Tây Bắc phát triển cây trồng ôn đới

Tây Bắc phát triển cây trồng ôn đới
Những năm gần đây, các tỉnh Tây Bắc đã đưa vào trồng nhiều loại cây trồng ăn quả ôn đới như: Đào, táo mèo, lê, quýt ngọt, mận... Với chất lượng đã được khẳng định, nhiều loại cây hàng hóa này của Tây Bắc đang được tiêu thụ rộng rãi, giá trị cao.
Bén rễ trên vùng cao Với lợi thế là địa phương có tiểu vùng khí hậu thuận lợi cho phát triển cây ăn quả ôn đới, tỉnh Lào Cai đã phát triển được trên 2.000 ha cây ăn quả ôn đới các loại, sản lượng gần 3.000 tấn/năm.

Cây táo mèo khẳng định vai trò của mình ở vùng Tây Bắc.
Ông Tẩn Sài Chiêu là một trong những cán bộ đầu tiên của xã Nậm Pung, huyện Bát Xát (Lào Cai) đã đưa 400 cây lê tai nung vào trồng trên vườn đồi của gia đình. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, từ năm 2014, những cây lê tai nung của gia đình ông đã cho thu hoạch. Mỗi cây lê tai nung cho thu hoạch từ 25 - 30 kg quả, thậm chí có cây trên 40 kg quả.

Với sản lượng gần 1 tấn quả, giá bán 30.000 đồng/kg, gia đình ông thu về từ 25 - 30 triệu đồng. Thấy rõ hiệu quả của cây lê tai nung, người dân trong xã đã mở rộng diện tích trồng, đến nay trên địa bàn xã Nậm Pung đã có gần 100 ha cây lê tai nung, tập trung chủ yếu ở các thôn: Kin Chu Phìn, Tả Lé, Nậm Pung, Sín Chải, trở thành cây có giá trị kinh tế, giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo hiệu quả.
 
Từ năm 2015, Trung tâm Khuyến nông Lai Châu cũng đã triển khai dự án phát triển cây ăn quả ôn đới, quy mô 37 ha cho 212 hộ thuộc ba xã Giang Ma, Hồ Thầu, Nùng Nàng, huyện Tam Đường. Các chủng loại cây đưa vào trồng gồm: Lê, đào chín sớm, mận và hồng. Các hộ tham gia dự án được hỗ trợ 100% cây giống và vật tư phân bón, được cán bộ khuyến nông hướng dẫn cách trồng và chăm sóc, tỉa cành tạo tán cho cây. Kết quả cho thấy, sau một năm trồng, các loại cây ăn quả ôn đới đều sinh trưởng, phát triển tốt, không xuất hiện sâu bệnh hại.

Kỹ thuật vin cành tạo tán cho cây ăn quả.
Ông Giàng A Chừ, bản Phìn Chải, xã Giang Ma huyện Tam Đường (Lai Châu) cho biết: “Gia đình tôi tham gia dự án trồng 0,5 ha đào chín sớm. Một số hộ trong xã cũng đã trồng như gia đình tôi và đã được thu hoạch, bán rất được giá, cho thu nhập cao nên người dân rất tin tưởng vào việc phát triển cây ăn quả ôn đới.

Đến nay, cây đào chín sớm sinh trưởng, phát triển rất tốt, cho thu nhập ổn định nên người dân đều rất quyết tâm chăm sóc để cây sinh trưởng, phát triển”. Ở Sơn La, không chỉ có nhãn, bơ, mà nhiều loại cây ăn quả khác cũng đang rất phát triển như cây na, cam ở huyện Mai Sơn; cây hồng giòn, mơ, mận ở Mộc Châu; cây xoài bản địa ở Yên Châu..., cây nào cũng đang cho thu nhập 300 - 400 triệu đồng/ha.
 
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sơn La, tính đến tháng 6/2017, diện tích cây ăn quả của tỉnh đã tăng lên con số gần 21.000 ha. Để tạo thêm cú hích cho tiềm năng cây ăn quả của tỉnh, mới đây, Tỉnh ủy Sơn La đã chủ trương riêng cho việc phát triển cây ăn quả đến năm 2020. Theo đó, cùng với việc ghép cải tạo, hình thành các vùng cây ăn quả chuyên canh tập trung, Sơn La sẽ từng bước đưa một số cây ăn quả thành cây trồng lâm sản ngoài gỗ tại các diện tích rừng có điều kiện.

Đồng thời, đã thực hiện hỗ trợ xây dựng thí điểm 8 HTX cây ăn quả, trong đó có 4 HTX thí điểm tại vùng nhãn Sông Mã nhằm tiến tới hình thành các chuỗi hàng hóa lớn, xa hơn là phục vụ xuất khẩu. Cần sự bứt phá Với diện tích tự nhiên rộng lớn, khí hậu đa dạng... đất đai Tây Bắc cho phép phát triển nhiều loại cây trồng có nguồn gốc ôn đới, á nhiệt đới và nhiệt đới. Cũng nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng này mà đồng bào đã chủ động được mùa vụ, nguồn nước cũng như kế hoạch sản xuất từng loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng, thích ứng với biến đổi khí hậu và góp phần nâng cao giá trị thu nhập trên cùng một diện tích canh tác.
 

