3.000 tấn khoai tây Pháp vào Việt Nam: Khoai Việt có đủ sức cạnh tranh?

Liệu việc này có ảnh hưởng đến khoai tây trong nước, doanh nghiệp trong nước sẽ ứng phó như thế nào? Và, không chỉ phải cạnh tranh với khoai tây Pháp, mà khoai tây Việt Nam cũng đang trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với khoai tây Trung Quốc.

Thông tin tại sự kiện Triển lãm Quốc tế Công nghiệp thực phẩm Việt Nam - Vietnam Foodexpo 2017 do Bộ Công Thương tổ chức vừa qua, ông Alexandre Bouchot - Tham tán nông nghiệp của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam cho biết: Pháp sẽ trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên xuất khẩu khoai tây vào thị trường Việt Nam khi lô hàng đầu tiên khoảng 3.000 tấn cập cảng trong quý I-2018.

Khoai tây Việt Nam có nhiều ưu điểm riêng.

Theo ông Alexandre Bouchot, để hỗ trợ cho việc kiểm định sản phẩm, phía cơ quan chức năng của Pháp cũng đã mời các đoàn tham quan của Việt Nam sang Pháp để kiểm tra quy trình sản xuất. Hiện tại, quy trình kiểm định sản phẩm khoai tây giữa hai phía Việt Nam và Pháp đang ở giai đoạn cuối. Pháp hiện có 40 loại khoai tây khác nhau.

Thông tin này đã khiến nhiều doanh nghiệp cũng như nông dân lo ngại, bởi không biết sản phẩm khoai tây Việt Nam có đủ cạnh tranh trên sân nhà. Tuy vậy, cũng không ít doanh nghiệp tỏ ra tự tin vì khoai tây Việt Nam có những ưu thế riêng, được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng.

Ông Hà Văn Hiền, Giám đốc Công ty CP Sản xuất và Thương mại Tân Nông (Bắc Giang) cho biết: Hiện tại, các tỉnh miền Bắc đã bước vào vụ khoai tây Đông, cũng là chính vụ của khoai tây nên bà con nông dân đã và đang tích cực xuống giống. Diện tích, sản lượng, giá thành khoai tây của các tỉnh miền Bắc những năm trở lại đây vẫn ổn định.

Theo ông Hiền, khoai tây là mặt hàng đặc thù và được chia ra thành 2 loại mục đích sử dụng là khoai tây chế biến công nghiệp và khoai tây dùng để ăn tươi. Nhu cầu dành cho ăn tươi là cố định và là loại khoai tây có chất lượng ngon nên không tăng, còn khoai tây chế biến thì các doanh nghiệp nhập khẩu cũng đang gặp khó khăn trong tiêu thụ, bán hàng chậm nên tiêu thụ khoai chế biến cũng rất chậm.

Khoai tây để ăn tươi thì người Việt lại rất thích giống khoai tây của Việt Nam, củ màu vàng óng, nhiều tinh bột và vị đậm đà.

“Nếu Pháp xuất khẩu vào Việt Nam thì chỉ có xuất trái vụ chứ chính vụ khoai tây sẽ không thể cạnh tranh được với khoai của Việt Nam. Hiện giá thành sản xuất khoai của Việt Nam quy mô công nghiệp cũng chỉ ở mức 4.000 – 5.000 đồng/1kg, bán ra ở mức 350 USD/tấn là nông dân đã có lời khá cao rồi”, ông Hiền chia sẻ.

Theo tìm hiểu, hiện các doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải nhập khoai từ Australia với giá khoảng 1.000 USD/tấn, còn Hà Lan, Đức là khoảng 650 – 700 ER/tấn. Do đó, khoai Pháp nếu vào Việt Nam, cộng thêm chi phí vận chuyển, khó có thể cạnh tranh với khoai của Việt Nam.

Ông Nguyễn Xuân Hồng,  nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNTT) cho rằng,  để xuất khẩu vào Việt Nam thì các mặt hàng rau quả vẫn phải thực hiện các biện pháp kiểm dịch theo quy định. Trong đó, mặt hàng khoai tây còn nằm trong danh sách đánh giá nguy cơ dịch hại, giống như thủ tục nhập khẩu mặt hàng táo.

Cụ thể, để xuất khẩu  khoai tây vào Việt Nam, trước mắt, khoai tây của Pháp phải vượt qua được các “hàng rào” kỹ thuật của Việt Nam. Đồng thời, muốn cạnh tranh với khoai trong nước thì khoai của Pháp phải có giá thành hấp dẫn.

Theo ông Trần Xuân Định, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), cây khoai tây nhiều năm nay duy trì ổn định ở quy mô 20.000 – 25.000ha. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là nội địa, sử dụng khoai tây tươi. Ngoài những thuận lợi về điều kiện tự nhiên, đặc biệt là cây khoai tây rất phù hợp với vụ Đông ở miền Bắc thì sản xuất khoai tây của Việt Nam vẫn gặp khó khăn do thiếu giống tốt và sạch bệnh.

Theo các chuyên gia, Pháp có vị trí địa lý tương đối xa so với Việt Nam, nên khoai tây Pháp có vào Việt Nam cũng không đáng ngại. Ngoài ra, hiện lượng cung khoai tây của Việt Nam vẫn thiếu so với cầu nên hằng năm đều phải nhập khẩu một lượng lớn.

Hơn nữa, khoai tây Việt Nam có những ưu điểm mà người tiêu dùng trong nước rất ưa chuộng, không dễ gì khoai tây trồng ở quốc gia khác cạnh tranh được. Bằng chứng là suốt một thời gian dài qua, khoai tây Trung Quốc dù vào Việt Nam rất nhanh và đơn giản nhưng cũng không cạnh tranh được với khoai tây trong nước.

Trong khi đó, tại chợ nông sản Đà Lạt, khoai tây Trung Quốc vẫn phải “đội lốt” khoai tây Đà Lạt để bán cho người tiêu dùng. Trong 9 tháng qua, do lượng khoai tây Đà Lạt hao hụt bởi ảnh hưởng của mưa nên đã phải nhập từ Trung Quốc 100 tấn.