Nông nghiệp công nghệ cao “Made in Israel”

Mặc cho điều kiện địa lý không phù hợp, Israel là một trong những đất nước phát triển nhất thế giới về nông nghiệp. Israel cũng là đất nước xuất khẩu hàng đầu các mặt hàng tươi sống và là nhà tiên phong trong nền nông nghiệp công nghệ cao.

Việc đảm bảo được nguồn cung cấp thực phẩm đang là một trong những lo ngại hàng đầu của thế giới trong một kỷ nguyên phát triển như hiện nay. Khi những tài nguyên đang dần cạn kiệt, khi dân số vẫn tiếp tục tăng thì những giải pháp làm nông nghiệp và tích trữ thực phẩm trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Không một đất nước nào khác, đặc biệt không phải một đất nước nào bé và non trẻ như Israel lại cống hiến cho ngành nông nghiệp công nghệ cao nhiều như đất nước này. Vậy họ đã làm thế nào để không chỉ phát triển nền kinh tế của mình mà còn giúp nuôi sống thế giới?

Hệ thống tưới nhỏ giọt

Có lẽ không có bước đột phá nào quan trọng bằng việc phát minh ra hệ thống này. Trong khi ý tưởng này đã từng xuất hiện tại nhiều nước khác, nó lại được phát triển bởi kỹ sư Simcha Blass của Israel, người đã phát hiện ra một hệ thống tưới nhỏ giọt, chậm rãi và cân bằng giúp cây phát triển nhanh hơn. Ông đã phát triển hệ thống dẫn tưới theo một tốc độ chậm được tính toán kỹ lưỡng.

Hệ thống tưới nhỏ giọt nhanh chóng được phổ cập tại nhiều nước trên thế giới. Các mẫu mới nhất còn có khả năng tự làm sạch, duy trì tốc độ tưới mặc cho chất lượng nước và áp suất. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất đối với thành công và sức ảnh hưởng của công nghệ này tới nền nông nghiệp là việc một hệ thống mang tên Tipa đã giúp 700 gia đình làm nông ở Senegal thu hoạch được 3 vụ/năm thay vì 1 vụ như trước đây, kể cả trên vùng đất khô cằn nhất.

“Kén” lưu trữ hạt

GrainPro Cocoons là công ty Israel đã đưa ra một hệ thống đơn giản và tiết kiệm dành cho các nhà nông ở châu Phi và châu Á để lưu trữ hạt giống một cách hiệu quả nhất. Những chiếc túi to được sáng chế bởi giáo sư Shlomo Navarro có thể ngăn được cả nước và không khí xâm nhập. Chúng được dùng một cách rộng rãi tại nhiều nước phát triển trên thế giới, thậm chí tại cả những nước không có quan hệ tốt đẹp với Israel như Palestine.

Khoảng 50% lượng hạt giống cây trồng bị côn trùng và nấm mốc làm hư hại. Những nhà nông thường có xu hướng giữ hạt giống trong những chiếc túi đơn giản, thô sơ, không có khả năng ngăn ngừa sâu bọ và nấm mốc hoành hành. Những chiếc “kén” đã giải quyết được vấn đề này, đảm bảo được độ tươi của hạt giống, kể cả trong điều kiện khắc nghiệt và ẩm ướt nhất.

Thuốc trừ sâu bằng...động vật

Một công ty mang tên Bio-Bee đã sản xuất ra động vật trừ sâu cho nhà kính và các ruộng ngoài trời. Giám đốc nghiên cứu của công ty, tiến sĩ Shimon Steinberg cho biết, sản phẩm bán chạy nhất của công ty là các chú nhện màu cam dài 2mm, hữu hiệu trong việc tiêu diệt sâu bọ. “Khoảng 60% lượng dâu được sản xuất ở California (Mỹ) từ năm 1990 được chăm sóc bằng phương pháp diệt sâu này”, ông này cho hay.

Tại Israel, các sản phẩm của Bio-Bee đã giúp cho các nhà trồng ớt ngọt giảm thiểu được 75% lượng hoá chất sử dụng. Hiện công ty này đang xuất khẩu 8 loại động vật trừ sâu tới 32 nước khác nhau, từ Nhật Bản tới Chile.

Giống khoai tây tốt hơn

Sau 30 năm nghiên cứu, giáo sư David Levy đã cho ra đời giống khoai tây có thể lớn lên trong điều kiện nóng, khí hậu khô và sử dụng nước mặn để sinh trưởng. Khoai tây là một trong những nguồn cung cấp dinh dưỡng hàng đầu thế giới, nhưng chưa hề được phát triển trong các khu vực cằn cỗi như Trung Đông. Giờ đây các nhà làm nông có thể trồng khoai tây ở mọi nơi.

