Ba thay đổi lớn ở Gia Phú khi xây dựng nông thôn mới

Sức mạnh nhân dân - góc nhìn từ Kính Chúc

Ông Nguyễn Hồng Phong - Bí thư chi bộ 4, thôn Kính Chúc (xã Gia Phú) năm nay 68 tuổi. Thế nhưng, nói đến chuyện huy động sức dân xây dựng NTM, giọng ông vẫn hăng say như thời trai trẻ.

Diện mạo tươi sáng tại thôn Đoan Bình (xã Gia Phú)

Ông chia sẻ: Những năm 2010 trở về trước, tôi đi mấy chục cây số về huyện Gia Viễn chẳng lấm chân. Nhưng, hễ về đến con đường đất nối từ tỉnh lộ 477 vào thôn Kính Chúc là giầy dép bẩn thỉu; ổ trâu, ổ gà nhiều vô kể. Nhìn quanh ngõ xóm, cuộc sống vật chất, tinh thần của người dân thật vất vả. Trên cánh đồng, nông dân vẫn dựa vào con trâu, cái cày để canh tác với phương thức lạc hậu. Mặc dù Chính phủ đã ban hành 19 tiêu chí NTM từ năm 2009, nhưng “nó mới chỉ lởn vởn ở đâu đó, chứ chưa đi vào lòng dân”. Ai cũng nghĩ, đầu tư làm NTM là việc của Nhà nước, của mấy lãnh đạo chính quyền.

Để phá tan “tảng băng” suy nghĩ ấy, xã Gia Phú đã thành lập Ban Phát trển thôn, lựa chọn những người có tâm, có tài và có sự tín nhiệm trong dân để vận động nhân dân. Bằng mọi giá, phải làm sao để dân hiểu được rằng: mình chính là chủ thể trong xây dựng NTM.

Thế rồi, đến năm 2012, đoạn đường đất lầy lội dẫn vào thôn Kính Chúc dài 550m đã chứng kiến nhiều cảnh tượng chưa từng có. Hàng trăm hộ dân tự nguyện hiến khoảng 2.000m2 đất, phá dỡ tường rào; chặt cây lưu niên để mở rộng thành tuyến đường rộng tới 6,5m (trước đây chỉ rộng khoảng 3m).

Nhà nước hỗ trợ 50% xi măng, cát sỏi, còn lâu mới đủ để cứng hoá bê tông toàn tuyến. Trong khi đó, không thể vắt kiệt sức dân để chạy theo thành tích. Ban Phát triển thôn đã viết thư và trực tiếp vận động con em xa quê, những hộ khá giả ủng hộ được 150 triệu đồng. Số còn lại huy động dân đóng góp 50.000 đồng/khẩu. Riêng với các hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn được miễn thu, nhưng có thể đóng góp bằng công lao động. Con đường bê tông sạch đẹp, rộng thênh thang sinh ra từ đó.

Đến nay, thôn Kính Chúc đã cứng hoá 100% đường thôn, xóm với chiều dài trên 4.000m. Ngoài ra, nhân dân còn đóng góp thêm 300 triệu đồng (với mức 260.000 đồng/sào, thu trong 4 vụ lúa) để chỉnh trang giao thông, thuỷ lợi nội đồng sạch đẹp.

Theo ông Phong, từ năm 2012 đến nay, 80% hộ gia đình đã tiết kiệm tiền để cải tạo, nâng cấp nhà ở, công trình vệ sinh, mua sắm thiết bị nghe nhìn và phương tiện đi lại; ít nhất 50% gia đình có điều hoà... Giống như thôn Kính Chúc, cách làm sáng tạo trên được triển khai trên địa bàn toàn xã, hình thành một cuộc “cách mạng” trong xây dựng NTM.
 

Nhân dân đóng góp 172 tỷ đồng

Ông Vũ Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Gia Phú, chia sẻ: Khi bắt đầu triển khai xây dựng NTM, xã mới đạt được 8/19 tiêu chí. Tuy nhiên, chỉ sau 5 năm, xã đã huy động được hơn 345 tỷ đồng để xây dựng NTM. Đáng chú ý là nhân dân đã đóng góp hơn 172 tỷ đồng (chiếm khoảng 50% vốn xây dựng NTM).

Đường bê tông dẫn ra tận cánh đồng thôn Làng

Khi đại đa số người dân hiểu rằng mình chính là chủ thể để phát triển, họ đã tự nguyện đóng góp hàng ngàn công lao động, hiến khoảng 30.000 m2 đất để kiến thiết lại hạ tầng (đường giao thông, kênh mương, nhà văn hoá, hệ thống chiếu sáng...). 100% đường giao thông trên địa bàn xã đã được cứng hoá với tổng chiều dài 57,7km.

Để rút bớt lao động nông thôn ra khỏi ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân, xã Gia Phú có nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh các lĩnh vực may mặc, vận tải, xây dựng... hàng năm tạo việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương.

Cơ cấu lao động chủ yếu là công nhân, dịch vụ và các ngành nghề khác (chiếm 60%), số lao động trong độ tuổi là cán bộ viên chức chiếm khoảng 15%, còn lại là lao động trong lĩnh vực nông nghiệp. Thu nhập bình quân đầu người trong xã đạt trên 33,05 triệu đồng/năm (tăng so với năm 2010 là 9 triệu đồng/năm).

Không chỉ phát triển kinh tế, tiêu chí môi trường được cả hệ thống chính trị tập trung hướng đến. Nói đến vấn đề ô nhiễm do chất thải sinh hoạt, cách đây 5 năm, nhân dân thôn Làng rất bức xúc. Do không có hệ thống thoát nước riêng, hàng ngày, cả trăm mét khối nước thải dân sinh đổ thẳng ra các kênh mương thuỷ lợi, biến khu đất rộng khoảng 10 mẫu ở đầu làng thành “rốn” nước thải.

Ông Mai Xuân Sang kể: Ngày ấy, có khoảng 150 hộ dân ở khu vực đầu làng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi nguồn thải gây ô nhiễm, người này xích mích, gây gổ người kia, gây ra mâu thuẫn như những cơn sóng ngầm âm ỉ trong lòng dân. Ban Phát triển thôn Làng đã họp bàn và vận động được quỹ công đoàn của Ngân hàng Agribank ủng hộ 7 tỷ đồng xây dựng hệ thống dẫn nước thải sinh hoạt dọc theo trục đường thôn với chiều dài 2.000m. Từ đó, nhân dân phấn khởi. Chưa bao giờ, họ cảm nhận rõ nét sự đổi thay của quê hương mình như vậy.