảm bảo phát huy cao nhất hiệu quả phân bón, vì nếu chúng ta chỉ sử dụng phân bón vô cơ như hiện nay thì hiệu quả theo như báo cáo chỉ 45-50%. Thứ hai nữa là đảm bảo chất lượng nông sản ở mức cao nhất nếu như chúng ta sử dụng phân bón hữu cơ một cách hợp lý và thỏa đáng. Thứ ba là tham gia bảo vệ môi trường. Chúng ta biết rằng vừa qua việc sử dụng, lạm dụng phân bón vô cơ đã để lại hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường.

Và một điểm nữa là sử dụng phân bón hữu cơ giúp bảo vệ hệ sinh thái. Chúng ta cần từng bước khắc phục lại mà vốn những năm vừa qua, việc lạm dụng sử dụng phân vô cơ thái quá dẫn đến suy kiệt hệ sinh thái.

Nếu sử dụng phân hữu cơ một cách hợp lý thì còn tham gia vào thích ứng với biến đổi khí hậu, thông qua canh tác mà phục hồi lại độ phì, dinh dưỡng cũng như để tổ chức các cây trồng phù hợp. Do đó có thể khẳng định biện pháp sử dụng, sản xuất phân hữu cơ sẽ là một trong những giải pháp cần phải coi trọng trong thời gian tới và phải tập trung để đẩy nhanh hơn.

PV: Để hướng đến việc sử dụng phân bón hữu cơ trong khi người dân vẫn có thói quen sử dụng phân bón vô cơ, thực hiện điều này chúng ta có gặp những trở ngại gì thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Rõ ràng để thay đổi một thói quen, chuyển từ một phương thức canh tác mà chủ yếu nghiêng về phân bón vô cơ mà sang một phương thức mà tập trung ưu tiên, phát triển nhiều hơn về tỷ lệ phân hữu cơ  là một quá trình thay đổi nhận thức.

Tuy nhiên, chúng ta phải xác định mặc dù đây là một việc khó nhưng không có nghĩa là chúng ta không làm được. Và chúng ta biết rằng đây là một dạng sử dụng phân bón truyền thống trước đây. Nếu như bây giờ muốn thay đổi nhận thức thì phải có những nhóm giải pháp tổng thể toàn bộ, kể cả công tác quản lý nhà nước, kể cả sự vào cuộc của các doanh nghiệp và kể cả của người dân để thay đổi tập quán. Và một trong những giải pháp quan trọng là công tác truyền thông. Nếu như chúng ta tổ chức đồng bộ các nhóm giải pháp thì chắc chắn chúng ta làm được điều này.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 108 về quản lý phân bón, đưa về một mối, một bộ quản lý. Trong nội dung của Nghị định 108 thì có những nội dung rất quan trọng là ưu tiên phát triển sử dụng sản phẩm phân bón hữu cơ.

Cùng với đó là một loạt các cơ chế chính sách, các văn bản pháp luật khác. Đây là những khung khổ pháp luật để tạo điều kiện thúc đẩy nhanh hướng sản xuất, sử dụng phân bón hữu cơ; cùng với đó là các biện pháp tổ chức sản xuất. Chúng ta có niềm tin khi mà hiện nay đã có gần 100 các doanh nghiệp lớn cũng ủng hộ chương trình này, đã bắt đầu nghiên cứu và bắt đầu tổ chức sản xuất, mở rộng hơn hướng tổ chức sản xuất này.

Cùng với đó là các doanh nghiệp cũng đã liên kết với bà con nông dân. Nhiều vùng bà con nông dân đã quay trở lại, áp dụng sử dụng phân bón hữu cơ ở các quy mô cấp độ khác nhau và tiến tới đây cần thúc đẩy các giải pháp đồng bộ, kể cả việc Chính phủ hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, hoàn thiện công tác quản lý nhà nước, doanh nghiệp vào cuộc đồng hành cùng với việc tổ chức sản xuất, xây dựng chuỗi liên kết. Nông dân đồng hành ủng hộ bằng cách sản xuất ra những nông sản sạch trên nền tảng ứng dụng phân bón hữu cơ thì chúng tôi tin tưởng ở cả 3 trục: quản lý nhà nước, doanh nghiệp, người dân vào cuộc đồng hành. Thời gian tới cần đẩy nhanh được việc sản xuất, sử dụng sản phẩm phân bón hữu cơ vào trong việc tổ chức một nền sản xuất theo hướng sạch hơn, chất lượng cao hơn, bền vững hơn, hiệu quả hơn. Trên cơ sở đó tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

PV: Vậy hiện nay, việc xử lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng như thế nào thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường: Một trong những nút thắt hiện nay là vẫn còn hàng giả, hàng kém chất lượng, sản xuất phân bón không đúng với các quy định.

Thời gian tới phải tập trung vào công tác thanh, kiểm tra để đảm bảo cho thị trường có một môi trường lành mạnh. Hiện nay ngoài Nghị định 108 ra, Thủ tướng Chính phủ chuẩn bị ký ban hành một Nghị định về xử phạt các hoạt động vi phạm trong lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu thông, sử dụng phân bón. Đó là một chế tài quan trọng, cùng với đó là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trên cơ sở được Chính phủ giao chức năng cơ quan thống nhất quản lý về phân bón, chúng tôi đang củng cố lại các cơ quan quản lý; hướng dẫn các địa phương, cụ thể là các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để củng cố bộ phận này. 

Cùng với đó, cần xã hội hóa hơn nữa công tác tham gia của các thành phần kinh tế. Tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền, thuyết phục để các thành phần sản xuất tham gia quá trình sản xuất và sử dụng phân bón này một cách tốt nhất, nghiêm nhất các chủ trương chính sách quản lý.

PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!./.

 BT (ghi)