Các đại biểu đều đồng tình sự cần thiết bổ sung tiêu chí này nhưng đề nghị phải nghiên cứu kỹ các chỉ tiêu cụ thể để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.
3 phương án bổ sung
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu khẳng định, Quyết định 09/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã bước đầu tạo cơ sở pháp lý quan trọng để tổ chức đánh giá chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp xã trong thực hiện trách nhiệm, nhiệm vụ được giao theo thẩm quyền.
Sau 3 năm triển khai, Bộ Tư pháp tích cực tiến hành các hoạt động liên quan, mặc dù còn nhiều vướng mắc nhưng không thể phủ nhận vai trò của quy định về chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL) trong việc nâng cao nhận thức pháp luật, hỗ trợ pháp luật cho người dân tại cơ sở, đề cao vai trò của người dân trong quản lý xã hội, qua đó góp phần giữ gìn an ninh, trật tự an toàn xã hội.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Phan Chí Hiếu, một trong những hạn chế cần lưu tâm là chuẩn TCPL chưa được bổ sung vào Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới (NTM) nên đánh giá địa phương đạt chuẩn rất khó khăn.
Vì vậy, Bộ Tư pháp được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu bổ sung tiêu chí này vào Bộ tiêu chí quốc gia về NTM và Thứ trưởng mong rằng các ý kiến tại Hội thảo sẽ kiến nghị các chỉ tiêu TCPL cụ thể, phù hợp với tiêu chí NTM, đảm bảo gắn kết tiêu chí này trong Bộ tiêu chí quốc gia về NTM.
Quyền Vụ trưởng Vụ Phổ biến giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp) Đỗ Xuân Lân cho biết: Qua nghiên cứu, hiện đang đề xuất vị trí của tiêu chí TCPL theo 3 phương án, gồm một phương án độc lập là bổ sung hẳn một tiêu chí mới thành Tiêu chí số 20, hai phương án còn lại thì lồng ghép vào Tiêu chí 18 hoặc Tiêu chí 19.
Hai phương án lồng ghép sẽ bó hẹp nội dung của tiêu chí TCPL, dẫn đến tình trạng tản mạn, khó theo dõi, hướng dẫn. Còn phương án 1 tuy có làm thay đổi số lượng tiêu chí song như vậy mới nêu bật được vị trí của TCPL trong xây dựng NTM.
Nếu phương án 1 được chấp thuận, dự kiến nội dung của tiêu chí TCPL gồm xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành văn bản của cơ quan cấp trên; thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải cơ sở; thực hiện công tác kiểm soát thủ tục hành chính; thực hiện công tác xử lý vi phạm hành chính, theo dõi thi hành pháp luật; thực hiện công tác quản lý, đăng ký hộ tịch; nguồn lực về cơ sở vật chất, cán bộ, điều kiện bảo đảm thực hiện các nội dung trên.
Lượng hóa cụ thể các chỉ tiêu
Đa số các đại biểu đồng tình với phương án 1 và góp thêm nhiều ý kiến hoàn thiện cho nội dung của tiêu chí. Giám đốc Sở Tư pháp Điện Biên Lê Đình Thu phân tích, hai phương án lồng ghép đều không phù hợp, bổ sung tiêu chí TCPL vào Tiêu chí 18 hay Tiêu chí 19 sẽ không thống nhất về nội hàm. Ông Thu tán thành phương án 1 và đề nghị cần lượng hóa được các chỉ tiêu chứ không chỉ đưa ra chung chung dự kiến nêu trên.
Theo đó, nêu được tỷ lệ ban hành văn bản quy định chi tiết văn bản cấp trên; tỷ lệ người dân được phổ biến pháp luật; tỷ lệ thủ tục hành chính được thực hiện đúng quy định về hồ sơ, thời hạn; tỷ lệ các sự kiện hộ tịch được đăng ký đúng hạn; tỷ lệ người dân có yêu cầu và được trợ giúp pháp lý.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Bình Trần Lê lại cho rằng nên xem xét chỉ tiêu xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết văn bản cấp trên vì tinh thần của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 là hạn chế văn bản ở cấp cơ sở.
Ông Lê cũng đề nghị cân nhắc chỉ tiêu thực hiện công tác xử lý vi phạm hành chính, theo dõi thi hành pháp luật bởi việc thực hiện ở cấp xã hiện còn mờ nhạt, nếu đưa vào thì phải cụ thể hơn nữa hoặc dần dần sẽ bổ sung sau.