Loay hoay liên kết tiêu thụ cây vụ đông

Thuận lợi hiếm có

Tại Diễn đàn "Thúc đẩy tiêu thụ nông sản vụ đông 2019 tại các tỉnh khu vực phía Bắc" do Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản phối hợp với Sở NN-PTNT Thái Bình tổ chức hôm qua (4/11), Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) cho biết: Đến cuối tháng 11/2019, tổng diện tích vụ đông tại các tỉnh phía Bắc đã đạt khoảng 80% kế hoạch, với khoảng gần 30 nghìn ha, cao hơn so với cùng kỳ năm 2018.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn "Thúc đẩy tiêu thụ nông sản vụ đông 2019 tại các tỉnh khu vực phía Bắc".

Do điều kiện thời tiết vụ đông 2019-2020 có xu hướng ấm đầu vụ hơn mọi năm, nên tiến độ triển khai SX các loại cây vụ đông ưa ấm nhìn chung rất thuận lợi. Đặc biệt vụ đông năm nay, do việc thu hoạch lúa vụ mùa kết thúc sớm, thời tiết đầu vụ ít mưa nên quỹ đất giành cho SX vụ đông tại các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là các tỉnh ĐBSH rất lớn. Dự kiến từ nay đến cuối vụ, diện tích rau củ vụ đông ưa lạnh tại các tỉnh ĐBSH cũng sẽ gặp nhiều thuận lợi.

Bà Vũ Thị Hà, PGĐ Sở NN-PTNT Hải Dương, địa phương có truyền thống SX vụ đông của vùng ĐHSH đánh giá: Ít năm nào, SX vụ đông gặp thuận lợi như năm nay do ít mưa, trời hanh khô, năng suất cây vụ đông rất cao. Dự kiến, toàn tỉnh sẽ vượt kế hoạch SX vụ đông với tổng diện tích trên 21.000 ha.

Đây cũng là năm mà các mô hình tích tụ, SX vụ đông quy mô lớn nở rộ, với trên 200 hộ SX lớn trên toàn tỉnh với quy mô hàng chục tới hàng trăm ha/hộ, tập trung tập trung Gia Lộc, Tứ Kỳ, Cẩm Giàng…

Bà Nguyễn Thị Nga, PGĐ Sở NN-PTNT Thái Bình cho biết, SX vụ đông đã cơ bản đi vào ổn định, với các loại cây trồng có giá trị đã được định hình tại các vùng chuyên canh truyền thống.

Với tổng diện tích rau toàn tỉnh khoảng 67.800 ha/năm, nhiều đối tượng cây rau củ vụ đông hiện có diện tích khá lớn như bí xanh (3.700 ha), khoai tây (khoảng 5.000 ha), dưa chuột (khoảng 3.000 ha), hành tỏi (trên 1.200 ha)… Thái Bình cũng đã có quy hoạch chuyển đổi thêm 17.000 ha đất lúa sang các loại cây trồng khác có giá trị, trong đó có cây rau màu vụ đông.

Cần thêm nhiều giải pháp tiêu thụ cho rau màu vụ đông của các tỉnh phía Bắc.

Mặc dù năng lực SX vụ đông còn rất lớn, tuy nhiên theo lãnh đạo Sở NN-PTNT Thái Bình, khó khăn lớn nhất vẫn là việc tiêu thụ và thu hút các DN đầu tư vào lĩnh vực chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản nói chung, nhất là rau màu vụ đông còn quá ít ỏi. Đơn cử như cây khoai tây, đây là cây trồng vụ đông truyền thống, có năng lực SX rất lớn của tỉnh.

Thái Bình hiện cũng đã đồng bộ hóa gần như 100% đối với SX khoai tây, có chính sách hỗ trợ 80% giá trị kho lạnh bảo quản khoai tây, với tổng số 85 kho lạnh bảo quản khoai tây trên toàn tỉnh và đang tiếp tục khuyến khích mở rộng thêm quy mô, số lượng kho lạnh bảo quản…

Vì vậy, Thái Bình có thể nâng diện tích SX khoai tây vụ đông tập trung lên mức 10.000 ha rất dễ dàng, tuy nhiên việc hạn chế về tiêu thụ khiến diện tích khoai tây chỉ duy trì khoảng 5.000 ha.  

