Thay đổi để hội nhập

Công ty TNHH Công Danh là DN lớn xuất khẩu thịt lợn trên địa bàn tỉnh Nam Định, được xây dựng trên diện tích 5.300 m2, công ty hiện đã đưa công suất nhà máy đạt 3.000 – 5.000 con lợn sữa/ngày và 300 con lợn choai/ngày. Hiện tại UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đang hỗ trợ DN triển khai mô hình liên kết chăn nuôi lợn sữa xuất khẩu.

Ngành chăn nuôi đang phát triển theo chiều rộng

Mục tiêu là xây dựng chuỗi liên kết khép kín từ chăn nuôi, giết mổ đến tiêu thụ sản phẩm; kiểm soát được chất lượng từ khâu con giống đến sản phẩm cuối cùng; đảm bảo lợi ích và tạo nguồn đầu ra ổn định cho người chăn nuôi…

Đánh giá về hiệu quả của chuỗi liên kết, đại diện Công ty TNHH Công Danh cho hay, với việc giảm khâu trung gian, người chăn nuôi được hưởng thêm 15.000 – 20.000 đồng/con lợn sữa (tương đương 300 – 400 nghìn đồng/nái/năm). Như vậy, với mục tiêu xây dựng thêm 20 HTX trong giai đoạn 1 (tối thiểu 4.000 nái) thì người chăn nuôi có thể thu nhập thêm 1,6 tỷ đồng/năm. Tham gia vào chuỗi liên kết, người chăn nuôi còn nhận được hỗ trợ một phần vật tư phòng chống dịch bệnh, được tư vấn, hỗ trợ về kỹ thuật chăn nuôi…

Có thể khẳng định, chăn nuôi theo chuỗi liên kết đem lại hiệu quả cao cả về kinh tế, xã hội và môi trường. Ông Hoàng Vũ Quang - chuyên gia của Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp nông thôn cho biết, Viện này đã nghiên cứu khảo sát hiệu quả các mô hình liên kết chuỗi chăn nuôi tại Việt Nam trong thời gian qua.

Như Công ty bò sữa Mộc Châu có quỹ bảo hiểm vật nuôi và quỹ bảo hiểm giá sữa cho nông dân. Mỗi lít sữa được bán ra sẽ được trích lại một khoản nhỏ để bảo hiểm. Hay Hợp tác xã Tân Thông Hội (TP. Hồ Chí Minh) đã thay mặt các thành viên, đàm phán mua đầu tư đầu vào cho các thành viên, làm giá thành rẻ hơn. Họ cũng mua sữa từ các thành viên với giá cao hơn để bán lại cho các công ty sữa. Tạo ra các liên kết chia sẻ rủi ro, bền vững.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Hoàng Vũ Quang thì thực tế cho thấy số mô hình liên kết hiện nay vẫn rất ít, mức độ liên kết, tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi còn thấp. Liên kết chuỗi sẽ giúp chúng ta cải thiện dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, phân biệt rõ ràng những khâu yếu kém

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Viện trưởng Viện Chăn nuôi đánh giá, ngành chăn nuôi đang phát triển theo chiều rộng, phát triển nóng không kiểm soát được quy mô, không gian phát triển. Thực tế, chúng ta đã trả giá đắt cho việc phát triển một số ngành hàng chăn nuôi ồ ạt như vậy. Trong 2 năm gần đây, chăn nuôi là lĩnh vực tăng trưởng nóng, cung vượt cầu. Trong khi khả năng tiêu thụ trong nước chỉ đến một mức độ, cũng như chưa mở rộng thị trường xuất khẩu.

Theo các chuyên gia, đã đến lúc cần thay đổi cách nhìn nhận ngành hàng này, chăn nuôi không chỉ là sinh kế mà cần nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm. Sản phẩm chăn nuôi trước đây phục vụ trong nước nhưng giờ phải hướng tới xuất khẩu. Nếu chỉ tập trung tiêu thụ trong nước, thị trường sẽ ngày càng thu hẹp bởi cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm nhập khẩu.

Theo đó, phải tổ chức lại ngành chăn nuôi, xem xét một số lĩnh vực cung vuợt cầu để có giải pháp hạn chế phát triển số lượng, nâng cao chất lượng. Đồng thời, sản xuất ngành hàng theo chuỗi. Nếu không giải quyết được, câu chuyện được mùa mất giá, được giá mất mùa tiếp tục diễn ra.

Còn đại diện Công ty TNHH Công Danh cho rằng, để ngành chăn nuôi phát triển bền vững, cần phải thay đổi các tiếp cận mới theo hướng sản xuất công nghiệp, tập trung hạ giá thành, đẩy nhanh chăn nuôi hữu cơ theo hướng các sản phẩm đặc sản...

Bên cạnh đó, rà soát, điều chỉnh quy hoạch cơ cấu lại ngành phù hợp với lợi thế so sánh, gắn với nhu cầu thị trường. Đồng thời, xây dựng các vùng an toàn dịch bệnh, tổ chức chăn nuôi gắn với giết mổ, chế biến và kết nối thị trường theo các chuỗi liên kết khép kín.

Ông Vũ Văn Tám - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh, cơ hội để sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu đã đến. Ngành chăn nuôi cần tổ chức sản xuất theo chuỗi sản phẩm, tăng cường khả năng cạnh tranh. Trong đó, các DN đóng vai trò nòng cốt trong chuỗi chăn nuôi, kết nối vùng cơ sở an toàn dịch bệnh.