Từ Nghị quyết đầu tiên đến những vùng quê đáng sống - Bài 1: Chủ trương đúng, hợp lòng dân

Trẻ em đi học trên con đường bê tông mới được xây dựng bằng nguồn vốn NTM và sự tham gia của người dân thôn Thán Phún Xã (xã Hải Sơn, TP Móng Cái).

Nghị quyết đầu tiên

Trước khi xây dựng NTM tỉnh Quảng Ninh có 53 xã khó khăn, trong đó có 22 xã đặc biệt khó khăn; thu nhập bình quân khu vực nông thôn mới đạt 10,98 triệu đồng/người/năm... Chiếu theo bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, toàn tỉnh mới có 26/125 xã đạt trên 75% các chỉ tiêu; đời sống vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn còn ở mức thấp, khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn còn lớn; thực trạng nông nghiệp, nông dân và nông thôn vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế.

Cùng với cả nước, tỉnh Quảng Ninh bắt tay vào triển khai xây dựng NTM với tâm thế nỗ lực, quyết tâm cao nhất bắt đầu bằng việc ban hành Nghị quyết số 01-NQ/TU về xây dựng chương trình NTM tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020. Đây là nghị quyết chuyên đề đầu tiên của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2010-2015, cho thấy sự quan tâm đặc biệt của tỉnh đối với chương trình này.

Nghị quyết đã xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng yếu của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; chủ thể chính của chương trình chính là nông dân; thực hiện theo phương châm dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư, vì vậy mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm và dân được hưởng thụ. Trên cơ sở đó, tỉnh sẽ tập trung đầu tư xây dựng các kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trọng yếu với quan điểm triển khai đến đâu hoàn thành dứt điểm đến đó nhằm phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Đồng thời triển khai đồng loạt tại 125 xã của 13/14 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh và toàn bộ 19 tiêu chí, 39 chỉ tiêu.

Ngay sau khi nghị quyết được ban hành, cả hệ thống chính trị của Quảng Ninh đã vào cuộc bằng quyết tâm và ý chí đưa nghị quyết vào cuộc sống. 100% chi, Đảng bộ tham gia học tập quán triệt nghị quyết, nhân dân được phổ biến về nghị quyết.

Các cấp uỷ Đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tỉnh đã bám sát tinh thần chỉ đạo, cụ thể hoá bằng các nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác; lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành tổ chức thực hiện quyết liệt trên tinh thần vừa tập trung khắc phục những bất cập trong giai đoạn đầu của chương trình, vừa suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo, tìm ra cách làm, hướng đi mới, phát huy vai trò chủ thể của người nông dân.

Mô hình trồng trà hoa vàng của ông Đàm Văn Cường, thôn Khe Loọng Ngoài, xã Thanh Sơn, huyện Ba Chẽ.

"Luồng gió" mang tên Nông thôn mới

Với quyết tâm “Quảng Ninh chung tay xây dựng NTM”, cụ thể hóa Nghị quyết 01, ngay trong năm 2010, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết 39/2010/NQ-HĐND về xây dựng NTM, trong đó, xác định lộ trình, nguồn lực cho chương trình; đồng thời thông qua đề án, đồ án quy hoạch xây dựng NTM, thông qua các cơ chế, chính sách, chương trình... làm cơ sở triển khai. UBND tỉnh cũng xây dựng các chương trình, kế hoạch, lộ trình cụ thể cho từng xã, huyện, dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ các địa phương thực hiện.

MTTQ và các đoàn thể tỉnh là lực lượng chính tham gia tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, người dân tham gia thông qua các phong trào riêng của mỗi đoàn thể. Các sở, ngành, đơn vị tổ chức các cuộc đối thoại, trao đổi với cán bộ và nhân dân về cách hiểu, cách làm. Cấp huyện, xã dựa trên định hướng, đề án, chương trình, kế hoạch của tỉnh, tiếp tục xây dựng, ban hành các nghị quyết, đề án, đồ án, chương trình, kế hoạch triển khai phù hợp với điều kiện, khả năng và tình hình thực tiễn tại cơ sở.

Sau hơn 1 năm từ khi nghị quyết được ban hành, hết năm 2011, 100% xã trên địa bàn tỉnh đã phê duyệt xong quy hoạch và đề án xây dựng NTM, Quảng Ninh trở thành tỉnh đầu tiên trong cả nước hoàn thành công tác quy hoạch xây dựng NTM.

Đặc biệt, năm 2016, khi chương trình xây dựng NTM bắt đầu có những kết quả tích cực và bước vào giai đoạn 2, Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị 07-CT/TU; trong đó nêu rõ quan điểm “Xây dựng nông thôn mới theo hướng chuyển từ lượng sang chất, đảm bảo thường xuyên, liên tục và lâu dài”, tiến tới xây dựng nông thôn tiên tiến, tiếp tục xác định người nông dân là chủ thể, trực tiếp thực hiện và được thụ hưởng, đầu tư của doanh nghiệp là động lực.

Nhà nước giữ vai trò định hướng, hỗ trợ. Đây tiếp tục được xem là những bước đi quyết liệt, sâu sát, có trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh với mục tiêu đảm bảo con đường xây dựng NTM được đúng hướng, phù hợp thực tế. Ở giai đoạn này cũng ghi nhận sự tham gia đóng góp to lớn của cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh đã tạo được nguồn lực lớn cho chương trình.

Thực hiện Nghị quyết 01-NQ/TU về xây dựng NTM, các tiêu chí về cơ sở hạ tầng, thu nhập, giáo dục, y tế cũng từng bước được nâng lên. (Trong ảnh: Một giờ học của học sinh tại điểm trường Đông Thắng, Trường Mầm non Đông Ngũ, huyện Tiên Yên).

Tại hội nghị sơ kết, đánh giá 5 năm triển khai thực hiện chương trình NTM, giai đoạn 2011-2015, đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy lúc bấy giờ đã nhấn mạnh: “Nghị quyết 01 của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XIII đã thể hiện nhận thức đúng đắn về vai trò, vị trí của nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước nói chung và của tỉnh Quảng Ninh nói riêng.

Công tác chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt, toàn diện và sáng tạo, tạo được phong trào thi đua chung sức xây dựng NTM sâu rộng; quá trình tổ chức thực hiện đã phát huy vai trò làm chủ của nhân dân theo tinh thần sự nghiệp cách mạng thuộc về quần chúng nhân dân”.

Sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt và thường xuyên của các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội cùng cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là người dân đã đưa “luồng gió” NTM trải khắp tỉnh, từ miền quê đến thành thị, từ vùng cao đến huyện đảo xa xôi.

“Luồng gió mát lành” ấy đã làm bừng tỉnh biết bao nhiệt huyết, khát vọng của từng bản làng, thôn, xã và từng hộ gia đình, biến ý chí thành hành động, nỗ lực, quyết tâm mang đến diện mạo mới cho nông thôn Quảng Ninh.