Mở rộng diện tích trồng khoai tây

Thứ sáu - 10/08/2018 23:45

Mặc dù là một loại rau củ quả cao cấp và có nhiều tiềm năng phát triển, nhưng khoai tây ở nước ta đang ngày càng thu hẹp diện tích, hiện chỉ đạt dưới 20 nghìn ha/năm. Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), diện tích trên mới chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu tiêu dùng…

Nông dân TP Đà Lạt (Lâm Đồng) thu hoạch khoai tây. Ảnh: ĐĂNG ANH

Diện tích ngày càng thu hẹp

Ở nước ta, sản xuất khoai tây có một số thuận lợi như cây sinh trưởng tốt, năng suất cao ở vùng khí hậu ôn hòa nhiệt độ từ 17 đến 22°C. Do vậy, vụ đông ở các tỉnh phía bắc và vùng cao Đà Lạt (Lâm Đồng) là những nơi thuận lợi cho sản xuất khoai tây. Trong đó, diện tích khoai tây tại các tỉnh phía bắc đạt khoảng 90 đến 95% diện tích khoai tây cả nước. Chính phủ đã có chủ trương đưa khoai tây trở thành một cây trồng ưa lạnh chủ lực của vụ đông ở miền bắc. Từ năm 2002, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) đã đầu tư dự án sản xuất giống khoai tây sạch bệnh do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây có củ (Viện Cây lương thực - cây thực phẩm) làm chủ đầu tư. Mỗi năm, dự án sản xuất khoảng 1,5 triệu củ giống gốc, cung ứng cho nông dân 200 tấn giống nguyên chủng và 2.000 tấn giống xác nhận, năng suất khoai tây ngoài sản xuất đạt từ 18 đến 20 tấn/ha. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia nông nghiệp, sản xuất khoai tây ở nước ta hiện vẫn thiếu bộ giống phù hợp, thiếu nguồn giống chất lượng cao, sạch bệnh, nhất là hệ thống sản xuất giống chưa đáp ứng nhu cầu. Ở nhiều địa phương, nguồn giống khoai tây chủ yếu do nông dân tự chọn lựa trong sản lượng thu được để trồng vụ sau. Theo Sở NN và PTNT tỉnh Thái Bình, diện tích, năng suất, sản lượng khoai tây những năm gần đây giảm mạnh so với trước và đang ở mức từ 3.000 đến 4.000 ha/năm, năng suất bình quân 157,6 tạ/ha. Nguyên nhân chính là do giá giống cao, thiếu nguồn giống bảo đảm giống bị thoái hóa, nhiễm bệnh nặng.

Tại vùng đồng bằng sông Hồng, trọng điểm trồng khoai tây của cả nước, các giống khoai tây được sản xuất phục vụ ăn tươi phổ biến là Diamant, Solara, Sinora, chủ yếu nhập khẩu từ Hà Lan, Đức và chọn lọc trong nước (KT1, KT3, PO3,...). Do được sản xuất liên tục qua nhiều năm, các giống trên thoái hóa và cho năng suất thấp. Hằng năm, nước ta phải nhập một lượng lớn khoai tây từ Trung Quốc về để làm giống. Nhìn chung, các giống nhập khẩu này có chất lượng thấp, nhiễm nhiều loại bệnh, nhất là bệnh vi-rút, héo xanh và bệnh mốc sương.

Đột phá từ khâu giống

Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây có củ, hiện cơ sở vật chất về khoa học công nghệ chọn tạo giống khoai tây đã ứng dụng được các tiến bộ mới như công nghệ sinh học trong chọn giống, đầu tư đồng bộ hệ thống nhân giống sạch bệnh từ làm sạch vật liệu, nhân nhanh invitro, nhà lưới, nhà khí canh, nguồn nhân lực có đủ trình độ.

