Liên kết sản xuất nông nghiệp hữu cơ, hướng đi bền vững

Diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam hiện còn khá khiêm tốn. Nhưng đáng chú ý là đang xuất hiện những chuỗi giá trị nông sản hữu cơ, với sự liên kết giữa DN, cơ quan khoa học và nông dân, tạo nên những mô hình hữu cơ từ sản xuất đến tiêu thụ.

17-03-24_lien-ket-sn-xut-huu-co

Trồng rau hữu cơ tại trang trại Organica (Long Thành, Đồng Nai). Ảnh: PV
 

Cty Eco Tiger là một trong những DN mới tham gia vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ trong mấy năm trở lại đây. Ngay từ đầu Cty này đã đi theo hướng bắt tay với nông dân để hình thành chuỗi sản xuất - tiêu thụ nông sản hữu cơ.

Trong vụ thu đông 2015, được sự hỗ trợ của Viện KHKTNN Miền Nam (IAS) cùng một số đơn vị khác, Eco Tiger đã ký hợp đồng với nông dân, tổ chức sản xuất lúa hữu cơ trên diện tích 50ha ở 2 xã Long Hòa và Hòa Minh (Châu Thành, Trà Vinh).

Theo ông Nguyễn Văn Hùng, PGĐ Cty Eco Tiger, sở dĩ Cty liên kết với nông dân ở 2 xã trên vì đây là vùng tôm lúa nên từ lâu tập quán canh tác của nông dân đã gần với sản xuất hữu cơ (hạn chế sử dụng phân, thuốc hóa học để không ảnh hưởng tới vụ tôm). Vì thế, việc đưa quy trình hữu cơ vào đây sẽ thuận lợi hơn nơi khác.

Các hộ tham gia mô hình được cung ứng giống lúa xác nhận, phân bón hữu cơ có chứng nhận, thuốc BVTV sinh học, thảo dược. Nông dân được tập huấn, hướng dẫn quy trình sản xuất lúa hữu cơ và áp dụng đầy đủ vào sản xuất, từ gieo sạ đến chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch... Toàn bộ sản phẩm khi thu hoạch sẽ được DN bao tiêu với giá cao hơn thị trường 25%. Đồng thời, nông dân được trả chậm toàn bộ chi phí phân bón đến cuối vụ. Ngoài ra còn có sự hỗ trợ một phần về chi phí lúa giống, phân bón từ ngân sách tỉnh.

Được đảm bảo đầu ra từ DN, cùng những hỗ trợ như trên, những hộ nông dân tham gia liên kết đã yên tâm sản xuất và tuân thủ đúng theo toàn bộ quy trình hữu cơ. Kết quả thu được đều làm hài lòng cả nông dân lẫn doanh nghiệp.

Về phía nông dân, tuy năng suất lúa bình quân thấp hơn tới 1,11 tấn/ha so với ruộng lúa dùng phân, thuốc vô cơ, nhưng vẫn đạt được lợi nhuận cao hơn 3.431.000 đ/ha so với sản xuất thông thường. Những năm sau, khi DN nâng giá bao tiêu cao hơn giá thị trường 35% rồi 55%, thì lợi nhuận tăng thêm của người trồng lúa hữu cơ so với sản xuất dùng phân, thuốc vô cơ còn cao hơn nữa.

Còn với DN, nhờ nông dân tuân thủ chặt chẽ quy trình sản xuất hữu cơ nên sản phẩm gạo của Eco Tiger đã được chứng nhận theo tiêu chuẩn châu Âu, tiêu chuẩn Mỹ và tiêu chuẩn Nhật Bản. Hiện DN đang xúc tiến việc XK gạo hữu cơ và đã thuyết phục được một số nhà NK đến từ những thị trường khó tính.

Bên cạnh việc liên kết với nông dân trồng lúa để hình thành chuỗi giá trị gạo hữu cơ, Eco Tiger cũng đang nỗ lực bắt tay với nông dân trồng tiêu, điều để hình thành các chuỗi giá trị tiêu hữu cơ và điều hữu cơ. Tham gia những chuỗi này, giá tiêu hữu cơ sẽ được DN mua cao hơn 20 - 30% so với tiêu thường, giá điều hữu cơ cao hơn 20%.

Theo TS Nguyễn Công Thành, Viện KHKTNN Miền Nam, hiện nay, đang có nhiều mô hình đầy triển vọng để DN và nông dân liên kết với nhau sản xuất - tiêu thụ nông sản hữu cơ như lúa, điều, tiêu, bưởi da xanh và tôm. Vùng lúa - tôm ở các tỉnh ven biển ĐBSCL hiện vào khoảng trên 152 ngàn ha là điều kiện quan trọng để hình thành vùng sản xuất lúa hữu cơ.

Ở xã Đắc Ơ (Bù Gia Mập, Bình Phước), đã có những mô hình sản xuất tiêu theo hướng hữu cơ cho kết quả rất tốt, đầy tiềm năng để hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ tiêu hữu cơ. Ở ĐBSCL, nhiều DN đang phối hợp với nông dân tổ chức sản xuất, tiêu thụ bưởi da xanh được trồng theo hướng hữu cơ... Ở những mô hình sản xuất hữu cơ, nhất là những mô hình có sự liên kết với DN, nông dân đều tăng được lợi nhuận đáng kể so với sản xuất sử dụng phân, thuốc vô cơ.

Theo Sơn Trang - PV/nongnghiep.vn