Công tác chuẩn bị hàng hóa phục vụ Tết của ngành Công Thương
Trong dịp Tết Nguyên đán Canh Tý, với các yếu tố tích cực từ nền kinh tế cả nước đang khởi sắc, cùng với thu nhập từ lương, thưởng Tết tăng, có thể nhận định sức mua trên thị trường sẽ tăng khá (dự kiến sức mua sẽ tăng khoảng 10-12% so với cùng kỳ năm trước, tăng khoảng 15-20% so với các tháng thông thường trong năm).
Để bảo đảm nguồn cung hàng hóa phục vụ Tết, nhất là các mặt hàng thiết yếu, giữ ổn định thị trường trong dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020, ngay từ tháng 10 năm 2019, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 12/CT-BCT về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường các tháng cuối năm 2019 và dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020. Trong đó, Bộ Công Thương tập trung chỉ đạo các địa phương, các doanh nghiệp và các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch phục vụ Tết, chủ động rà soát cung cầu hàng hóa, chuẩn bị tốt nguồn hàng, triển khai chương trình bình ổn thị trường, nhất là chú trọng bảo đảm nguồn cung thịt lợn với giá cả ổn định; thực hiện chương trình kết nối cung cầu, đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi, hải đảo; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo đảm an toàn thực phẩm...
Bên cạnh đó, để nắm tình hình thực tế triển khai công tác chuẩn bị Tết tại các địa phương, những tháng cuối năm 2019, Bộ Công Thương đã chủ trì phối hợp với một số Bộ, ngành (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước) tổ chức đoàn làm việc tại một số tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hà Nam,Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai...). Bộ Công Thương cũng đã làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tình hình cung cầu một số sản phẩm nông nghiệp thiết yếu, chú trọng đến tình hình chăn nuôi lợn và các loại gia cầm nhằm bảo đảm đáp ứng đầy đủ nhu cầu lương thực, thực phẩm của người dân trong dịp Tết.
Tại các địa phương, thực hiện Chỉ thị của Bộ Công Thương, các Sở Công Thương các địa phương đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh/thành phố phương án chuẩn bị nguồn hàng; đôn đốc, hỗ trợ các doanh nghiệp và phối hợp chặt chẽ với các sở ngành liên quan trong công tác triển khai thực hiện kế hoạch Tết của địa phương. Đến nay, 57/63 tỉnh, thành phố đã có báo cáo về kế hoạch chuẩn bị hàng hóa cuối năm và Tết Nguyên đán Canh Tý năm 2020, trong đó có 28 địa phương có kế hoạch/triển khai Chương trình bình ổn thị trường.
Theo báo cáo của các địa phương, tổng giá trị lượng hàng dự trữ phục vụ Tết của các doanh nghiệp ước tăng khoảng 20-25% so với các tháng thường trong năm; lượng hàng dự trữ của các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn tăng khoảng 10% so với năm trước. Các mặt hàng dự trữ tập trung chủ yếu vào một số mặt hàng thiết yếu như: gạo, thịt gia cầm, trứng gia cầm, đường, dầu ăn, thực phẩm chế biến, bánh, mứt, kẹo, rượu, bia, nước giải khát, xăng dầu... Năm nay, các doanh nghiệp tiếp tục chú trọng cải thiện mẫu mã, chất lượng, an toàn thực phẩm đối với các sản phẩm hàng hóa phục vụ Tết. Hàng Việt Nam, nhất là bánh mứt kẹo, thực phẩm chế biến ngày càng chiếm tỉ trọng cao trong hàng hóa phục vụ Tết và chiếm chủ yếu trong danh mục hàng bình ổn thị trường của các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn tại các địa phương.
Các địa phương cũng chỉ đạo các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn thị trường tổ chức các điểm bán hàng Tết, các Hội chợ, phiên chợ Tết, với các chương trình đưa hàng Việt về nông thôn, các chuyến hàng lưu động về khu công nghiệp, khu chế xuất... Các hàng hóa đưa vào chương trình được các doanh nghiệp lựa chọn đều là hàng Việt Nam, chủ yếu là các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu trong dịp Tết như bánh, mứt, kẹo, gia vị, dầu ăn... Các đợt bán hàng lưu động cũng như các chương trình phiên chợ hàng Việt, phiên chợ Tết đều được các doanh nghiệp cũng như người dân địa phương hưởng ứng tích cực và mang lại hiệu quả cao trong việc góp phần bảo đảm nhu cầu thiết yếu của người dân trên khắp mọi miền của Tổ quốc.
