Trồng củ mài thôi, nông dân thu 100 triệu đồng/năm

Hoài sơn, hay còn gọi cây khoai mài là loại thực phẩm, dược liệu có giá trị cao. Trước đây, người dân tại Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) chủ yếu khai thác khoai mài dại. Gần đây, nông dân xã Phước Hội (huyện Đất Đỏ) đã thử nghiệm và trồng thành công loại cây này, đem lại thu nhập cao cho nhiều hộ dân địa phương.

Anh Thiềm Văn Giảo, ấp Tân Hội, xã Phước Hội, huyện Đất Đỏ chỉnh sửa giàn lưới đỡ thân cây khoai mài.  Ảnh: Quang Vinh.

Trước đây anh Thiềm Văn Giảo, ấp Tân Hội, xã Phước Hội thường theo cha lên rừng Phước Hội chặt cây, đốn củi mưu sinh. Phát hiện trên rừng có nhiều cây khoai mài, anh Giảo đào lấy củ về bán cho các nhà hàng tại địa phương. Anh Giảo cho biết, loại củ này có giá khá cao, từ 60-80 ngàn đồng/kg, được các nhà hàng thu mua hết. Tuy nhiên, do đào trên rừng nên bữa có bữa không, vì thế anh Giảo thử mang giống cây về trồng tại đất vườn nhà.

Do nguồn cây giống không có sẵn trên thị trường, sau khoảng 1 tháng tìm tòi trong rừng, anh Giảo mới tìm được 200 trăm cây giống đầu tiên. Anh Giảo cho biết: “Khi đã có giống, tôi bắt đầu làm trụ bằng thân tre, mua lưới về làm giàn leo cho cây. Thời gian đầu phần thân cây mọc rất tốt, tuy nhiên đến khi ra củ, do có vị ngọt nên thường bị sâu ăn, nhiều gốc củ không mọc nổi hoặc mọc thì cũng bị ăn gần hết.”.

Củ mài, khoai mài gọi theo Đông y là vị thuốc có tên hoài hơn được sử dụng làm thuốc bổ ngü tạng, mạnh gân xương và dùng chữa người có cơ thể suy nhược; bệnh đường ruột, ỉa chảy, lỵ lâu ngày; bệnh tiêu khát; di tinh, mộng tinh và hoạt tinh; viêm tử cung (bạch đới); thận suy, mỏi lưng, đi tiểu luôn, chóng mặt, hoa mắt; ra mồ hôi trộm...

Không nản chí, anh làm nhiều thử nghiệm, cuối cùng nghĩ ra cách đào một hố đường kính 20-30cm, sâu khoảng 10cm, rồi trộn 1 phần cát gần biển, trấu và phân vi sinh nhằm cung cấp chất dinh dưỡng và hạn chế côn trùng. Bên cạnh đó anh thường xuyên làm sạch đất vườn, kiểm tra sự phát triển của củ. Nhờ vậy, hiện tượng côn trùng ăn củ đã giảm đáng kể, khoai mài phát triển tốt, chất lượng cao. Đến nay, anh Giảo đã trồng khoai mài trên diện tích 600m2, trừ chi phí mỗi năm đem lại cho anh thu nhập 80 triệu đồng.

Anh Nguyễn Văn Tính, ấp Hội Mỹ, xã Phước Hội trồng khoai mài từ năm 2015 cho biết, củ khoai mài được tiêu thụ khá nhanh. Người mua chủ yếu là các thương lái trong vùng, sau đó bán cho các nhà hàng tại TP. Bà Rịa, TP. Vũng Tàu. Củ mài chế biến được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng như cháo củ mài, canh củ mài hầm xương.

Bên cạnh đó, trong đông y, củ khoai mài được xem là một vị thuốc quý, có tác dụng chống lão hóa, trị suy dinh dưỡng, suy nhược cơ thể nên được thực khách nhiều nơi ưa chuộng. Theo thời vụ, khoảng tháng 8 dương lịch, cây héo, rụng lá, đây là thời điểm thu hoạch củ. Đến tháng 2 năm sau người trồng tưới nước, bón phân hữu cơ để cây ra lá, mọc củ trở lại. Anh Tính cho biết: “Củ khoai mài sau thu hoạch được thương lái tới tận nơi mua với giá khá cao. Như vụ thu hoạch năm 2016, mỗi hố khoai mài có từ 2 đến 3 củ có trọng lượng khoảng 1kg bán được 70-80 ngàn đồng”.

Anh Nguyễn Văn Tính cho biết thêm, trước đây trên đất cát chỉ trồng được một số loại cây như tràm, mãng cầu, mỗi năm chỉ thu được gần 30 triệu đồng/1.000m2. Từ khi chuyển sang trồng khoai mài, với khoảng 2.000 hố khoai, anh thu hơn 100 triệu đồng/năm. Bắt đầu sang năm thứ hai, thu nhập sẽ cao hơn do không cần mua giống, trụ và giàn lưới.

Chi phí trồng loại cây này cũng không quá cao, ban đầu chỉ khoảng 30 triệu đồng mua giống, 12 triệu đồng mua trụ và giàn lưới. Tuy nhiên, giống và giàn trụ chỉ đầu tư 1 lần lúc mới trồng, các năm sau chỉ cần mua phân hữu cơ, vỏ trấu. Hiện nay, nhiều hộ trên địa bàn xã đã tới nhờ anh cung cấp giống, hướng dẫn kỹ thuật, mở rộng diện tích trồng khoai mài.

Củ mài, khoai mài-hoài sơn đang được nông dân một số địa phương trồng để lấy củ bán làm dược liệu, nguyên liệu chế biến thực phẩm...

Theo ông Lê Văn Tám, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước Hội, bắt đầu từ năm 2014, một số hộ dân địa phương đã đem cây khoai mài về trồng trên vùng đất cát địa phương. Xã Phước Hội là địa phương đầu tiên tại BR-VT trồng được cây khoai mài. Hiện nay, toàn xã có hơn 20 hộ trồng loại cây này, với tổng diện tích khoảng 5ha. Hộ trồng nhiều nhất khoảng 6.000m2. Đến nay, mô hình này cho hiệu quả khá tốt, thu nhập trung bình hơn 1 tỷ đồng/ha, gấp nhiều lần so với nhiều loại cây trồng khác.