Nước sạch và vệ sinh môi trường trong nông thôn mới ở Mường Phăng

Trong 5 xã trên địa bàn huyện Điện Biên được chọn điểm xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 - 2015, Mường Phăng là xã có xuất phát điểm thấp nhất nhưng lại là xã hoàn thành và được phê duyệt quy hoạch nông thôn mới sớm nhất.

Xác định quy hoạch là cơ sở, tiền đề quan trọng để xây dựng nông thôn mới, UBND xã đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ giúp việc để hỗ trợ cán bộ Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong công tác xây dựng quy hoạch nông thôn mới trên địa bàn. Hiện nay, Mường Phăng đang tập trung phát huy nền tảng nông nghiệp vốn có bằng cách phát triển, nhân rộng và định hướng người dân canh tác theo các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả; củng cố và nâng cấp lĩnh vực kinh tế hợp tác, đẩy mạnh chuyển giao khoa học – kỹ thuật vào sản xuất; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thủy lợi phục vụ nhu cầu sản xuất của người dân ngày càng tốt hơn. Đến thời điểm này, Mường Phăng đã đạt được 6 tiêu chí gồm: tiêu chí số 1 về quy hoạch, số 4 về điện, số 5 về trường học, số 12 về tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, số 13 về hợp tác xã và số 19 về tình hình an ninh trật tự được giữ vững. Toàn xã có 2 nhà văn hóa, một nhà văn hóa thôn bản và một nhà trung tâm văn hóa xã; có 7 thôn, bản đạt danh hiệu thôn bản văn hóa.

Cả xã Mường Phăng chỉ có duy nhất một nguồn cung cấp nước sạch từ thác Nậm Điếng.

Trong điều kiện nguồn vốn xây dựng nông thôn mới phân bổ ít, nguồn huy động từ người dân còn hạn chế, chính quyền xã đã ưu tiên đầu tư, phát triển các nội dung gắn với tiềm năng, lợi thế của mình như: đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch; củng cố hệ thống thủy lợi, tăng diện tích lúa nước 2 vụ; xây dựng các mô hình chăn nuôi; chuyển đổi cơ cấu cây trồng... từng bước giúp người dân ổn định sản xuất và nâng cao đời sống. Để đảm bảo cho sản xuất, hệ thống công trình thuỷ lợi cũng được đầu tư xây dựng kiên cố để có thể chủ động nguồn nước cho canh tác, sản xuất. Từ nhiều nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án trên địa bàn đã xây dựng và sớm đưa công trình hồ chức nước Loọng Luông 1 vào sử dụng. Việc hoàn thành công trình trọng điểm này đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trên địa bàn phát triển nông - lâm nghiệp, thủy sản, phát triển du lịch.

Là xã thuần nông, ngân sách của Mường Phăng chủ yếu phụ thuộc vào trên cấp. Kinh tế chậm phát triển là xã đặc biệt khó khăn, đời sống sản xuất của người dân chủ yếu là tự cung tự cấp. Ngoài ra, trình độ quản lý, tổ chức thực hiện của một số cán bộ cơ sở còn yếu, trong khi đó người dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số nhận thức chưa cao, vẫn còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ Nhà nước hỗ trợ. Tổng nguồn lực huy động cho nông thôn mới 3 năm qua ở Mường Phăng là 56,2 tỷ đồng chiếm 1,49%, trong khi đó vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác chiếm tới 98,37%, còn vốn của người dân đóng góp chỉ đạt 0,14%. Có thể nói, đây là những khó khăn không nhỏ làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là việc thực hiện tiêu chí về môi trường. Vì vậy, với địa bàn đặc biệt như Mường Phăng, việc để người dân hiểu rõ nông thôn mới là một trong những việc quan trọng đầu tiên để phát huy sức dân và ý thức làm chủ của nhân dân đối với đời sống của chính mình.

Tập quán chăn thả gia súc, gia cầm thả rông, không nuôi nhốt đúng quy cách và không có phương pháp xử lý chất thải đã khiến môi trường nông thôn tại Mường Phăng bị ô nhiễm.

Hệ thống nước sạch từ nguồn thác Nậm Điếng được xây dựng từ cách đây đã khá lâu. Tuy đã được nâng cấp và sửa chữa nhưng vẫn không đủ nước cung cấp cho người dân. Ông Lường Văn Pản, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Phăng, cho biết: Được sử dụng nước sạch và bảo vệ môi trường là một trong những quyền lợi cơ bản, chính đáng của mỗi người dân; việc phòng chống những bệnh dịch liên quan đến nước, môi trường sống  một cách có hiệu quả là bảo đảm sức khỏe an toàn cho cộng đồng. Nhưng hiện tại, ngoài nguồn nước lấy từ thác Nậm Điếng thì Mường Phăng chưa có hệ thống nước sạch để cung cấp nước sạch cho người dân.

Không chỉ riêng ở Mường Phăng, việc bảo vệ môi trường chưa thực sự được người dân ở nông thôn quan tâm. Ý thức bảo vệ môi trường của người dân chưa cao, việc vứt rác bừa bãi ở bất cứ chỗ nào họ cảm thấy tiện là khá phổ biến. Rác thải được xử lý chủ yếu theo cách là quét dọn lại một chỗ để khô rồi đốt hoặc cho phân huỷ tự nhiên. Thêm vào đó, việc chăn nuôi của người dân vẫn được thực hiện theo kiểu cũ. Nghĩa là phân, nước cùng thức ăn dư thừa của gia súc, gia cầm thải ra không qua xử lý mà thải trực tiếp ra rãnh nước trong thôn bản, mương máng, ao hồ, sông suối. Điều này dẫn đến tình trạng gây ô nhiễm môi trường, tăng nguy cơ dịch bệnh cho vật nuôi, con người và ảnh hưởng lớn đến môi trường. Ngoài việc đang phải sống chung với tình trạng ô nhiễm môi trường từ chăn nuôi, rác thải sinh hoạt thì chất thải từ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cũng là vấn đề đáng lo ngại. Bởi sự gia tăng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật  và phân bón đã vượt mức cho phép nhưng hiện tại ở Mường Phăng chưa có bể đựng vỏ thuốc bảo vệ thực vật. Có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh vỏ thuốc bảo vệ thực vật sau khi người dân dùng xong được vứt la liệt trên những cánh đồng.

Trước thực trạng trên, xã Mường Phăng đang tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức và trách nhiệm cộng đồng dân cư nông thôn trong việc sử dụng, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường; xây dựng nếp sống hợp vệ sinh, phấn đấu xây dựng mô hình xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới. Trong thời gian tới, Mường Phăng sẽ triển khai kế hoạch lồng ghép các chương trình dự án để tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ, mô hình trình diễn kiến thức chung về sức khoẻ và vệ sinh môi trường; kỹ thuật xây dựng hầm Biogas và sử dụng an toàn hoá chất phục vụ sản xuất nông nghiệp; sử dụng chất bã thải, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; tổ chức thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật, hoá chất  sau khi sử dụng.

Việc thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn cũng như thực hiện tiêu chí môi trường trong nông thôn mới là nhiệm vụ của các ngành, các cấp chính quyền địa phương, các đoàn thể và nhân dân. Vì một mục tiêu chung là giữ gìn, bảo vệ môi trường sống trong lành, cung cấp đủ nguồn nước sạch cho các tầng lớp nhân dân, nhất là ở khu vực nông thôn. Ngoài giải pháp phát huy nội lực, Mường Phăng cũng cần sự quan tâm, hỗ trợ nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và định hướng các giải pháp thực hiện trong thời gian tiếp theo.
 

Theo dienbientv.vn