Dabaco và hành trình xoay chuyển giống gà lông màu Việt lên tầm cao mới

Dabaco hiện là doanh nghiệp gà giống số 1 về thị phần gà lông bản địa Việt Nam với sản lượng 50 triệu con giống/năm

Việt Nam là đất nước nằm trong khu vực Đông Nam Á, quê hương của các giống gà màu có nhiều gen tốt và quý hiếm. Một số giống gà bản địa của Việt Nam như gà Hồ, Mía, Nòi,… đều là những giống nội địa có chất lượng thịt thơm ngon, sức sống tốt, chịu được thời tiết khắc nghiệt, màu lông phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Song do qua thời gian do chiến tranh, bệnh dịch, số lượng các giống gà màu nội địa suy giảm, một số gen cũng bị thoái hóa và có nguy cơ mất dần.

Cách đây một thập kỷ, Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco (Tập đoàn Dabaco Việt Nam) đã tiên phong tiến hành chọn lọc, phục tráng và nhân thuần một số giống gà nội như: gà Hồ, Mía Sơn Tây và gà Nòi. Kết quả đến nay đã cải thiện rõ rệt về mặt số lượng và chất lượng, nhất là chất lượng thịt, trọng lượng và sản lượng trứng.

Cụ thể, nếu như gà Mía hiện nay trong dân nuôi sản lượng trứng bình quân chỉ 80-90 quả/mái/năm thì gà Mía thuần của Dabaco đã nâng sản lượng trứng nâng lên 140-150 quả/mái/năm. Gà Hồ thuần trong dân nuôi sản lượng trứng xung quanh 60-70 quả/mái/năm thì gà Hồ thuần của Dabaco 130-140 quả/mái/năm. Chưa dừng lại ở đó, lãnh đạo Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco chia sẻ, mục tiêu sắp tới đơn vị sẽ tiếp tục chọn tạo, cải tiến và tự tin sẽ nâng sản lượng trứng của gà Mía thuần và gà Hồ thuần tăng thêm 20-30% nữa.

Các phương pháp chọn lọc tiên tiến kết hợp đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao nên tiến bộ di truyền (▲G) ở các giống gà của Dabaco qua các năm đạt kết quả cao (Hình trên).

Để có được thành quả vượt bậc này, lãnh đạo Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco cho biết, mô hình nghiên cứu, sản xuất giống của doanh nghiệp đang được tiến hành tổ chức áp dụng theo sơ đồ hình tháp, gồm có: Ngân hàng gen và giống gốc; Gà ông bà, bố mẹ; Gà thương phẩm cung cấp cho người chăn nuôi.

Cụ thể, Dabaco hiện sở hữu 1 Trung tâm nghiên cứu, 1 Trung tâm Gà giống gốc tại Yên Thế (Bắc Giang) nuôi giữ dòng thuần, 3 cơ sở nuôi giữ gà ông bà, bố mẹ. Tất cả các trung tâm nghiên cứu đều là hệ thống chuồng lạnh, khép kín hiện đại, tự động hóa hoàn toàn từ ánh sáng, nhiệt độ, thức ăn bằng công nghệ AI trí tuệ nhân tạo tiến tiến nhất trên thế giới hiện nay.

Một trong những Trung tâm nghiên cứu gia cầm lông màu bản địa quy mô, hiện đại của Dabaco tại Bắc Ninh

Trao đổi với chúng tôi, GS.TS Đặng Vũ Bình, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội (nay là Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đánh giá, Dabaco là doanh nghiệp tại Việt Nam mở đường trong nghiên cứu, chọn tạo, phục tráng, phát triển các giống gà lông màu bản địa một cách bài bản và căn bản nhất.

Theo GS.TS Đặng Vũ Bình, Dabaco đang áp dụng những phương pháp ưu việt nhất trong đánh giá di truyền, chọn lọc, nhân giống tiên tiến trên thế giới, như phương pháp BLUP để ước lượng giá trị giống của từng các thể giống gia cầm nhằm tránh bỏ sót những cá thể có ưu điểm và năng suất vượt trội.

Bên cạnh đó, Dabaco cũng có những phần mềm chuyên dụng để thu thập, theo dõi và xử lý số liệu một cách chính xác nhất nhằm phục vụ cho công tác chọn lọc như: phần mềm quản lý giống, phần mềm và thiết bị thu thập dữ liệu, PEST/VCE để ước tính giá trị giống, tham số di truyền, SAS để xử lý thống kê, qua đó, áp dụng các phương pháp chọn lọc theo giá trị giống (EBV) và một số tính trạng theo chỉ số chọn lọc.

