Việt Nam có rất nhiều tiềm năng để phát triển mô hình du lịch nông nghiệp
Du lịch được xác định trở thành ngành kinh tế mũi nhọn tới năm 2020. Trong khi đó sự phong phú của văn hóa Nông nghiệp Việt Nam trải dài từ Bắc tới Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch nhưng chưa được khai thác xứng tầm. Những vườn nhãn lồng Hưng Yên, những nông trường Mộc Châu, Sơn La, Làng rau Trà Quế Quảng Nam, vườn rau, trái cây Đà Lạt hay miệt vườn Đồng bằng Sông Cửu Long… đang có xu hướng trở thành những điểm đến mới rất hấp dẫn du khách trong và ngoài nước nhưng vẫn chưa được để ý khai thác…
Việt Nam là đất nước nông nghiệp, 70% dân số làm nông nghiệp. Với truyền thống văn hóa lịch sử gắn với nền văn minh lúa nước. Do có thế mạnh là sự đa dạng về nông nghiệp nên việc khai thác các loại hình nông nghiệp tại các vùng nông thôn, miệt vườn, khu chăn nuôi đang mở ra một cơ hội lớn về du lịch, mang lại giá trị lớn về gia tăng kinh tế cho cả hai lĩnh vực: Nông nghiệp và du lịch.
Khách đến Trang trại Bò bay được trải nghiệm các hoạt động với vật nuôi và thưởng thức các đồ ăn ngon được gia công từ sữa.
Tuy nhiên, sản phẩm du lịch và chất lượng dịch vụ là hai vấn đề được đặt ra, có ý nghĩa trong việc phát triển mô hình du lịch nông nghiệp bởi từ trước tới nay, người nông dân vẫn chỉ quen làm nông thuần túy, không có kỹ năng làm du lịch. Tuy nhiên, đó chưa phải là điều khó khăn nhất.
TS.Ngô Kiều Oanh – Giám đốc Nông trại Đồng quê Ba Vì cho biết: Thời gian qua, tại nhiều địa phương, các tổ chức, cá nhân đã bắt tay vào đầu tư, khai thác Du lịch nông nghiệp. Một số tua điển hình đã trở thành thương hiệu thu hút du khách như: tua du lịch mùa lúa chín ở làng cổ Ðường Lâm (Hà Nội), thăm mô hình làng quê Yên Ðức (Quảng Ninh), tham quan làng tranh dân gian Ðông Hồ (Bắc Ninh), nông trường Mộc Châu (Sơn La), làng rau Trà Quế (Hội An, Quảng Nam), hay du lịch miệt vườn, chợ nổi ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long…
Tại Nông trại Bò bay, nhiều đồ ăn được chế biến từ sữa tạo cho du khách một cảm giác thích thú.
Theo bà Oanh, hiện nay tại Việt Nam dù có tiềm năng về du lịch nông nghiệp nhưng nhìn chung còn phát triển một cách lẻ tẻ, chưa có sự liên kết mật thiết giữa những người làm Nông nghiệp Du lịch với nhau để tạo nên một hệ thống chuẩn. Sự liên kết đó không tùy thuộc vào mỗi cá nhân hộ kinh doanh nhỏ lẻ mà phụ thuộc chính vào chính sách của nhà nước để liên kết các hộ kinh doanh này lại.
Theo sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh, nhu cầu du khách muốn tham quan, trải nghiệm du lịch nông trại, miệt vườn tăng đều từ 20 tới 30% hằng năm. Thời gian qua, phần lớn các hoạt động Du lịch nông nghiệp mang tính tự phát, manh mún, không được chú trọng về hệ thống thương hiệu.
Hầu hết các hoạt động du lịch nông nghiệp vẫn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, đơn điệu, trùng lặp; sản phẩmchưa thật sự hấp dẫn và chưa được chú trọng về thương hiệu. Bà con nông dân vốn chỉ quen với sản xuất nông nghiệp mà chưa có đủ các kỹ năng phục vụ du lịch.
