Xã Thọ Lộc (Thọ Xuân) đã cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM năm 2017, song vẫn chưa thể cán đích vì thiếu nữ lãnh đạo chủ chốt cấp xã.
Công văn số 4999/LĐTBXH-KHTC, ngày 12-12-2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện tiêu chí thành phần 18.6, tại điểm 4 có nêu: Để bảo đảm nội dung bình đẳng giới mỗi xã có ít nhất 1 nữ lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã, bao gồm các chức danh: Bí thư đảng ủy xã, phó bí thư đảng ủy xã, chủ tịch UBND xã, phó chủ tịch UBND xã, chủ tịch HĐND, phó chủ tịch HĐND xã. Tuy nhiên, qua tìm hiểu, khảo sát thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, do thực hiện theo Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 30-5-2014 của Bộ Chính trị và các văn bản hướng dẫn của Trung ương về đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2015-2020, nên từ sau đại hội đảng bộ các cấp, phần đa các xã trên địa bàn tỉnh chỉ cơ cấu tỷ lệ cấp ủy viên nữ không dưới 15%, còn số xã có ít nhất 1 nữ là lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã đáp ứng được chỉ tiêu 18.6 theo bộ tiêu chí mới là rất hạn chế. Chính vì bộ máy quản lý trong nhiệm kỳ 2015-2020 đã cơ bản được ổn định từ sau đại hội, tức là từ năm 2015, trong khi hướng dẫn thực hiện nội dung mỗi xã có ít nhất 1 nữ lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã mới được ban hành cuối năm 2016 và đầu năm 2017 mới bắt đầu thực hiện, tức là đang ở thời điểm giữa nhiệm kỳ, nên gây khó khăn trong quá trình thực hiện tại các địa phương.
Năm 2017, huyện Thọ Xuân đề ra mục tiêu có 10 xã về đích NTM và phấn đấu trở thành huyện NTM trước năm 2020. Để thực hiện mục tiêu này, thời gian qua, nhiều địa phương trong huyện đã đề ra lộ trình xây dựng NTM một cách hợp lý, đúng đắn, vừa quan tâm đến huy động nguồn lực để đầu tư nâng cấp, xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng nông thôn, vừa ưu tiên tập trung sản xuất theo hướng nâng cao giá trị, phát triển bền vững, từng bước hình thành các vùng chuyên canh trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, huyện cũng đã tập trung chỉ đạo, đôn đốc; đồng thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn cho từng địa phương nhằm bảo đảm tiến độ về đích NTM của các xã. Với những nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp mà huyện và chính quyền các xã đã và đang thực hiện, tháng 8 – 2017 vừa qua, huyện đã có 4 xã: Thọ Trường, Xuân Yên, Thọ Lộc và Phú Yên được thẩm định hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM. Tuy nhiên, các xã này vẫn chưa thể được xem là “cán đích”, bởi chiếu theo 49 tiêu chí thành phần thì xã mới chỉ đạt 48, còn nội dung bình đẳng giới theo bộ tiêu chí mới thì các xã vẫn chưa thể thực hiện được. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, huyện Thọ Xuân sẽ không thể đạt được mục tiêu trước mắt là có số xã về đích NTM trong năm 2017 và có thể huyện cũng sẽ không thể đạt được mục tiêu trở thành huyện NTM trước năm 2020.
Những ngày qua, toàn thể cán bộ và nhân dân các xã Nga Hải, Nga Trường (Nga Sơn) đang được sống trong không khí hồ hởi, phấn khởi vì đã được thẩm định hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM trong năm 2017. Những tưởng việc “cán đích” và được công nhận là xã NTM sẽ đến trong nay mai. Song, niềm vui nhanh chóng trở thành sự hẫng hụt khi biết rằng các xã này vẫn còn vướng nội dung về bình đẳng giới do không có cán bộ nữ giữ vị trí cán bộ chủ chốt, mà điều này nằm ngoài sự cố gắng, nỗ lực của xã.
Vướng mắc về thực hiện nội dung bình đẳng giới không chỉ của các xã đang trong lộ trình xây dựng NTM ở huyện Thọ Xuân, huyện Nga Sơn, mà đang là khó khăn lớn đối với nhiều xã trên địa bàn tỉnh. Ông Trần Đức Năng, Phó chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh, cho biết: Năm 2017, tỉnh ta phấn đấu có 37 xã đạt chuẩn NTM, song có tới 73 xã đăng ký về đích NTM trong năm 2017. Đến thời điểm này, đã có 50 xã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM, đủ điều kiện để thẩm định. Tuy nhiên, nếu tính về 49 tiêu chí thành phần, thì chỉ có 19/73 xã đăng ký về đích NTM năm nay là bảo đảm được nội dung bình đẳng giới. Như vậy, đồng nghĩa với việc mục tiêu sẽ có 37 xã về đích NTM năm 2017 sẽ không thể thực hiện được do vướng nội dung về bình đẳng giới.
Trong tổng số 573 xã hiện nay, có 345 xã có tỷ lệ cấp ủy viên nữ không dưới 15%, chiếm 60,21%; 228 xã có tỷ lệ cấp ủy viên nữ dưới 15%, chiếm 39,79%; chỉ có 156 xã có ít nhất 1 nữ lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã, chiếm 27,23%. Căn cứ vào số liệu thống kê trên cho thấy, như vậy, với số lượng khiêm tốn về xã có ít nhất 1 nữ lãnh đạo chủ chốt ở cấp xã bảo đảm được theo tiêu chí bình đẳng giới thì không những mục tiêu số xã về đích NTM năm 2017 khó đạt mà mục tiêu đến năm 2020, toàn tỉnh sẽ có 343 xã về đích NTM cũng khó có thể thực hiện được.
Từ những vướng mắc, bất cập nêu trên, thiết nghĩ, các bộ, ban, ngành cần có điều chỉnh về nội dung bình đẳng giới để phù hợp với thực tế tại các địa phương và phù hợp với quy định phấn đấu đến năm 2020, cán bộ nữ tham gia cấp ủy đảng các cấp đạt từ 25% trở lên, nữ đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp từ 35% đến 40%. Các cơ quan, đơn vị có tỷ lệ nữ từ 30% trở lên, nhất thiết có cán bộ lãnh đạo chủ chốt là nữ như trong Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