Về công tác bình ổn thị trường đối với mặt hàng thịt lợn
Trước tình hình dịch tả lợn Châu Phi ảnh hưởng lớn tới nguồn cung thịt lợn trong nước, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều hoạt động để bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn trước tình hình giá thịt lợn liên tục tăng cao như:
- Ngày 26 tháng 12 năm 2019, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp với sự tham gia của các doanh nghiệp chăn nuôi, giết mổ, chế biến và phân phối quy mô lớn, kết nối và đưa ra các giải pháp cần thực hiện nhằm bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Tại cuộc họp, các doanh nghiệp chăn nuôi và phân phối đã cam kết sẽ giảm giá bán lợn thịt ra thị trường. Theo chỉ đạo và cam kết với Bộ Công Thương, hệ thống siêu thị Big C và GO đã thông báo sẽ bán thịt lợn với giá vốn (không lợi nhuận) từ ngày 28/12/2019 đến hết Tết Nguyên đán 2020 nhằm đồng hành cùng Chính phủ bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn; Hệ thống siêu thị Saigon Co.op cũng đã có dự kiến tăng nguồn cung thịt lợn ra thị trường vào dịp Tết với lượng tăng 30-40% so với hiện nay, đồng thời tham gia và thực hiện cam kết bán theo mức giá bình ổn thị trường tại các địa phương. Tiếp sau đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương đã có sự chỉ đạo quyết liệt về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ găm hàng (nếu có) cùng với chỉ đạo của Chính phủ yêu cầu các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Ngân hàng nhà nước khẩn trương chỉ đạo, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhập khẩu thịt lợn để bù đắp nguồn cung thiếu hụt cho thị trường trong nước (trước mắt tập trung nhập khẩu 100 nghìn tấn trong Quý I/2020). Từ ngày 28/12/2019 đến nay, giá thịt lợn ngoài thị trường đã bắt đầu chững lại và có xu hướng giảm khoảng 10.000-20.000 đồng/kg tùy loại và tùy địa phương.
- Tại các địa phương như Vĩnh Long, Cần Thơ, Bắc Ninh, Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh… Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố chủ trương vận động một số doanh nghiệp phân phối tại địa phương đưa mặt hàng thực phẩm tươi sống (trong đó có mặt hàng thịt lợn) vào diện bình ổn thị trường. Theo đó, UBND tỉnh/thành phố yêu cầu Sở Tài chính, Sở Công Thương hỗ trợ và chỉ đạo các doanh nghiệp tham gia bình ổn thị trường hạn chế điều chỉnh tăng giá trong dịp Tết (trong trường hợp thị trường có biến động lớn cần điều chỉnh giá, mức điều chỉnh tăng không quá 10%/lần). Việc này đã giúp bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn nói riêng và góp phần bình ổn các mặt hàng thực phẩm thiết yếu nói chung do thịt lợn là mặt hàng có nhu cầu khá lớn dịp cuối năm và lễ Tết.
Trong thời gian tới, Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo Sở Công Thương theo dõi sát giá cả, biến động cung cầu, tập trung nguồn lực nhằm bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn, chỉ đạo các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp tham gia chương trình Bình ổn thị trường có kế hoạch bảo đảm nguồn cung và giữ giá mặt hàng thịt lợn ổn định dịp trước trong và sau Tết. Đồng thời, chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường phối hợp với các lực lượng chức năng triển khai tích cực công tác chống đầu cơ, tích trữ, ngăn chặn việc chuyên chở lợn bệnh, lợn lậu, ngăn chặn việc đưa lợn sang các nước láng giềng qua đường tiểu ngạch, kiểm tra kiểm soát việc vận chuyển, buôn bán lợn bệnh, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm an toàn thực phẩm...
