65 năm lập tỉnh Vĩnh Phúc: Sức sống mới trên quê hương "khoán hộ"

Tết Nguyên đán Ất Mùi đến gần, niềm vui của người dân Vĩnh Phúc như được nhân lên gấp bội bởi tỉnh đang triển khai nhiều hoạt động kỷ niệm 65 năm ngày thành lập tỉnh (12/2/1950-12/2/2015).
Bưu điện Vĩnh Yên và Đài phun nước tại Trung tâm Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. (Ảnh: Trọng Lịch/TTXVN)


Mọi cơ quan, đơn vị, khu dân cư, đường phố sạch đẹp và trang trí cờ hoa; nhiều chương trình hội chợ, văn hóa văn nghệ đặc sắc sẵn sàng phục vụ người dân... Tất cả tạo bầu không khí vui tươi, sinh động để người dân có nhiều cơ hội vui Tết, đón Xuân, chào đón tỉnh "65 tuổi."

Vĩnh Phúc - chặng đường 65 năm xây dựng

Cách đây 65 năm, cuộc kháng chiến chống Pháp trên địa bàn tỉnh diễn ra ác liệt, liên tục phải đối phó với âm mưu bình định, càn quét đánh phá của địch. Căn cứ vào địa lý và mối quan hệ nhiều mặt của nhân dân hai tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 03 quyết định hợp nhất hai tỉnh thành tỉnh Vĩnh Phúc. 

Hội nghị hợp nhất được tiến hành tại thôn Sơn Kịch, xã Hợp Lý (nay là xã Quang Sơn, huyện Lập Thạch). Ngày 12/2/1950 đã đi vào lịch sử, không chỉ là mốc son đánh dấu cho sự ra ra đời của một địa phương mà còn mở ra một thời kỳ mới của Vĩnh Phúc trong tiến trình xây dựng và phát triển.

Sau khi kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Pháp, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Phúc bước vào xây dựng cuộc sống mới với rất nhiều khó khăn. 

Giai đoạn 1955-1965, Vĩnh Phúc tập trung khôi phục lại năng lực sản xuất nông nghiệp để giải quyết vấn đề lương thực, thực phẩm nên trong thời gian ngắn, nạn đói được đẩy lùi. 

Bước vào thời kỳ thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965), kinh tế nông, công nghiệp phát triển tương đối khá, văn hóa, xã hội cũng có nhiều chuyển biến, các phong trào thi đua diễn ra sôi nổi tạo nên động lực tinh thần to lớn. 

Qua các phong trào thi đua như “Đuổi kịp và vượt hợp tác xã Đại Phong”, “Vượt sóng Duyên Hải”…nhiều điển hình tiên tiến cả nước về sản xuất, chăn nuôi, trồng cấy giỏi được Bác Hồ về thăm, khen ngợi. 

Những thành tích đó đã giúpVĩnh Phúc là một trong những tỉnh dẫn đầu toàn miền Bắc về sản xuất lương thực, trồng cây, làm thủy lợi và phong trào hợp tác hóa nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa từ năm 1963 đến 1965.

Giai đoạn 1965-1975, dấu ấn đáng nhớ nhất là năm 1966 tại Vĩnh Phúc xuất hiện phong trào “khoán hộ” đã tạo nên nguồn sinh khí mới, tạo động lực mới để nhiều hợp tác xã vươn lên, đạt năng suất 6-7 tấn thóc/ha.

Mô hình “khoán hộ” không chỉ sáng tạo trong tư duy quản lý lao động hợp tác xã lúc đó mà còn giúp cho Đảng những căn cứ, thực tiễn để nghiên cứu, đổi mới cơ chế quản lý kinh tế nông nghiệp. 

Thời điểm này, cũng đánh dấu một việc quan trọng khi ngày 26/1/1968, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra Nghị quyết số 504 về hợp nhất hai tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú.

