Phát triển HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến nay cả nước có hơn 12 nghìn hợp tác xã đang hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (HTX NN), trong đó có 199 HTX NN có ứng dụng công nghệ cao (CNC). Việc ứng dụng CNC vào sản xuất trong các HTX NN đã góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành sản xuất, cũng như rủi ro và sự phụ thuộc vào thời tiết. Nhất là bảo đảm truy xuất nguồn gốc an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường, góp phần tăng khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp và tăng thu nhập cho người sản xuất.

Tuy nhiên số lượng HTX NN có ứng dụng CNC vào sản xuất còn thấp, hiện chỉ chiếm 1,7% tổng số HTX NN, và hầu hết có quy mô nhỏ. Trong tổng số 199 HTX NN ứng dụng CNC, có tới 164 HTX (chiếm hơn 82,4%) áp dụng kỹ thuật canh tác, nuôi trồng, bảo quản; 34 HTX (chiếm 17%) ứng dụng công nghệ tự động hóa và công nghệ sinh học; chỉ có một HTX sử dụng CNC trong sản xuất vật tư nông nghiệp.

Ðể phục vụ chủ trương phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết Ðại hội XII của Ðảng, năm 2017, Chính phủ đã ban hành Chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch. Gần đây nhất, ngày 27-4-2018 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Ðề án phát triển 15.000 HTX, liên hiệp HTX NN hoạt động có hiệu quả giai đoạn 2017 - 2020, trong đó có ít nhất 10% HTX NN có ứng dụng CNC.

Từ nay đến năm 2020 thời gian không còn nhiều, trong khi nhiều địa phương chưa thật sự quan tâm việc hỗ trợ các HTX NN nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là chú trọng đến phát triển HTX NN ứng dụng CNC, nên số vùng và địa phương phát triển HTX NN ứng dụng CNC chưa nhiều và đồng đều. Hiện Tây Nguyên là vùng có nhiều HTX NN ứng dụng CNC nhất cả nước với 57 HTX, tiếp đến là đồng bằng sông Cửu Long có 39 HTX. Trong số 63 tỉnh, thành phố của cả nước mới có 41 tỉnh, thành phố có HTX NN ứng dụng CNC. Nhiều nhất là tỉnh Lâm Ðồng có 36 HTX; Long An 14 HTX; TP Hà Nội 13 HTX; Hà Tĩnh và TP Hồ Chí Minh mỗi địa phương có 11 HTX.

Có nhiều nguyên nhân khiến cho nhiều địa phương chưa thật sự quan tâm hỗ trợ, chỉ đạo, tạo cơ chế chính sách khuyến khích HTX NN ứng dụng CNC. Ðó là, trình độ năng lực quản lý của hầu hết các HTX NN còn thấp, phần lớn các HTX lúng túng trong lựa chọn CNC ứng dụng vào sản xuất, bản thân các địa phương thiếu đội ngũ tư vấn và thông tin giỏi về CNC... Trong khi đó, việc đầu tư cho nông nghiệp CNC thường cần vốn lớn, thời gian thu hồi vốn dài, vì vậy cần phải có định hướng phát triển nông nghiệp CNC, đánh giá và dự báo về thị trường mục tiêu để việc đầu tư tín dụng hiệu quả. Việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng và hỗ trợ của Nhà nước đối với các HTX NN nói chung và HTX NN ứng dụng CNC nói riêng cũng còn những hạn chế, dẫn đến tình trạng hầu hết các HTX NN có ứng dụng CNC chủ yếu tập trung vào sản xuất một số mặt hàng “ăn liền” như rau, trái cây, giống cây trồng, hoa,... cho nên giá trị sản xuất của các sản phẩm nông nghiệp ứng dụng CNC so với phương thức sản xuất thông thường không cao.

Muốn đạt mục tiêu có ít nhất 10% HTX NN ứng dụng CNC vào năm 2020, cần có sự đồng lòng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và các hộ nông dân; tập trung tuyên truyền về vị trí, tầm quan trọng của CNC, các chủ trương, đường lối chính sách của Ðảng, Nhà nước về phát triển ứng dụng CNC trong sản xuất; thực hiện lồng ghép các chương trình tuyên truyền về nông nghiệp CNC và chương trình tuyên truyền về HTX NN, phát triển các HTX NN theo Luật HTX năm 2012.

Các địa phương tăng cường tập huấn để nâng cao năng lực quản trị của các HTX; thực hiện rà soát, chuyển đổi, đăng ký lại các HTX NN; giải thể các HTX đã ngừng hoạt động; xây dựng, phát triển và nhân rộng các mô hình HTX NN hoạt động hiệu quả, nhất là các HTX NN ứng dụng CNC. Từ đó tuyên truyền để nâng cao nhận thức của xã viên HTX về hiệu quả của nông nghiệp ứng dụng CNC; hướng dẫn nông dân, HTX chuyển đổi sản xuất trên cơ sở ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp để tăng chất lượng, giá trị và năng suất của các sản phẩm trên một đơn vị diện tích; đồng thời triển khai liên kết sản xuất giữa các HTX, hộ nông dân, doanh nghiệp để tạo ra chuỗi sản xuất có giá trị cao, chi phí thấp. Bên cạnh đó, cần có biện pháp ưu tiên hỗ trợ vốn tín dụng để các HTX, nhất là các HTX có quy mô lớn có thể ứng dụng nông nghiệp CNC, nông nghiệp hữu cơ, công nghệ sinh học vào sản xuất. Hướng dẫn, triển khai thực hiện thí điểm đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc tại HTX NN để có thể hỗ trợ doanh nghiệp nông nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh ứng dụng CNC một cách hiệu quả.

Theo Nhân Dân