Cây lê cho thu nhập cao ở vùng ôn đới.
Để phát triển diện tích cây ăn quả vùng đạt kết quả cao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2017 - 2020, trong đó với vùng Tây Bắc sẽ đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại trên từng lĩnh vực cụ thể. Riêng với loại hình cây ăn quả - được xác định là ngành có lợi thế cạnh tranh, thị trường thuận lợi còn có thể phát triển nhiều hơn nữa.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ định hướng cho các tỉnh chú trọng phát huy cây đặc sản, lợi thế của mỗi địa phương. Trong đó, phát triển sản xuất cam và cây ăn quả có múi ở Hòa Bình, Hà Giang, Tuyên Quang; phát triển vùng sản xuất chuối ở các xã biên giới của tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai và Yên Bái...
 
Nếu như những năm trước, nhiều vùng trồng ở một số địa phương đã biết đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào thâm canh cây trồng để nâng cao năng suất, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Thì trong giai đoạn 2017 - 2020, các địa phương vẫn phải tiếp tục chú trọng phát động nông dân áp dụng kỹ thuật tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Nhân rộng các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, kỹ thuật SRI, “3 giảm, 3 tăng”, cơ giới hóa làm đất, gieo cấy và thu hoạch để tăng năng suất và chất lượng cây trồng.

Dựa vào lợi thế của địa phương sẽ phát triển sản xuất cam và cây ăn quả có múi ở Hòa Bình, Hà Giang, Tuyên Quang; phát triển vùng sản xuất chuối ở các xã biên giới của tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai và Yên Bái.
 
Gần đây, nhiều tấn hoa quả của Tây Bắc đã xuất khẩu đến với người tiêu dùng ở một số nước trên thế giới - đây chính là sự khẳng định cho chất lượng trái cây do nông dân Tây Bắc làm ra; đồng thời cho thấy, phát triển cây ăn trái sẽ là hướng đi hiệu quả hứa hẹn mang lại ấm no cho vùng Tây Bắc còn nhiều gian khó.
 

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai:

Chọn tạo và nhân giống là then chốt

Để thực hiện được mục tiêu phát triển sản xuất cây ăn quả ôn đới, tỉnh Lào Cai đã hình thành vùng sản xuất hàng hóa có hiệu quả cao. Công tác nghiên cứu, chọn tạo và nhân giống cây ăn quả tại chỗ là vấn đề then chốt có tính chất quyết định thành công. Tổ chức sản xuất giống cây ăn quả ôn đới tại tỉnh sẽ chủ động được nguồn giống, quản lý chất lượng cây giống, giảm chi phí nhập khẩu, sinh trưởng phù hợp với điều kiện khí hậu của vùng... tạo tiền đề cho nghề trồng cây ăn quả phát triển đạt năng suất, chất lượng cao, nâng cao đời sống người dân địa phương.

 

Tuy nhiên, việc sản xuất cây ăn quả ôn đới hiện nay có nhiều trở ngại, vì hầu hết diện tích trồng được cây ăn quả ôn đới là các khu vực vùng núi cao, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số còn khó khăn về kinh tế. Vì vậy khả năng đầu tư cho sản xuất, năng lực và trình độ canh tác có hạn nên năng suất và sản lượng còn thấp. 

 

Bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Sơn La:

Tránh bị ép giá khi quả chín rộ

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây ôn đới Sa Pa (Viện Khoa học kỹ thuật nông - lâm nghiệp miền núi phía Bắc) cũng đã “Việt hóa” một số giống cây ăn quả ôn đới tại tỉnh Sơn La. Đặc biệt, các giống đào có nguồn gốc từ Mỹ, Nhật Bản, Australia. Tỉnh Sơn La có hơn 1.000 ha có thể xây dựng vùng trồng trái cây ôn đới hàng hóa như cây đào, trong đó cao nguyên Mộc Châu là địa phương rất lý tưởng thích hợp để phát triển nhóm cây này. Tuy nhiên, với đặc thù thời gian thu hoạch ngắn, chín rộ, việc thu mua sản phẩm theo chuỗi chưa được thực hiện, nên người sản xuất thường bị ép bán với giá rẻ nên khó thúc đẩy sản xuất. Trong khi đó, công nghệ bảo quản sau thu hoạch lại hầu như không có.

 

Ông Trương Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Si Ma Cai (Lào Cai):

Phát triển phù hợp với điều kiện của từng xã

Thời gian tới, huyện Si Ma Cai tiếp tục định hướng phát triển cây ăn quả phù hợp để tập trung chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng tăng tỷ trọng cây ăn quả trong cơ cấu cây trồng; ứng dụng hiệu quả khoa học công nghệ cao trong phát triển nông nghiệp; thay thế diện tích ngô và các loại cây trồng khác trên đất dốc có giá trị kinh tế thấp. Phát triển cây ăn quả trên cơ sở phù hợp với điều kiện của từng địa phương góp phần khai thác lợi thế, tiềm năng, gắn phát triển cây ăn quả. Phát triển cây ăn quả trên đất dốc gắn với việc trồng rừng, tăng tỷ lệ che phủ rừng, đảm bảo thu nhập cho người trồng rừng, tạo sự đồng thuận của nhân dân trong triển khai thực hiện chủ trương phát triển cây ăn quả.

 
Bài và ảnh: Trọng Thủy/Báo Tin Tức