Kiểm tra, gỡ khó cho xuất khẩu nông sản qua các cửa khẩu Lạng Sơn

Làm việc với UBND tỉnh Lạng Sơn, ông Hồ Tiến Thiệu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết: Trước tình hình Trung Quốc áp dụng nghiêm ngặt các yêu cầu về quy định nhập khẩu (NK) các mặt hàng nông thủy sản từ Việt Nam, đặc biệt là từ năm 2018 đến nay, kim ngạch xuất khẩu (XK) nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã giảm khá mạnh.

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh (thứ 4 từ phải sang) cùng đoàn công tác Bộ NN-PTNT kiểm tra tình hình hoạt động thông thương hàng nông sản sang Trung Quốc tại cửa khẩu Tân Thanh.

Đặc biệt, một số mặt hàng nông sản chưa được phép XK trước đây vẫn có thể XK theo hình thức trao đổi biên giới, tuy nhiên từ tháng 4/2019 đến nay đã chính thức không còn XK được nữa nên đã giảm rất sâu như: Chanh leo năm 2018 đạt 45 nghìn tấn, trị giá 20 triệu USD thì 8 tháng đầu năm 2019 chỉ đạt khoảng 2.000 tấn, trị giá 0,8 triệu USD; na năm 2018 đạt trên 8.000 tấn, trị giá 13 triệu USD những 9 tháng đầu năm 2019 không XK được lô nào; mặt hàng thạch đen năm 2018 XK trên 8.500 tấn, trị giá 8,5 triệu USD thì 8 tháng đầu năm 2019 chỉ còn XK được 1.500 tấn, trị giá 1,5 triệu USD…

Tại các cửa khẩu phụ như Na Hình, Nà Nưa, Bình Nghi, Co Sâu, Pò Nhùng, Bản Chắt kim ngạch XK 8 tháng đầu năm 2019 chỉ còn đạt khoảng 130 triệu USD, giảm tới 45% so với cùng kỳ năm 2018…

Tân Thanh là cửa khẩu XK nông sản chính của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên theo Hải quan cửa khẩu, từ năm 2018, nhất là từ đầu năm 2019 đến nay, nhiều loại nông sản trước đây vẫn XK được dưới hình thức trao đổi cư dân biên giới như chanh leo, thạch đen, khoai lang... đã không còn hoạt động được.

Theo Thứ trưởng Lê Quốc Doanh, trong số các địa phương có đường biên giới với Trung Quốc, Lạng Sơn đóng vai trò quan trọng nhất về hoạt động XK nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc thông qua hệ thống cửa khẩu lớn, đặc biệt là mặt hàng rau quả của Việt Nam trước đây có thời điểm gần như 100% XK sang Trung Quốc qua các cửa khẩu thuộc địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Vì vậy, việc Trung Quốc tăng cường thực hiện nghiêm ngặt các quy định về điều kiện XK nông sản đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động SX cũng như XK nông sản nước ta trong thời gian qua.

Trên cơ sở kiểm tra, nắm bắt tình hình XK nông sản tại các cửa khẩu của địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cho biết sẽ sớm có tổng hợp, báo cáo Chính phủ trong thời gian tới nhằm có giải pháp chỉ đạo, tháo gỡ thị trường XK nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc một cách căn cơ, dài hơi hơn nữa.

Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị hiện nay chủ yếu thông quan các mặt hàng nông sản tạm nhập tái xuất từ các nước sang Trung Quốc. Rất ít nông sản có nguồn gốc từ Việt Nam XK qua cửa khẩu này.

Nhằm tạo điều kiện cho hoạt động XK nông thủy sản, những năm gần đây, theo thỏa thuận hợp tác giữa hai nước, một lối mở chuyên dụng cho mặt hàng nông sản đã được đầu tư xây dựng với quy mô rất lớn và bài bản ngay cạnh cửa khẩu Tân Thanh hiện nay. Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, sau khi đi vào hoạt động, các mặt hàng nông sản Việt Nam XK sang Trung Quốc sẽ chủ yếu thông quan qua cửa khẩu chuyên dụng này. Cửa khẩu Tân Thanh hiện thời sẽ dần chuyển sang thông quan hành khách và hạn chế dần XK nông sản.

Lối mở phụ chuyên dụng XK nông sản của Cửa khẩu Tân Thanh đã được hoàn thành việc xây dựng, sẵn sàng đi vào hoạt động từ đầu năm 2019. Dự kiến, nông sản Việt Nam sau khi thông quan qua cửa khẩu phụ này, sẽ tập kết tới bãi Khả Phong phía bên kia bên giới nước bạn.  Tuy nhiên đến nay, do nhiều nguyên nhân, lối mở phụ này vẫn chưa được đưa vào sử dụng và kết nối với hệ thống giao thông với phía bên kia biên giới Trung Quốc. Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh trao đổi với lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn về vướng mắc tại cửa khẩu phụ này. Ông cho biết sẽ sớm báo cáo Chính phủ cho phép sớm đưa cửa khẩu phụ này vào vận hành nhằm tạo điều kiện cho nông sản có điều kiện thông quan tốt hơn sang thị trường Trung Quốc.

Ông Hồ Tiến Thiệu (bìa trái), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết 8 tháng đầu năm 2019, kim ngạch XK nông thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc qua các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn đã giảm 19% so với cùng kỳ năm 2018.