Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Nhiều bất cập

Hiện nay, một trong những tồn tại, hạn chế lớn nhất của công tác bảo vệ thực vật (BVTV) ở Việt Nam là tình trạng lạm dụng thuốc BVTV hóa học. Các biện pháp phòng chống dịch hại được chủ động theo hướng sử dụng rất hạn chế thuốc BVTV hóa học.
Người dân phải có đủ bảo hộ lao động khi sử dụng thuốc BVTV

Báo động vi phạm kinh doanh thuốc BVTV

Trong năm 2014, Cục BVTV (Bộ NN & PTNT) đã tiến hành thanh tra, kiểm tra tình hình sử dụng thuốc BVTV của 13.912 hộ nông dân và phát hiện số hộ vi phạm trên 4.167 hộ (chiếm 29,9%). Các vi phạm chủ yếu là không bảo đảm lượng nước, không có bảo hộ lao động, sử dụng thuốc BVTV không đúng nồng độ, liều lượng, bao bì sau khi sử dụng vứt bừa bãi, sử dụng thuốc BVTV không đúng thời điểm, không bảo đảm thời gian cách ly trước khi thu hoạch, đổ thuốc thừa không đúng nơi quy định, sử dụng thuốc không đúng đối tượng cây trồng, sử dụng thuốc ngoài danh mục.

Kết quả thanh tra, kiểm tra 48 cơ sở sản xuất thuốc BVTV cũng phát hiện 9 cơ sở vi phạm (chiếm 18,8%). Các vi phạm chủ yếu là sản xuất thuốc BVTV có nhãn không đúng nội dung quy định ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, sản xuất thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng, người trực tiếp sản xuất thuốc chưa có giấy chứng nhận an toàn hóa chất theo quy định.

Cục BVTV tiến hành thanh tra, kiểm tra 12.347 cơ sở buôn bán thuốc BVTV trên cả nước, phát hiện 1.704 cơ sở vi phạm quy định, chiếm 13,8%. Các vi phạm chủ yếu là không đủ điều kiện buôn bán, không có chứng chỉ hành nghề, không có giấy phép kinh doanh, buôn bán thuốc ngoài danh mục, buôn bán thuốc vi phạm nhãn mác, buôn bán thuốc kém chất lượng, thuốc BVTV hết hạn sử dụng; cửa hàng và kho chứa thuốc không đúng quy định, bán thuốc BVTV chung với hàng hóa vật tư tiêu dùng khác; bán thuốc cấm, thuốc giả mạo về nhãn mác. Quyết định đình chỉ, dừng buôn bán thuốc BVTV đối với 8 cơ sở không đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV; phạt cảnh cáo, nhắc nhở 675 trường hợp, phạt tiền 1.042 trường hợp.

Theo kết quả điều tra năm 2014 của Cục BVTV, hiện có khoảng 600 tổ dịch vụ BVTV trong cả nước, chủ yếu tập trung ở các tỉnh đồng bằng Bắc bộ. Tuy nhiên, hoạt động dịch vụ BVTV hiện nay chủ yếu là dịch vụ phun thuốc thuê, chiếm trên 60%, trong khi dịch vụ trọn gói điều tra sâu bệnh, cung cấp thuốc và phun thuốc thuê còn rất thấp, chỉ chiếm 2,6%. Dịch vụ BVTV trên lúa là cao nhất, chiếm 48%, dịch vụ BVTV trên các cây trồng khác còn thấp, chỉ dao động từ 0,13% đến 5,3%.

Bộ NN & PTNT chỉ đạo Cục BVTV xây dựng đề án trình Chính phủ về chính sách xây dựng mạng lưới bác sỹ cây trồng ở tất cả các địa phương. các nhà khoa học làm nhiệm vụ tư vấn cho nông dân trên địa bàn, đồng thời tham mưu cho chính quyền địa phương quản lý tốt công tác sản xuất, kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV.

Đẩy mạnh ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp

Theo ông Nguyễn Xuân Hồng - Cục trưởng Cục BVTV, hiện công tác quản lý sử dụng thuốc BVTV gặp rất nhiều khó khăn, do số lượng người sử dụng thuốc BVTV rất nhiều, do sản xuất nhỏ lẻ và manh mún. Người sử dụng thuốc chưa hiểu biết nhiều về thuốc BVTV, chưa có mạng lưới tư vấn cho người nông dân. Đặc biệt, ở Việt Nam là tình trạng lạm dụng thuốc BVTV hóa học rất cao, nhưng tỷ lệ thuốc BVTV an toàn, sinh học lại rất thấp.

Chính vì vậy, năm 2015 để thực hiện đề án tái cơ cấu về nông nghiệp và phát triển nông thôn trong lĩnh vực trồng trọt với chủ đề an toàn thực phẩm trong nông nghiệp, ngành BVTV sẽ tập trung vào một số giải pháp chính: Đẩy mạnh ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người sản xuất, và cộng đồng về công tác quản lý thuốc BVTV. Đáp ứng yêu cầu, vừa bảo vệ sản xuất, vừa cắt giảm được việc sử dụng thuốc BVTV hóa học mà vẫn nâng cao được hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho người sản xuất và cho cộng đồng. Đồng thời, bảo đảm an toàn thực phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững ở nước ta.