19 tiêu chí nông thông mới Vì sao tiêu chí giao thông khó hoàn thành?

Thực tế và đề án

Xã Dương Xá, huyện Gia Lâm là một trong những xã ven đô có tốc độ đô thị hóa khá nhanh. Nói về mô hình NTM, lãnh đạo xã này hồ hởi chia sẻ những thành quả, song cũng thẳng thắn bày tỏ băn khoăn trong quá trình thực hiện.

Ông Nguyễn Tiến Thoại, Chủ tịch UBND xã Dương Xá cho biết, xã cơ bản hoàn thành 12 tiêu chí và 3 tiêu chí đang triển khai. Còn “vướng” 4 tiêu chí khác, đặc biệt là tiêu chí giao thông. Theo ông Thoại, Đề án đặt ra là đường ngõ xóm phải rộng 3,5m, đường trục chính phải đạt cơ bản rộng 7m. Nhưng Dương Xá là xã ven đô, tốc độ đô thị hóa diễn ra tương đối nhanh, giá đất cũng theo đó mà tăng vùn vụt. Do đó, vận động người dân hiến đất làm đường rất khó khăn, thậm chí có địa bàn “bất lực”!

Lãnh đạo xã này cho rằng, nếu quy định “cứng” với tiêu chí giao thông, đa số các xã ở Hà Nội đều khó hoàn thành. Bởi, ngoài các khu “dân phố tự phát mới” thì rất nhiều thôn xóm cũ, đã hình thành từ rất lâu, nhà cửa kín đặc, liền kề đường là công trình, chùa chiền, văn hóa... nên lấy đất để mở rộng đường làng, ngõ xóm là rất khó, thậm chí “bất khả thi”. Từ thực tế đó, ông Thoại cho rằng: “Nên kiên quyết áp dụng đúng tiêu chuẩn mà tiêu chí đã đề ra đối với các khu dân cư mới, còn các khu cũ, cần có sự linh hoạt, căn cứ vào thực tế”. Ông Thoại dẫn chứng: “Như ở xã tôi có thôn Thuận Tiến, do là thôn mới, có quy hoạch từ đầu nên tiêu chí này xong sớm”. Ông Nhân Văn Đoàn, Chủ tịch UBND xã Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì cũng cho biết, xã Ngọc Hồi có nhiều thôn làng cổ, các khu dân cư hình thành từ rất lâu nên quá trình hoàn thành tiêu chí giao thông ở xã này cũng đang “tắc”. 

 Về thu nhập, ông Đoàn cho biết, xã đặt kỳ vọng hoàn thành vào năm 2013, song cũng đánh giá là một trong những tiêu chí khó hoàn thành nhất. Theo ông Đoàn, xã chủ yếu dựa vào ngành kinh doanh dịch vụ với hơn 200 hộ kinh doanh buôn bán quy mô khá. Xã vừa khánh thành chợ trung tâm, thu hút hơn 100 hộ vào kinh doanh. Tuy nhiên, theo kế hoạch sẽ thu hồi khoảng 100 ha đất nông nghiệp để xây dựng tổ hợp ga Yên Viên - Ngọc Hồi nên, sản xuất nông nghiệp sẽ gần như bị “xóa sổ” ở địa phương này. 

Khi đất nông nghiệp hết, đồng nghĩa với việc hàng trăm lao động trong độ tuổi trên 40 sẽ thất nghiệp. “Đây cũng là gánh nặng cho địa phương khi phấn đấu tiêu chí thu nhập. Ngọc Hồi có 3 tiêu chí nữa khó đạt là: Giao thông, văn hóa và thủy lợi. Khó khăn nhất là về nguồn vốn. Xã đấu giá đất nhưng chưa được. Năm 2010, có đơn vị đấu trúng nhưng sau lại bỏ” - ông Đoàn bày tỏ.


Ghi nhận ở xã điểm 

Về tiêu chí thu nhập, ông Trần Quốc Oai, Chủ tịch UBND xã Đại Áng (xã điểm của TP thực hiện chương trình NTM) cho rằng, tiêu chí thu nhập gấp 1,5 lần mức thu nhập bình quân của TP là rất khó tính toán. Theo ông, nếu đề ra là gấp 1,5 lần thu nhập so với lúc địa phương đó bắt đầu triển khai NTM sẽ đúng về thực tế và “chuẩn” với mục tiêu của tiêu chí. Hiện, Đại Áng đã hoàn thành 15 tiêu chí. 4 tiêu chí còn lại đạt từ trên 60%, phấn đấu năm 2013 cơ bản hoàn thành. Năm 2011, xã đạt thu nhập trung bình 15 triệu đồng/người/năm. Năm 2012 phấn đấu 18 triệu đồng. “Đó là do cách tính, đánh giá lại, chúng tôi đạt gần 22 triệu đồng/người/năm. Nhưng so với Đề án đặt ra là gấp 1,5 lần thu nhập trung bình TP, tiêu chí này chưa đạt” - ông Oai nói.

Đại Áng là xã thuần nông. Xuất phát điểm khi xây dựng NTM rất thấp, thậm chí bị liệt vào diện xã yếu kém. Nhưng được sự quan tâm, đầu tư của TP, nay xã đã cơ bản vững mạnh. Các tiêu chí được xã hoàn thành về thực chất, có căn bản, việc tuyên truyền, công khai, minh bạch các quy hoạch, kế hoạch dự án đến người dân là vô cùng quan trọng. “Dân cần biết sắp tới đất của họ có bị thu hồi hay không để đầu tư, hay dừng. Sao cho dân hiểu, triển khai NTM chính là vì lợi ích cho chính họ. Chúng tôi cũng có nhiều chỗ cần dân hiến đất làm đường, vì được tham gia mở đường, họ hiểu nên rất nhiệt tình” - ông Oai chia sẻ kinh nghiệm. 

Những thành công và vướng mắc trên không phải là quá lớn về bản chất. Nhưng theo ghi nhận, để hoàn thành các tiêu chí một cách thực chất, có chiều sâu còn một khối lượng khổng lồ công việc nữa cần phải làm.