Hợp tác sản xuất muối sạch ở Thái Bình

Làm muối theo mô hình mới giảm công LĐ, tăng năng suất và chất lượng muối.

Mô hình được thực hiện trong 3 năm (2011 - 2013) nhằm thay đổi tập quán sản xuất muối của diêm dân từ cá thể sang tổ hợp tác theo nhóm hộ, cùng hỗ trợ nhau trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đồng thời tập trung đầu tư, thiết kế, cải tạo đồng muối. Dù mới triển khai từ năm 2011 nhưng mô hình đã mang lại kết quả khả quan, bước đầu tìm ra hướng đi mới cho nghề làm muối tại Thái Bình.

Năm 2012, Trung tâm KNKNKN Thái Bình tiếp tục triển khai tại thôn Tam Đồng thuộc Hợp tác xã Đại Đồng, xã Thụy Hải. Mô hình thực hiện chia làm 2 đợt. Đợt 1 từ tháng 3/2012, với quy mô 0,5ha đồng muối, gồm 25 hộ diêm dân tại xóm 3, thôn Tam Đồng tham gia. Cán bộ Trung tâm tổ chức nhiều đợt tập huấn cho diêm dân và thành lập được 5 nhóm hộ (5 hộ/nhóm), hỗ trợ bà con vật tư để sửa chữa 500m2 sân kết tinh, 25 nhăng đựng nước, 50 chạt lọc, 50 thùng lắng lọc; 250m2 bạt HDPE dày 0,5mm để phơi muối. Trong quá trình thực hiện, cán bộ kỹ thuật của trung tâm cùng ban quản trị HTX thường xuyên chỉ đạo, giám sát, theo dõi sát sao quá trình thực hiện của bà con. Qua theo dõi thấy, với 10 ngày nắng, bình quân 1m2 sân chạt truyền thống, lượng muối thu được là 15,28kg, trong khi sân trải bạt thu được 20,6kg, tăng 5,32kg (34,8%).

Gia đình ông Vũ Đức Cường ở thôn Tam Đồng là một trong những hộ tham gia mô hình. Ông cho biết, với 2 lao động chính, gia đình làm 3 sào (1 sào Bắc Bộ = 360m2) muối. Từ tháng 3/ 2012, được sự hỗ trợ của Trung tâm KNKNKN Thái Bình, ông đã trải 60m2 bạt. "So với làm muối truyền thống, phương pháp trải bạt giúp tăng năng suất từ 20 - 25%, nếu thời gian nắng kéo dài có thể tăng hơn 30%; đặc biệt giảm công lao động, khi chuyển vị trí chạt lọc ra giữa sân không phải dùng xe cút kít để chở cát; hệ thống lọc bằng tre đã được thay thế bằng ống nhựa nên vệ sinh hơn, nước lọc trong nên muối trắng và sạch hơn", ông Cường cho biết.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Đình Tháp, Chủ nhiệm HTX Đại Đồng cho biết: "Những năm gần đây, giá muối khá thấp, tiêu thụ khó khăn nên nhiều diêm dân bỏ nghề, Thái Bình chỉ còn HTX Đại Đồng hoạt động trong nghề muối. Toàn xã có gần 60ha làm muối, diêm dân có kinh nghiệm lâu năm trong nghề, tuy nhiên khi đưa kỹ thuật trải bạt vào, người dân vẫn khá lúng túng. Nhờ sự giúp đỡ sát sao của Trung tâm KNKNKN, Ban quản trị HTX đã tiếp nhận mô hình, đồng thời đi tham quan học tập kinh nghiệm ở một số tỉnh như Nam Định, Thanh Hóa. Sau khi tham quan, hợp tác xã vận động, hỗ trợ 50.000 đồng/sào công lao động chuyển bể lọc chạt cho các hộ dân. Cán bộ khuyến nông và HTX trực tiếp chỉ đạo diêm dân trải bạt, phơi muối. Kết quả năm 2011, toàn xã trải được 300m2 bạt".

Là người trực tiếp chỉ đạo mô hình, ông Tháp nhận định: "Làm muối theo mô hình mới hiệu quả cao hơn so với cách làm truyền thống vì giảm công lao động, lại tăng năng suất và chất lượng muối, phát huy được tính cộng đồng của diêm dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Nhận thấy tiến bộ kỹ thuật này thực sự mang lại hiệu quả nên năm 2012, nhiều diêm dân tự đầu tư kinh phí chuyển từ làm muối truyền thống sang trải bạt. Đến nay, toàn xã đã trải được trên 1.000m2 bạt. Thời gian tới, Thụy Hải tiếp tục duy trì nghề muối, khuyến khích, hỗ trợ diêm dân mở rộng diện tích sân kết tinh được trải bạt, đồng thời nâng cấp hệ thống kênh mương cấp nước biển, sân phơi cát, bể lọc chạt, phù hợp với quy trình sản xuất muối sạch".

Hiện, cán bộ kỹ thuật của Trung tâm đang tiếp tục thực hiện đợt 2 (triển khai từ tháng 6/2012), với quy mô 0,5ha đồng muối, gồm 25 hộ diêm dân thuộc xóm 1, thôn Tam Đồng tham gia. Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình, cần sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp chính quyền bằng nhiều chính sách phù hợp nhằm khuyến khích diêm dân áp dụng tiến bộ kỹ thuật và gắn bó với nghề truyền thống này.

Nguyễn Thị Nguyệt

Nguồn:kinhtenongthon.com.vn