Sau gần 30 năm hợp nhất với Phú Thọ, cuối năm 1996, Quốc hội khóa IX, kỳ họp thứ 10 đã quyết định chia tách tỉnh Vĩnh Phú thành hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc. 

Tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập từ ngày 1/1/1997, có diện tích tự nhiên 1.231km2, hiện nay có 9 đơn vị hành chính cấp huyện với 137 xã, phường, thị trấn.

Bứt phá vươn lên

Khi tái lập, Vĩnh Phúc là một tỉnh rất nghèo, cơ sở hạ tầng yếu kém, không đủ điều kiện phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung và gắn với nhu cầu thị trường. Mặt khác, đất canh tác ở Vĩnh Phúc nhỏ hẹp. 

Trước thực trạng này, Đảng bộ tỉnh đã xác định phải nhanh chóng chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tập trung xóa đói, giảm nghèo, từng bước xây dựng Vĩnh Phúc trở thành tỉnh giàu mạnh.

Tại Ðại hội Ðảng bộ tỉnh lần thứ XII nhiệm kỳ 1996-2000, Vĩnh Phúc xác định nhiệm vụ trọng tâm là phải tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp-công nghiệp-dịch vụ sang công nghiệp-nông nghiệp-dịch vụ. 

Nhiệm kỳ XIV (2005-2010), Tỉnh ủy đã ban hành nhiều Nghị quyết mở đường cho sự phát triển vượt bậc của Vĩnh Phúc; trong đó, có các Nghị quyết về chuyển dịch cơ cấu kinh tế; phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống nông dân đến năm 2010, định hướng đến năm 2020...

Vĩnh Phúc nhanh chóng quy hoạch và xây dựng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, kêu gọi các nhà đầu tư có năng lực về tài chính, khoa học công nghệ hiện đại và làm ra những sản phẩm có chất lượng, khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhiều người dân trong và ngoài nước.

Nhờ các chính sách thông thoáng và tạo mọi điều kiện cho các nhà đầu tư, Vĩnh Phúc đã có hàng loạt các doanh nghiệp lớn và uy tín đến tỉnh đầu tư, như Toyota, Honda, Daewoo Bus, Piaggio, Prime Group. 

Tính trong giai đoạn (2005-2010), tỉnh đã thu hút hơn 500 dự án mới, trong đó có 113 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, với tổng vốn đăng ký 1,85 tỷ USD; 394 dự án đầu tư trong nước, với tổng vốn đăng ký 20.497,8 tỷ đồng. 

Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của Vĩnh Phúc cùng giai đoạn này đạt 17,4%/năm, trong khi mục tiêu Đại hội đề ra là 14-14,5%/năm

Những năm gần đây, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Phúc không ngừng phấn đấu, đoàn kết, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được nhiều thành tựu quan trọng và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. 

Từ một tỉnh nghèo và thuần nông, kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội yếu kém, đến nay Vĩnh Phúc có quyền tự hào là một trong những điểm sáng của cả nước về phát triển kinh tế vừa chủ động và năng động. 

Vĩnh Phúc là một trong những tỉnh, thành phố có giá trị sản xuất công nghiệp lớn, là trung tâm sản xuất ô tô, xe máy hàng đầu của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và của cả nước. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật được đầu tư, nâng cấp theo hướng hiện đại; bộ mặt đô thị và nông thôn có nhiều đổi mới, tiến bộ, đặc biệt là hai trung tâm đô thị Vĩnh Yên và Phúc Yên.

Thành tựu đầy ấn tượng

Kinh tế của tỉnh liên tục đạt tốc độ tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh theo hướng tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp.

Đến nay, tỉnh có cơ cấu kinh tế, với tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ chiếm 84,145%; nông nghiệp, thủy sản chỉ còn 10,72%. 

Thu ngân sách hàng năm tăng nhanh, từ 100 tỷ đồng (năm 1997) lên 10.000 tỷ đồng (năm 2009). Năm 2014, thu ngân sách tỉnh đạt 20.966 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt 17.703 tỷ đồng. 