Số liệu của Cục Trồng trọt cho thấy, mỗi héc-ta khoai tây trồng, sau ba tháng, nông dân có doanh thu từ 110 đến 120 triệu đồng. Theo Cục Trồng trọt, mục tiêu trong 5 năm tới (2018 - 2023) sẽ đưa diện tích đạt và ổn định khoảng 30 nghìn ha, 5 năm tiếp theo đưa diện tích khoai tây lên từ 35 đến 40 nghìn ha. Năng suất bình quân đạt từ 18 đến 20 tấn/ha, tăng 4 đến 6 ha so với năm 2015, giá trị thu nhập từ 100 đến 120 triệu đồng/ha/vụ (trong ba tháng) với quan điểm phát triển bền vững gắn với chế biến, tiêu thụ, sản phẩm bảo đảm an toàn thực phẩm, nâng cao chuỗi giá trị, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Theo Thứ trưởng Bộ NN và PTNT Lê Quốc Doanh, vấn đề mấu chốt để mở rộng và phát triển bền vững diện tích khoai tây là cần có nguồn giống chất lượng. Trong bối cảnh đẩy nhanh tái cơ cấu ngành trồng trọt theo hướng gia tăng giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích gieo trồng và trước thách thức của biến đổi khí hậu, việc tăng diện tích, năng suất, sản lượng cây khoai tây trong cơ cấu cây trồng vụ đông ở vùng đồng bằng sông Hồng cần được coi trọng. Bộ NN và PTNT chủ trương đẩy mạnh nghiên cứu chọn, tạo và đưa vào sản xuất các giống tốt, sạch bệnh; áp dụng quy trình canh tác tiên tiến, gắn với yêu cầu chất lượng của doanh nghiệp cho công tác bảo quản, chế biến để nâng cao giá trị.

Mới đây tại Hà Nội, Bộ NN và PTNT tổ chức Hội thảo “Hợp tác của Trung tâm Khoai tây quốc tế (CIP) tại Việt Nam nhằm hỗ trợ chương trình phát triển nông nghiệp”. Trong những năm qua CIP triển khai rất nhiều dự án, chương trình tại Việt Nam, như: Giảm rủi ro về thực phẩm và tăng cường khả năng phục hồi cây lấy rễ củ tập trung; nghiên cứu lai tạo giống khoai tây; phát triển các giống khoai tây phát triển mạnh; thỏa thuận hợp tác giữa CIP và VAAS với mục tiêu mở rộng diện tích sản xuất khoai tây, tăng trưởng bền vững năng suất hệ thống để từ đó tăng thu nhập cho nông dân thông qua cải tiến công nghệ và kỹ thuật. Tại hội thảo này, các chuyên gia của CIP đã giới thiệu về dự án chọn tạo năm giống khoai tây thích ứng với vùng nhiệt đới theo mô hình hợp tác công - tư. Dự án sử dụng phương pháp chọn giống ưu tú, hiện đại nhằm tăng năng suất, tính ổn định và khả năng cạnh tranh của khoai tây, nâng cao an ninh lương thực và nguồn thu nhập của các hộ nông dân nghèo ở vùng Đông - Nam Á. Đây là tín hiệu đáng mừng đối với người trồng khoai tây ở Bắc Bộ.

Tỉnh Thái Bình đã ứng dụng thành công nhiều kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất khoai tây giống bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào kết hợp khí canh; công nghệ ngắt ngọn dâm bầu vào sản xuất cây giống, củ giống khoai tây sạch, nhờ đó cung ứng một lượng củ giống nhất định, góp phần bổ sung vào nguồn giống chất lượng cao cho diện tích trồng khoai tây trong tỉnh. Theo Sở NN và PTNT tỉnh Thái Bình, để mở rộng và phát triển bền vững cây khoai tây, ngành nông nghiệp cần quy hoạch vùng tập trung, liên kết sản xuất giữa các hộ, địa phương, đơn vị hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn; đẩy mạnh cơ giới hóa một cách đồng bộ từ khâu làm đất - trồng - thu hoạch - chế biến; bảo đảm nguồn cung ứng giống chất lượng cao, giá rẻ...

Tác giả bài viết: SƠN NAM

Nguồn tin: nhandan.com.vn