Nông nghiệp công nghệ cao nhớ bài học tàu vỏ thép

Trong bối cảnh mà những vấn đề an toàn thực phẩm, nông sản sạch vẫn chưa có giải pháp căn cơ, người tiêu dùng thiếu tin tưởng thì đầu tư cho sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch là chủ trương đúng đắn và rất cần thiết. Chính vì vậy, mà sau khi có chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc hệ thống NH dành khoảng 100 nghìn tỷ đồng cho vay lĩnh vực này, NHNN đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam ban hành Quyết định 813/QĐ-NHNN ngày 24/4/2017 về chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.

Ảnh minh họa

Theo ghi nhận ban đầu được NHNN công bố tuần qua cho thấy, tổng dư nợ cho vay lĩnh vực này đến nay đạt gần 32.339 tỷ đồng với 4.125 khách hàng còn dư nợ (3.957 khách hàng cá nhân, 168 DN), trong đó cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là 27.737 tỷ đồng, chiếm gần 86% tổng dư nợ; dư nợ cho vay nông nghiệp sạch đạt 4.602 tỷ đồng, không phát sinh nợ xấu.

Trong đó, một số NH có kết quả cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nổi bật như tại BACABANK đầu tư vào một số dự án lớn thuộc lĩnh vực chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa, chế biến gỗ, trồng rau và hoa trong nhà kính, bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu, rau củ quả chất lượng cao…

Hay Vietcombank đầu tư vào các dự án sản xuất trứng sạch, lợn giống và chăn nuôi lợn, thức ăn chăn nuôi. Đặc biệt, Agribank đã đưa ra gói tín dụng 50.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi với lãi suất giảm từ 0,5 - 1,5%/năm so với lãi suất cho vay thông thường đối với các chương trình, dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.

Tuy nhiên thực tế cho thấy vốn là một chuyện nhưng quan trọng hơn để đầu tư vào những lĩnh vực này thực sự hiệu quả thì cần sự nỗ lực, tính toán cẩn trọng, thậm chí giám sát từng đồng vốn, từng dự án mới mong đảm bảo được kết quả theo đúng chủ trương. Bởi cũng mới đây thôi một chủ trương lớn là cho ngư dân vay vốn đóng tàu theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách phát triển thủy sản lớn hơn nhiều được tổ chức thực hiện khá bài bản nhưng vẫn đang lộ những bất cập trong khâu quản lý, thẩm định và giám sát khiến tàu chưa ra khơi đã hư hỏng. Những con tàu hàng chục tỷ đồng được NH cho vay vốn phải nằm bờ đang cho thấy rủi ro tín dụng, phát sinh nợ xấu là khó tránh khỏi.

Tất nhiên sự so sánh biện pháp triển khai giữa các chính sách có thể còn khập khiễng. Ví dụ cho vay đóng tàu lênh đênh ngoài biển đảo chắc chắn mức độ rủi ro sẽ khác với cho vay trồng trọt chăn nuôi trên đất liền. Hơn nữa chính sách cho vay đóng tàu theo Nghị định 67 cũng có tầm cỡ, quy mô lớn hơn nhiều so với một chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Nhưng sự cảnh báo, dự báo những khó khăn để có giải pháp triển khai thực hiện hướng tới sự hiệu quả thì không bao giờ thừa.

Theo các chuyên gia nông nghiệp cũng như NH thì nỗi lo của nông nghiệp công nghệ cao khi đây là một hướng phát triển nông nghiệp mới, chưa có tiền lệ. Vì vậy tiềm ẩn rủi ro khi triển khai dự án sẽ là khó tránh khỏi. Vốn đầu tư cho dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là rất lớn và giá thành trên một đơn vị sản phẩm khá cao.

Rõ ràng với văn hóa chợ cóc hiện nay chưa thay đổi thì số lượng khách hàng chọn mua thực phẩm ở những hàng rong, chợ tạm vẫn chiếm đa số so với những người vào các cửa hàng, siêu thị trưng biển thực phẩm sạch để mua hàng với giá cao hơn. Điều này cũng dẫn đến hầu hết các sản phẩm đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch đang thiếu thị trường tiêu thụ ổn định, chưa có đủ công cụ cần thiết để phân biệt và bảo vệ sản phẩm nông nghiệp sạch, được đầu tư bài bản.

Có thể lấy một ví dụ đơn giản, khi bước vào cửa hàng sản phẩm sạch hiện nay người mua vẫn chưa dám khẳng định sản phẩm của mình mua có đúng là sản phẩm sạch không? Chừng nào phía người bán, các cơ quan quản lý chưa chứng minh, chưa có giải pháp hữu hiệu để trả lời cho người tiêu dùng câu hỏi này, chừng đó người tiêu dùng vẫn sẽ phải đặt nghi vấn. Cùng với việc phải đẩy mạnh được xuất khẩu sản phẩm nông sản sạch thì các dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch mới có sự đứng vững và hết lo lắng.