Cũng theo GS.TS Đặng Vũ Bình, tất cả các đàn giống của Dabaco hiện được theo dõi theo phả hệ, có nguồn gốc rõ ràng theo quần thể từng gia đình. Từng cá thể được nuôi trên lồng trong chuồng kín, có đeo mã vạch theo dõi, mỗi cá thể là 1 mã vạch không trùng lặp nên các cá thể được ghép gia đình và được thu tinh nhân tạo sẽ luôn tạo ra sự đồng nhất và đồng đều ở mức độ rất cao mà hiếm doanh cơ sở giống gia cầm lông màu nào tại Việt Nam hiện nay có được.

Dabaco là doanh nghiệp tiên phong áp dụng AI, BLUP, di truyền phân tử trong nghiên cứu, chọn tạo giống gia cầm lông màu.

PGS.TS Phạm Ngọc Thạch, nguyên Trưởng Bộ môn Chăn nuôi - Thú y (Đại học Nông nghiệp Hà Nội) thì cho rằng, việc ngành chăn nuôi gia cầm lông màu đang phát triển ngày một quy mô theo hướng công nghiệp như hiện nay yêu cầu và đòi hỏi trong công tác phòng, chống dịch bệnh đóng vai trò sống còn.

PGS.TS Phạm Ngọc Thạch chia sẻ, tiếp xúc và tư vấn cho rất nhiều doanh nghiệp, người chăn nuôi ông nhận thấy Dabaco là đơn vị làm gà giống lông màu thực hiện nghiêm túc nhất các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất giống thông qua việc chủng vaccine đầy đủ trên một số bệnh gây thiệt hại thường xảy ra trên giống gà màu nội địa như: Leucosis, Marek, Newcastle, MG-MS (Viêm khớp-hen),… nên con giống được đánh giá sạch bệnh, đồng đều tốp đầu thị trường gà lông màu hiện nay.

Tất cả các con giống gà lông màu của Dabaco đều được được xét nghiệm sạch bệnh Leucosis, tiêm vaccineMarek, Newcastle, MG-MS (viêm khớp, hen suyễn...) chuẩn xác bằng máy trước khi xuất bán cho người chăn nuôi.

Theo chia sẻ của lãnh đạo Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco, sau 10 năm miệt mài nghiên cứu, chọn tạo, trao đổi, giao lưu hợp tác quốc tế, doanh nghiệp đã tiến hành cải tiến được nhiều tính trạng và nhiều dòng gà mới được tạo ra như: Dòng mái có khả năng sản xuất trứng trên gà Mía, gà Hồ; Dòng trống có khả năng sinh trưởng tốt trên gà Mía, Hồ, Nòi.

Theo chia sẻ của ông Phan Nhật Quang, Giám đốc HTX Chăn nuôi gia súc gia cầm Xuân Tiến (Lào Cai), các giống gà thịt của Dabaco như: J-Dabaco, Nòi chân vàng, Nói ô tía, Tân Hồ, Mía thuần, Hồ thuần thời gian nuôi luôn rút ngắn được từ 15-20 ngày so với các giống gà tương tự ngoài thị trường, song lông cánh đều phát mã đẹp, nhìn thuận mắt, thịt thơm ngon, rắn chắc. Điển hình như giống gà Mía thuần Dabaco HTX Xuân Tiến đang nuôi hiện nay, thời gian nuôi chỉ khoảng 105-120 ngày là gà trống đạt 2,2 - 2,5kg/con, gà mái 1,6 - 1,9kg nên rất lợi cho người chăn nuôi.

Sau 10 năm, Dabaco đã cải tiến nâng gần gấp đôi sản lượng trứng và giảm thời gian nuôi 15-20 ngày đối với các giống gà lông màu bản địa Việt Nam

Nhưng chưa dừng lại ở đó, với mong muốn đưa đến người chăn nuôi sản phẩm con giống gà màu nội địa tốt hơn nữa, lãnh đạo Công ty Gà giống Dabaco cho biết sẽ không ngừng nghiên cứu, chọn lọc, cải tạo những tính trạng tốt nhất, năng suất cao nhất để cung cấp ra thị trường những giống gà thuần và gà lai ngày một ưu việt hơn, nhằm minh chứng cho quan điểm là các nguồn gen gia cầm bản địa của Việt Nam không hề thua kém bất cứ giống gà nào trên thế giới.