Liên kết doanh nghiệp và nông dân: Coi trọng vai trò của hợp tác xã

"Hợp tác xã (HTX) nếu hoạt động hiệu quả và theo đúng bản chất của Luật HTX sẽ là địa chỉ hết sức tin cậy để các DN chủ động tiếp cận và liên kết với nhau. Bên cạnh đó, càng nhiều HTX khẳng định được hoạt động của mình thì khả năng tiêu thụ nông sản cho nông dân sẽ càng thuận lợi hơn”.
 
Ông Ma Quang Trung-Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã khẳng định như vậy khi nói về vai trò của HTX đối với nền kinh tế nông nghiệp hiện nay.
 
 
PV: Thưa ông, Luật HTX ra đời năm 2012 nhưng thực tế chỉ có 10% trong số hơn 10 nghìn HTX hoạt động có hiệu quả, ông nghĩ sao về con số này?
 
Ông Ma Quang Trung: Có thể khẳng định, vai trò của HTX trong sản xuất nông nghiệp là hết sức quan trọng. Nếu từng người nông dân sản xuất nhỏ lẻ, manh mún thì sẽ không thể cạnh tranh nổi trên thị trường, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập hiện nay. Bên cạnh đó, muốn có sản phảm tốt, đồng đều quản lý được chất lượng và làm ăn có hiệu quả thì người nông dân phải hợp tác và liên kết với nhau. Chính vì vậy, vai trò của HTX nông nghiệp ngày càng được khẳng định. Tuy nhiên, sau khi Luật HTX ra đời năm 2012 thì 2 năm trở lại đây số lượng HTX tăng lên không nhiều. Nhiều hộ nông dân chưa quan tâm đến HTX, một phần do các quy định trong Luật còn rất chung chung. Theo tôi, rất cần có những chính sách cụ thể cho HTX, đặc biệt là các HTX nông nghiệp. HTX mang tính chất đặc thù về loại hình, về ngành nghề, địa bàn mà những quy định của Luật, của Nghị định 193 chưa đi sâu vào được HTX nông nghiệp. Do đó, chưa thể đi vào cuộc sống. Dự thảo Nghị định HTX nông nghiệp đã được Bộ NN&PTNT xây dựng và đang xin ý kiến rộng rãi. Theo tôi, Dự thảo Nghị định cần quy định những điều cụ thể, phù hợp với từng loại hình HTX thì chính sách này mới dễ dàng đi vào cuộc sống.
 
Thực tế thời gian qua cho thấy, 2 nút thắt khiến đời sống nông dân bấp bênh, đó là việc tiếp cận nguồn vốn và vấn đề đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp. Vậy 2 nút thắt này đã được chú ý trong Dự thảo Nghị định HTX nông nghiệp, thưa ông?
 
- Trong Dự thảo Nghị định HTX nông nghiệp về vấn đề vốn, chúng tôi có đề xuất thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng. Có một thực tế, lâu nay các HTX rất khó tiếp cận với nguồn vốn tín dụng do không đáp ứng được yêu cầu về tài sản thế chấp của các ngân hàng. Vậy nên khi Nhà nước có một Quỹ bảo lãnh tín dụng, tôi tin rằng các HTX đều có thể tiếp cận được nguồn vốn.
 
Đối với vấn đề đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp, chính HTX sẽ  thực hiện. Bởi các DN muốn đầu tư vào khu vực nông nghiệp thì phải có đầu mối. DN không thể ký trực tiếp với hàng ngàn hộ nông dân trên cả nước. Ở đây, HTX có pháp nhân nên có thể đáp ứng được yêu cầu là cầu nối, liên kết giữa người sản xuất và DN để tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm cho nông hộ.
 
 
Các HTX hoạt động hiệu quả góp phần ổn định sản xuất, 
nâng cao đời sống người nông dân
 
Nhiều chủ nhiệm HTX cho rằng, việc tiếp cận các DN lớn để có thể giúp cung ứng sản phẩm của họ ra thị trường còn yếu, vậy trong thời gian tới việc liên kết của các bộ ngành, các hệ thống chuỗi liên kết có được chú ý, thưa ông?
 
- Tôi cho rằng, vai trò quản lý Nhà nước là cung cấp thông tin 2 chiều giữa các DN và HTX để các bên có thể tiếp cận được với nhau. Nếu HTX hoạt động theo đúng bản chất của luật và có hiệu quả thì đây sẽ là những địa chỉ hết sức tin cậy để các DN chủ động tiếp cận và liên kết với nhau. Và để làm được điều này, vẫn còn nhiều việc phải làm. Thứ nhất, là phải hoàn thiện hành lang pháp lý, hoàn thiện Nghị định về HTX nông nghiệp. Khi Nghị định ra đời và đáp ứng yêu cầu của các HTX, của xã viên và nông dân thì sẽ có nhiều nông dân tham gia HTX. Thứ hai, các cấp, các ngành được giao quản lý về vấn đề này phải tích cực tìm ra những mô hình HTX hoạt động tốt, đó sẽ là tiền đề cho các địa phương khác học hỏi và áp dụng.
 
Ông có thể cho biết, vai trò của người nông dân sẽ được quy định như thế nào trong Dự thảo Nghị định HTX nông nghiệp?
 
 - Trong HTX kiểu mới, vai trò của xã viên được rất nhiều quyền: Họ được quyền tự chủ, tự kinh doanh, tự chịu trách nhiệm với các sản phẩm mình sản xuất ra, còn HTX chỉ thực hiện những khâu mà xã viên không làm được, hoặc khó làm, hoặc làm không hiệu quả. Đơn cử như các dịch vụ cung ứng thức ăn, giống, bảo vệ vật nuôi, cây trồng – những dịch vụ làm tập thể hiệu quả cao hơn là cá nhân làm. 
 
Với các quy định mà Dự thảo Nghị định HTX nông nghiệp đưa ra,  liệu có thể khắc phục được tình trạng ùn ứ các sản phẩm nông sản thời gian gần đây tại các cửa khẩu vùng biên như dưa hấu, vải, xoài và các loại nông sản khác không, thưa ông?
 
- Vấn đề tiêu thụ sản phẩm nông sản cho nông dân là vấn đề lớn bao gồm nhiều biện pháp, giải pháp mà Chính phủ đang nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên, chúng tôi cũng hy vọng những HTX hoạt động đúng Luật HTX năm 2012 có vai trò quan trọng trong việc liên kết giữa người sản xuất với DN. Càng nhiều HTX hoạt động tốt, hiệu quả và khẳng định được hoạt động của mình thì khả năng tiêu thụ cho nông dân sẽ càng thuận lợi hơn.
 
Trân trọng cảm ơn ông!
 
Theo daidoanket.vn