Công tác kiểm tra kiểm soát thị trường
Để góp phần giúp nhân dân cả nước đón Tết cổ truyền, tham gia các lễ hội Xuân Canh Tý 2020 an toàn, lành mạnh, vui tươi, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp Tết Nguyên đán Canh Tý. Theo đó, bên cạnh việc thực hiện các nhiệm vụ theo Chương trình, Kế hoạch, kiểm tra đột xuất, những tháng cuối năm 2019, lực lượng QLTT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc toàn lực lượng tập trung thực hiện nhiều đợt cao điểm kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Qua kiểm tra tại các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Đồng Tháp, Bình Phước, Tây Ninh, lực lượng QLTT các tỉnh và Đoàn kiểm tra, đôn đốc Kế hoạch số 06 và Cục QLTT các tỉnh, thành phố chưa phát hiện vụ việc nào xuất lợn lậu qua biên giới cả ở đường chính ngạch và tiểu ngạch.
Để bình ổn mặt hàng thịt lợn dịp cuối năm và dịp Tết cũng như nắm chắc diễn biến tình hình thị trường giá cả hàng hóa, lực lượng QLTT cả nước thường xuyên đôn đốc, tuyên truyền đến tiểu thương các chợ, các trung tâm thương mại thực hiện nghiêm túc việc niêm yết giá, đảm bảo phục vụ tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng. Đồng thời, triển khai các biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra, kiểm soát thị trường, giá cả, không để tổ chức, cá nhân lợi dụng đầu cơ, găm hàng, tăng giá đột biến nhằm thu lợi bất chính.
Trong thời gian tới, lực lượng QLTT tiếp tục tăng cường nắm địa bàn nhằm làm tốt công tác dự báo, nắm chắc diễn biến tình hình thị trường về cung - cầu, giá cả hàng hóa để có biện pháp chỉ đạo, thực hiện. Tiếp tục làm tốt công tác phối hợp với các lực lượng chức năng trên từng địa bàn để tiến hành kiểm tra các hộ kinh doanh trong việc thực hiện chấp hành các quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm, nhất là các mặt hàng có mức tiêu thụ mạnh trong dịp Tết. Đồng thời, việc thực hiện kiểm tra sẽ được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, hình thức, gây phiền hà cho doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất và các hộ kinh doanh. Qua đó, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm.
Dự báo cung cầu và giá cả các mặt hàng thiết yếu phục vụ Tết trong thời gian sắp tới
Hiện nay, sau các chỉ đạo sát sao của Chính phủ, triển khai quyết liệt của các Bộ, ngành, địa phương, giá thịt lợn đã có xu hướng giảm từ cuối tháng 12/2019 và hiện đang giữ ổn định. Dự kiến sau đợt điều chỉnh giảm, giá sản phẩm thịt lợn có thể tăng vào những ngày cận Tết so với hiện nay nhưng mức tăng không lớn do các doanh nghiệp, cơ sở chăn nuôi sẽ đẩy mạnh nguồn cung ra thị trường vào dịp Tết Nguyên đán đồng thời cũng do nhu cầu tiêu dùng giảm khi giá thịt lợn lên cao. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn thị trường cam kết bán các sản phẩm trong chương trình bình ổn trong đó có mặt hàng thịt lợn với giá thấp hơn giá thị trường 5%. Đặc biệt, một số doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn thị trường đã cam kết không tăng giá thịt lợn trong dịp Tết, thực hiện bán đúng giá theo giá đã đăng ký (Vissan, Nam Hà Nội, Co.op..) bán thịt lợn không lợi nhuận (Big C)… và thực hiện giảm giá tương ứng nếu giá thị trường giảm. Ngoài ra, vào những ngày cận Tết, các doanh nghiệp cũng có nhiều chương trình khuyến mại, giảm giá sâu với các mặt hàng thiết yếu trong đó có các sản phẩm thịt lợn, thịt gà, trứng gia cầm…
Với việc thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Chỉ thị của Bộ Công Thương, nguồn cung hàng hóa đã và đang được các địa phương chuẩn bị chu đáo cùng với kế hoạch triển khai nhiều chương trình phục vụ Tết, các chương trình xúc tiến thương mại dịp cuối năm của các doanh nghiệp, hàng hóa phục vụ Tết sẽ đáp ứng tốt nhu cầu, thị hiếu ngày càng cao của người dân Việt Nam, thị trường hàng hóa trong dịp Tết Nguyên đán sẽ không có hiện tượng thiếu hàng, tăng giá đột biến gây bất ổn thị trường. Người dân ở mọi miền tổ quốc sẽ có đủ hàng hóa, nhu yếu phẩm để đón Tết Nguyên đán bảo đảm vui tươi, an toàn, tiết kiệm.