Bình Định: Lợi ích “kép” từ mô hình trồng đậu phộng xen mỳ

Vụ Đông Xuân 2019- 2020, nông dân huyện Phù Cát (Bình Định) đã sản xuất gần 3.600 ha, giảm 139 ha so với vụ Đông Xuân năm ngoái, do đầu vụ thường mưa, đất ướt, khó xuống giống. Trong đó, có trên 1.404 ha trồng đậu phộng xen mỳ (sắn), tăng 257 ha so cùng vụ năm 2018-2019; tập trung  ở các xã Cát Hiệp, Cát Lâm, Cát Sơn, Cát Trinh, Cát Hanh… Xã Cát Hiệp có diện tích đậu phộng lớn nhất, chiếm 1/4 diện tích toàn huyện.

Theo ông Đào Văn Chung, Phó chủ tịch UBND xã Cát Hiệp, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định: “Những năm gần đây, nhờ Nhà nước đầu tư hệ thống điện, kênh tưới Văn Phong và chuyển giao khoa học kỹ thuật đến người nông dân, địa phương đã xác định đưa cây đậu phộng và cây mỳ vào sản xuất với quy mô lớn trên 800 ha. Thực tế qua sản xuất nhiều năm cho thấy, cây đậu phộng xen mỳ đạt hiệu quả kinh tế cao, nông dân rất phấn khởi. Ngoài ra, còn góp phần cải tạo đất, chống sa mạc hóa, giảm chi phí đầu tư phân bón, ít dịch bệnh trên cây trồng và cung cấp thức ăn cho chăn nuôi gia súc. Từ khi có kênh Văn Phong đi qua địa bàn xã, diện tích đậu phộng xen mỳ được mở rộng, năng suất cũng tăng lên, góp phần tăng thu nhập kinh tế hộ gia đình và phát triển kinh tế- xã hội ở địa phương”.

Theo tính toán của bà con nông dân thì trồng đậu phộng xen mỳ trên chân đất cát ở địa phương là rất hiệu quả. Bởi vì, trên cùng thửa đất canh tác, bà con nông dân thu được lợi nhuận kép. Trung bình 1 sào đậu phộng trồng xen với mỳ cho năng suất đậu phộng khoảng 2 tạ, với giá bán hiện nay 23.000 đồng/kg, thì mỗi sào có nguồn thu trên 4,6 triệu đồng. Nông dân bán đậu trang trải chi phí đầu tư cho cây mỳ, cũng như có tiền trang trải hàng ngày chờ cây mỳ cho thu hoạch. Sau khi thu hoạch đậu phộng, một phần thân và lá đậu dùng để che phủ gốc mỳ, nhằm duy trì độ ẩm đất, tăng chất hữu cơ cho đất, một phần được sử dụng để ủ và chế biến thành thức ăn vỗ béo bò.

Chúng tôi có mặt tại ruộng đậu phộng của ông Nguyễn Văn Tho ở thôn Hòa Đại, xã Cát Hiệp, huyện Phù Cát đang thời điểm thu hoạch rộ. Gia đình ông phải thuê mướn thêm 6 lao động mới đảm bảo tiến độ thu hoạch. Ông Tho vui mừng bày tỏ: Vụ Đông Xuân năm nay, gia đình tôi trồng 1,5 ha đậu phộng, thu hơn 6 tấn, với giá bán 23.000 đồng/kg, tổng thu gần 140 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 100 triệu đồng. Trước đây trồng điều, mỳ, thu nhập rất thấp, cuộc sống gia đình khó khăn. Nhờ trồng đậu phộng đã đem lại thu nhập cao, cuộc sống gia đình được nâng lên, bảo đảm lo cho con cái học hành và có tích lũy xây dựng nhà cửa khang trang.

Việc trồng mỳ xen với đậu phộng cho thấy, cả 2 loại cây trồng này đều sinh trưởng, phát triển tốt, ít bị sâu bệnh gây hại, ít cỏ dại hơn. Trồng xen 4 hàng đậu phộng giữa 2 hàng mỳ, với khoảng cách (20 cm x 15cm), mật độ 26,6 cây/m2. Được hưởng lợi thế khoảng không gian của cây mỳ thời kỳ đầu chưa khép tán, cây đậu có số hạt chắc/cây cao hơn so với trồng thuần, nên năng suất thực thu giảm không đáng kể (năng suất đạt 86% so với đậu trồng thuần). Trong khi đó sẽ thu được vụ mỳ có năng suất và hàm lượng tinh bột ở mức cao, do được trồng sớm, đủ thời gian tích lũy (mỳ được trồng từ 10-11 tháng nên năng suất cao và tinh bột đạt trên 26%). Chính vì thế thu nhập cao hơn so với luân canh đậu phộng (Đông Xuân)- mỳ (vụ Hè) hoặc mỳ trồng thuần trên vùng đất cát nghèo dinh dưỡng.

Kết quả, năng suất đậu phộng đạt 4 tấn/ha, năng suất cây mỳ trên 28 tấn/ha. Như vậy với giá đậu 23.000 đồng/kg và mỳ 2.000 đồng/kg như hiện nay, ước tính mỗi hecta trồng đậu phộng xen mỳ cho lãi ròng gần 80 triệu đồng, tỷ suất lợi nhuận cao gấp 3-4 lần so với mô hình trồng mỳ thuần.

Ông Nguyễn Văn Lê-Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định cho biết định hướng mở rộng diện tích cây đậu phộng như sau: “Trong mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp của huyện, Phù Cát đã xác định cây đậu phộng là loại cây trồng chủ lực. Huyện có kế hoạch vận động nông dân chuyển đổi các loại cây trồng kém hiệu quả như cây lúa, cây điều và một số cây trồng tiêu thụ bấp bênh như dưa hấu, ớt, chuyển sang trồng đậu phộng xen mỳ. Đồng thời khai thác có hiệu quả hệ thống thủy lợi hiện có, phấn đấu đưa diện tích đậu phộng năm 2020 và những năm tiếp theo lên từ 4.000- 4.400 ha, góp phần nâng cao cuộc sống cho nông dân”.

Có thể khẳng định, cây đậu phộng xen mỳ ở huyện Phù Cát đã giành thắng lợi lớn cả về diện tích, năng suất và giá cả tiêu thụ. Kết quả này góp phần tích cực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nâng cao thu nhập cho nông dân và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện./.

Thế Hà/ Khuyennong.vn