Thâm canh dưa chuột vụ đông ở Hưng Yên
Cơ cấu luân canh: Lúa xuân - Lúa mùa - Dưa chuột vụ đông.
Đất trồng: Chọn chân ruộng vàn, vàn thấp, đất cát pha, thịt nhẹ, chủ động tưới tiêu. Tốt nhất chọn các chân ruộng khuất gió.
Giống: Chọn các giống dưa chuột có khả năng chịu lạnh như: Thủy nguyên, Mỹ văn, Nếp đăm hoặc Happy 02 F1, Andaman 883 (Mỹ), C715 (Đài Loan)…
Kỹ thuật làm bầu gieo ươm cây giống:
- Lượng hạt giống trồng/1 sào Bắc bộ: 40 - 50gr.
- Ngâm hạt giống trong nước ấm 50 độ C (2 sôi + 3 lạnh) từ 90 - 120 phút, vớt ủ hạt trong khăn vải cotton, để gói hạt trong túi áo mặc trên mình, sau 24 giờ hạt giống nứt nanh nhú mầm đem gieo ươm trong bầu.
- Chọn nền đất cứng bằng phẳng khuất gió, rộng 8 - 10m2; dọn sạch cỏ dại; dùng trấu hoặc cát mịn rải nền làm lớp lót bầu.
Vớt bùn ao hoặc bùn sông trục phơi hoai dưới nắng 10 - 15 ngày; trộn bùn với phân chuống mục tỷ lệ 1:1.
Trải đều bùn đã trộn phân dày 3 - 4cm, kín toàn bộ diện tích đã chuẩn bị; gieo hạt giống cách 4 - 5cm/1 hạt; phủ mỏng 1 lớp đất mịn kín hạt; phun thuốc phòng bệnh lở cổ rễ: Anvil 5SC hoặc Validacin 3SC. Chủ động phòng ngừa chim, chuột hại; che đậy khi trời có mưa nặng hạt.
Khi lớp bùn mặt se quánh, dùng dao sắt mỏng, khía dọc ngang dạng ô bàn cờ giữa các hàng hạt, sát tới nền đất cứng, để tạo các bầu cây theo kích thước đã định: 3 x 5cm hoặc 4 x 4cm.
Trồng và chăm sóc:
- Ruộng cày phơi ải 5 - 7 ngày, làm đất tơi nhỏ, lên luống rộng 90 - 100cm, cao 20 - 25cm, rãnh luống 30cm.
- Sẻ 2 hàng rạch cách đều 55 - 60cm trên luống, lót phân, lấp đất, khơi hốc trên rạch, đặt bầu trồng dưa, cây cách cây 30 - 35cm.
- Phân bón/1 sào: Phân chuồng mục 500 - 700kg, tro bếp 100kg, supe lân 25-30kg, clorua kali 3 - 4kg, đạm urê 18 - 20kg, vôi bột 15kg.
Bón lót toàn bộ phân chuồng, tro bếp, vôi bột + 10-12kg supe lân.
Bón thúc lần 1 khi cây bén rễ hồi xanh: 3kg đạm urê + 1kg clorua kali, pha loãng tưới kết hợp vun xới nhẹ.
Bón thúc lần 2 khi cây bắt đầu có hoa cái: 4kg đạm urê + 8-10kg supe lân + 2-3kg clorua kali.
Bón thúc lần 3 sau thu quả lần đầu: 4kg đạm urê + 8-10kg supe lân.
Số đạm urê còn lại chia bón 3 - 4 lần cách nhau 5 - 6 ngày.
- Khi cây dưa có tua bám, tiến hành làm giàn cho dưa leo. Giàn dưa chuột cắm hình chữ “nhân” cao 1,2 - 1,5m. Mỗi gốc dưa cắm 1 cây dóc, có thanh giằng ngang buộc cố định cho giàn vững chắc. Sau cắm giàn dùng dây mềm buộc hình số 8 treo các ngọn dưa lên giàn.
- Thường xuyên dọn sạch cỏ luống dưa, ngắt bỏ lá già, lá sâu bệnh, tạo sự thông thoáng cho ruộng dưa. Cắt tỉa để lại 3 - 4 cành cấp 1 mập khỏe, mỗi cành chỉ để 1 - 2 đốt quả, để cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả ở thân chính.
- Tưới nước bão hòa rãnh luống. Đảm bảo độ ẩm đất 70 - 75% trên mặt luống.
- Khi ruộng dưa chớm hoa, dựng rào phên cao 1,2 - 1,5m che gió đông bắc cho ruộng, kết hợp đốt trấu ở hướng đông bắc cho khói lan tỏa khắp ruộng, giúp cây dưa tăng cường ra hoa, đậu quả. Vật liệu làm phên che là cọc tre, tấm gianh rơm rạ, lá mía, vỏ bao lân, đạm.
Phòng trừ một số sâu bệnh chính:
Cây dưa chuột khá mẫn cảm với sâu bệnh hại, cần phòng trừ tổng hợp để đạt năng suất cao như: Bón phân cân đối. Ủ phân chuồng hoai. Luân canh với cây trồng nước. Dọn sạch cỏ bờ và cỏ ruộng. Ngắt bỏ kịp thời các lá già, lá sâu bệnh nặng…
Có thể dùng một trong số loại thuốc: Vertimec 1,8ND, Actara 25WG trừ bọ trĩ vàng. Folpan 50SC, Ridomil gold 68WP phòng trừ bệnh giả sương mai. Carban 50SC, Zineb 80WP, Topan 70WP phun phòng bệnh chết dây. Appencarb super 50FL, Carban 50SC phòng bệnh héo rũ. Polytrin P440ND, Alphan 5EC, Peran 50EC, Forvin 85WP phun trừ bọ cánh cứng để phòng bệnh héo vi khuẩn. Phun thuốc theo khuyến cáo ghi trên bao gói. Phun phòng khi bệnh mới phát sinh. Phun trừ khi sâu non tuổi 1; 2.
Thu hoạch: Khi quả dưa được 4 - 5 ngày tuổi. Thu quả quá già sẽ ảnh hưởng tới ra hoa, đậu quả các lứa sau. Thu hái nhẹ nhàng, tránh đứt dây. Dưa chuột lớn rất nhanh, cần thu quả hàng ngày hoặc cách 1 ngày thu 1 lần.
Theo Ths Nguyễn Hải Yến/nongnghiep.vn