DN thiếu thông tin về sản xuất

Tại diễn đàn, bà Đỗ Mỹ Linh, PGĐ phụ trách thu mua sản phẩm của Cty VinEco cho biết: Bên cạnh các trang trại SX rau củ tập trung của Cty, thời gian qua, VinEco đang đẩy mạnh việc liên kết SX với các nhóm hộ nông dân, HTX vệ tinh, với điều kiện các vùng SX vệ tinh trong vòng 100 km quanh trang trại vệ tinh của Cty. Các vùng SX vệ tinh phải đảm bảo các điều kiện sản xuất theo quy định của Bộ NN-PTNT và phải có tổ chức của nông dân (HTX, tổ hợp tác) đang hoạt động…

Kết nối, liên kết trong SX, tiêu thụ nông sản vụ đông vẫn còn nhiều hạn chế.

Bà Linh cho biết, Cty đã có đơn hàng XK cải bắp sang thị trường Nhật Bản, kế hoạch sẽ XK lô hàng cải bắp đầu tiên (trồng tại Hà Nam) trong tháng 12/2019. Bên cạnh đó, VinEco cũng đang khai thác một số sản phẩm rau củ để XK sang một số nước trong khu vực như đậu nành rau, ngô nếp, cà rốt… Đây là những mặt hàng mà nhu cầu và tiềm năng XK rất tốt…

Trước đây, VinEco không chú trọng vào việc liên kết với hệ thống quản lí ngành nông nghiệp các địa phương, mà chỉ tự mày mò đi tìm mối liên kết với nông dân, nên rất thiếu thông tin. Vì thế, có những sản phẩm có điều kiện, năng lực SX trong nước rất tốt, nhưng chúng tôi lại không biết.

“Ví dụ như khoai tây, hiện chúng tôi vẫn phải nhập khẩu từ tháng 6 đến tháng 10 hàng năm, nhưng lại không biết ở Thái Bình hiện có tới trên 5.000 ha, có khả năng nâng lên diện tích tới 10.000 ha trong vụ đông như vậy!

Hoặc như cà rốt, rau các loại, chúng tôi đang định hướng XK nhưng lại không nắm được vùng có lợi thế SX… Vì vậy thời gian tới, Cty sẽ chú trọng hơn nữa vào việc tạo mối gắn kết, liên kết trong SX và tiêu thụ sản phẩm”, bà Linh nói.

Ông Nguyễn Tiến Vượng, PGĐ Tổng Cty Thương mại Hà Nội (Hapro) cũng cho biết: Thời gian qua, Hapro cũng đã liên kết SX, bao tiêu sản phẩm với nhiều địa phương tại phía Bắc nhằm vừa đáp ứng cho nhu cầu tiêu thụ nội địa và XK.

Tuy nhiên, điều mà Hapro gặp nhiều khó khăn nhất, đó vẫn là thiếu sự ổn định về nguồn nguyên liệu do đặc thù mùa vụ. Nhiều nơi, nông dân, HTX không tự chủ động thực hiện được khâu bao bì sản phẩm, thông tin truy xuất nguồn gốc hàng hóa, mã số, mã vạch, minh bạch thông tin về sản phẩm.

“Việc xây dựng được hệ thống khách hàng là rất khó khăn. Tuy nhiên qua hợp tác với các địa phương thời gian qua, khi khách hàng đã duy trì thói quen tiêu dùng, thì nguồn cung lại không đảm bảo duy trì được ổn định, không đồng đều, gây rất nhiều khó khăn và ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động bán hàng của Cty, nhất là các khách hàng nước ngoài…” – ông Vượng cho biết.