Theo dự thảo Chương trình hành động của Ủy ban Nhân dân tỉnh, năm 2015, Vĩnh Phúc đặt mục tiêu duy trì tốc độ tăng trưởng từ 6,5-7%; tổng thu ngân sách hơn 22.000 tỷ đồng; giải quyết việc làm mới cho khoảng 20.000-22.000 lao động; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,5-3%.

Kinh tế phát triển mạnh, có nguồn thu ngân sách cao, nhờ đó Vĩnh Phúc sớm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống nông dân.

Từ năm 2004, tỉnh đã miễn thủy lợi phí cho sản xuất nông nghiệp; miễn học phí cho học sinh mầm non ở khu vực nông thôn; cấp đất dịch vụ cho nông dân ở những nơi giao đất nông nghiệp để phát triển công nghiệp, dịch vụ, đô thị và hỗ trợ cho nông dân được bồi dưỡng, nâng cao kiến thức; hỗ trợ vùng trồng trọt và xây dựng khu sản xuất tập trung; hỗ trợ xây dựng giao thông nông thôn; kiên cố hóa kênh mương; hỗ trợ xây nhà văn hoá thôn; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề; hỗ trợ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực... 

Nhờ hàng loạt các chương trình được thực hiện nêu trên, khi thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới Vĩnh Phúc đã có những tiền đề, nền tảng, có cơ sở hạ tầng hoàn thiện trước một bước so với các tỉnh. 

Vì thế đến hết năm 2013, Vĩnh Phúc đứng thứ nhất toàn quốc về tỷ lệ (17,86%) và đứng thứ 2 về số xã (20 xã) đạt chuẩn nông thôn mới. Đến hết năm 2014 Vĩnh Phúc có gần 40 xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, từ năm 2001 đến nay Vĩnh Phúc liên tục có học sinh giỏi đạt giải qua các kỳ thi học sinh giỏi quốc tế và khu vực. Ba năm liên tiếp Vĩnh Phúc dẫn đầu cả nước về điểm bình quân thi đại học. 

Công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp Trung học cơ sở và Trung học phổ thông tiếp tục được thực hiện tốt. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị luôn được coi trọng và duy trì thường xuyên; thường xuyên tập trung củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực quản lý của các cấp chính quyền; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chính trị- xã hội.

Tiếp tục phát triển toàn diện và bền vững, Vĩnh Phúc đang nỗ lực kêu gọi, thu hút một số ngành công nghiệp điện tử, công nghiệp phụ trợ... Tiếp tục đầu tư xây dựng và khai thác hiệu quả ngành "công nghiệp không khói" trước mắt tập trung vào khu nghỉ mát thị trấn Tam Đảo, danh thắng Tây Thiên, Đầm Vạc, Hồ Đại Lải, hệ thống di tích, các công trình văn hóa tín ngưỡng...

Để thực hiện tốt "Ly nông bất ly hương," Vĩnh Phúc đang đẩy mạnh đào tạo nghề, coi trọng đến chất lượng đào tạo để đáp ứng tốt yêu cầu của các doanh nghiệp trong và ngoài nước nhằm thu hút nhiều lao động tại địa phương, hỗ trợ các làng nghề mở rộng sản xuất và đa dạng hóa các các loại hình hình dịch vụ để người dân có nhiều cơ hội tìm kiếm việc làm, thu nhập ổn định.

Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Phúc luôn nhớ lời căn dặn của Bác Hồ khi Người về thăm tỉnh, rằng “Phải xây dựng Vĩnh Phúc trở thành một trong những tỉnh giàu có, phồn vinh nhất ở miền Bắc nước ta..."./.

NGUYỄN TRỌNG LỊCH (TTXVN/VIETNAM+)
Nguồn vietnamplus.vn