Sử dụng nước từ không khí

Tal-Ya Water Technologies đã chế tạo ra các khay nhựa để có thể thu được nước từ không khí, giảm thiểu lượng nước sử dụng trong nuôi trồng tới 50%. Những tấm nhựa này được làm từ nhựa tái chế với khả năng lọc tia UV được đặt xung quanh mỗi cây.

Khi nhiệt độ thay đổi về đêm và sương được hình thành, các đường dẫn trên mặt khay sẽ tích tụ nước và đưa thẳng tới rễ cây. Nhà sáng chế Avraham Tamir nói rằng, các tấm nhựa này cũng ngăn tia nắng mặt trời, hạn chế cỏ dại mọc và bảo vệ cây khi nhiệt độ thay đổi. “Các nhà nông có thể sử dụng ít nước hơn, kèm theo đó là ít phân bón hơn”, từ đó sẽ hạn chế được tỷ lệ ô nhiễm nguồn nước trong lòng đất.

Hệ thống bảo vệ đất

Năm 2010, Đại học Do Thái đã phối hợp với Makhteshim Agan, công ty hàng đầu thế giới về việc bảo vệ đất trồng trọt để phát triển một loại thuốc diệt cỏ có tác dụng chậm và các loại thuốc trừ sâu đặc biệt không làm ảnh hưởng tới côn trùng có ích.

Người Israel đã nghiên cứu ra phương pháp dùng các đường dẫn thẳng vào đất, đưa thuốc diệt cỏ tới tận rễ cây, từ đó làm giảm đi liều lượng cần sử dụng. Tương tự, các loại thuốc diệt sâu đặc trị chỉ nhắm vào những loại sâu này mà không làm ảnh hưởng tới các sinh vật khác.

“Nâng cấp” hạt để tăng năng suất

Các nhà khoa học nông nghiệp của Đại học Do thái, Ilan Sela và Haim D. Rabinowitch đã phát triển TraitUP, một công nghệ độc quyền cho phép đưa vào hạt giống những gien đặc trưng mà không làm thay đổi cấu trúc DNA.

Phương pháp này ngay lập tức nhận được kết quả khả quan. Công nghệ này sau đó được chuyển giao cho công ty Morflora của Israel để phát triển và đưa vào áp dụng trong y học. “Việc đưa vào các tính năng có khả năng bộc lộ sau vài ngày thay vì vài năm mang lại một bước đột phá mới trong ngành nông nghiệp công nghệ cao và sẽ ảnh hưởng lớn tới thị trường hạt giống và nông nghiệp của thế giới”, CEO của Morflora nhận định.

Các giải pháp phần mềm đặc thù

AKOL là công ty chuyên sản xuất phần mềm đặc biệt dành riêng cho từng gia đình để giúp các nhà sản xuất theo dõi và tăng sản lượng rau quả của mình. Sử dụng cloud của IMB, dự án của AKOL cho phép các nhà nông trên toàn thế giới khả năng giao tiếp với các chuyên gia Israel. Hàng trăm nghìn hộ có thể nhận được các giải pháp dành riêng cho mình, tham khảo và học tập từ những mô hình khác trên thế giới.

Các ứng dụng của AKOL sẽ tư vấn cho người làm nông thời điểm thích hợp để cấy, tưới nước và thu hoạch, cách lựa chọn hạt giống tốt nhất, cách bảo quản và lưu giữ hạt giống dựa trên khí hậu của từng vùng, cách theo dõi tốc độ phát triển của vật nuôi, cây trồng, kèm theo những hình thức quản lý vĩ mô.

Hệ thống quản lý trang trại bò sữa

SAE Afikim là 1 trong 10 công ty Israel đang đầu tư vào dự án trị giá 500 triệu USD trong 5 năm vào ngành sữa Việt Nam. Hệ thống này sẽ quản lý, theo dõi chế độ của 30,000 con bò tại 12 trang trại, cung cấp 300 triệu lít sữa mỗi năm.

Trung Quốc cũng đã cử các nhóm kỹ sư của mình tới Israel để học tập và nghiên cứu cách tăng sản lượng sữa.

Nuôi cá trong sa mạc

Điều tưởng chừng như chỉ xuất hiện trong phim viễn tưởng lại đang được thực hiện tại Israel. Hệ thống “không xả thải” sử dụng công nghệ GFA của Israel cho phép loại bỏ tất cả các tạp chất có thể gây ảnh hưởng tới môi trường khi nuôi cá, kèm theo đó không cần điện hay một nguồn nước gần kề. Những vi khuẩn đặc biệt sẽ cho phép lọc nước ngay trong bể mà không cần xả thải.

Hiện công nghệ này đang được áp dụng tại các nước tiên tiến. Trang trại lớn nhất sử dụng công nghệ GFA nằm tại New York, Mỹ, và sản xuất hơn 100 tấn cá các loại vào năm 2010./.