Vườn hoa anh đào hút mắt tại nông trại Hoa Lộ khiến nhiều khách du lịch thích thú
Phần lớn sản phẩm mới chỉ đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ ngơi, ăn uống, trải nghiệm của du khách ở mức đơn giản mà chưa tận dụng được hết lợi thế để thu hút khách cũng như tăng khả năng chi tiêu từ khách qua khai thác các dịch vụ bổ trợ khác. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất phụ trợ tại nhiều điểm du lịch nông nghiệp cũng chưa được đầu tư hoàn chỉnh, nhiều nơi thậm chí không có nhà vệ sinh. Thêm nữa, tính liên kết giữa điểm đến với các doanh nghiệp lữ hành còn hạn chế, dẫn tới khả năng thu hút khách không cao.
Ông Nguyễn Hữu Thọ - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam bày tỏ ý kiến, để phát triển mô hình Du lịch nông nghiệp, về giải pháp chính sách, ngành du lịch và nông nghiệp đã phối hợp xây dựng, triểu khai xây dựng mô hình Quốc gia phát triển Du lịch nông nghiệp gắn với mô hình xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, chú trọng khai thác bản sắc văn hóa vùng miền, đa dạng hóa sản phẩm du lịch.
Bài học quý từ mô hình du lịch nông nghiệp ở Đài Loan
Khoảng 40 năm trước, nền nông nghiệp của Đài Loan tương đương với nền nông nghiệp Việt Nam hiện nay: Thiên về sản xuất, chưa có chế biến và thương hiệu... Tuy nhiên, sau khi áp dụng mô hình Du lịch nông nghiệp Nông nghiệp chuyển đổi từ mô hình nông nghiệp truyền thống sang mô hình nông nghiệp kết hợp giải trí, trải nghiệm đã tạo nên làn sóng du lịch nông nghiệp Đài Loan. Các khu vực du lịch nông nghiệp được xây dựng dựa trên nền tảng cụm kinh tế và các trang trại du lịch tư nhân. Đây được coi là một bài học đi trước rất hữu ích cho Việt Nam.
Dùng chính những sản phẩm từ nông trại suýt phá sản để thu hút khách du lịch và triết lý du lịch nông nghiệp
Một câu chuyện nổi tiếng của du lịch nông nghiệp Đài Loan, là câu chuyện về trang trại Bò bay của ông Thi Thượng Tân. 40 năm trước, khi Đài Loan phát triển nhiều nông trại bò sữa quy mô lớn, sữa làm ra nhiều mà lượng tiêu thụ ít, nhiều người phải bán trang trại. Trước nguy cơ phá sản, ông Thi đã chuyển từ tư duy đơn thuần là nuôi bò vắt sữa sang làm du lịch nông nghiệp, thu hút du khách đến tham quan nông trại, trải nghiệm các hoạt động với vật nuôi và thưởng thức các đồ ăn ngon được gia công từ sữa.
Trang trại Hoa lộ trồng 400 loài hoa và không chỉ để bán ra thị trường mà còn chế tạo thành tinh dầu thu hút khách du lịch
Ông Thi cho rằng: Làm du lịch Nông nghiệp phải có triết lý, và ông Thi chọn triết lý gia đình, tạo ra một địa điểm để: “Khi còn nhỏ, những đứa trẻ đến nông trại để vui chơi. Lúc trưởng thành đến nông trại để lưu giữ những khoảnh khắc quan trọng. Về già tới nông trại để nghỉ ngơi”.
Sử dụng hơn 400 loài hoa để thu hút khách
Hay câu chuyện làm du lịch nông nghiệp của trang trại Hoa Lộ - Đài Loan với hơn 20 năm kinh nghiệm. Trang trại trồng 400 loài hoa và không chỉ để bán ra thị trường, chủ trang trại còn dùng 400 loài hoa này dùng để chế tạo thành tinh dầu thu hút khách du lịch.
Khu chế xuất tinh dầu của nông trại Hoa Lộ
Du khách được ngắm nhìn, du khách còn được xông hơi, ngâm chân với tinh dầu hoa
Các món ăn được chế biến từ hoa
Khách tới tham quan cánh đồng hoa, được xông chân, mát xa chân, tắm bằng các loại tinh dầu, được thưởng thức những món ăn từ các loài hoa và có thể nghỉ lại ở những căn phòng có chủ đề hoa cỏ mang lại cho khách sự thư thái. Trang trại Hoa Lộ tạo việc làm cho 30 nhân công thường xuyên, và nhiều giá trị gia tăng cho người dân quanh vùng.