Tạo chuyển biến về môi trường nông thôn

Tạo chuyển biến về môi trường nông thôn
Sau hơn 4 năm triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM), môi trường là một trong những tiêu chí mà hầu hết các địa phương hiện đang đạt rất thấp. Điều đáng nói, đây là tiêu chí được xếp vào trong nhóm những tiêu chí cần ít nguồn lực hơn.
Tiêu chí có tỷ lệ đạt thấp nhất
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, tính đến nay, triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, cả nước đã nâng cấp được hơn 1.000 công trình nước sạch tập trung, 500 bãi thu gom rác thải, 1.200 cống rãnh thoát nước thải vệ sinh. Tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 85%, trong đó 45% đạt QCVN 02/2009/BYT của Bộ Y tế. Một số địa phương đã có những cách làm sáng tạo, thông qua tuyên truyền, vận động và nâng cao ý thức của người dân đã góp phần không nhỏ trong xử lý ô nhiễm, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp cho môi trường nông thôn như Lào Cai, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đồng Nai... Mặc dù vậy, cả nước hiện mới có khoảng 27% số xã đạt tiêu chí số 17 về môi trường. Với kết quả này, môi trường cùng với tiêu chí giao thông đang là 2 tiêu chí có tỷ lệ đạt thấp nhất trong số 19 tiêu chí NTM.
Hội Phụ nữ huyện Thạch Thất ra quân làm sạch đồng ruộng. Ảnh: Hồng Vân
Hội Phụ nữ huyện Thạch Thất ra quân làm sạch đồng ruộng. Ảnh: Hồng Vân
Tiêu chí môi trường gồm 5 chỉ tiêu: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia; các cơ sở sản xuất, kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; không có các hoạt động gây suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định. Trong quá trình thực hiện tiêu chí này, hầu hết các địa phương đều phản ánh gặp phải nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, đa số các xã mới đạt chỉ tiêu về tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch hợp vệ sinh, còn lại phần lớn rác thải ở khu vực nông thôn chưa được xử lý. Hơn nữa, việc hoàn thành chỉ tiêu xây dựng nghĩa trang theo quy hoạch NTM còn khó khăn vì chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế, chính sách. Bên cạnh đó, ở nhiều địa phương, một bộ phận người dân vẫn chưa có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường, còn tình trạng vứt rác, vỏ thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi…
Tập trung giải quyết vấn đề bức xúc
Theo ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, môi trường nông thôn đang là vấn đề bức xúc hiện nay, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân cũng như mục tiêu phát triển nền nông nghiệp sạch và xây dựng NTM. Nhằm cải thiện môi trường sống, Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM T.Ư đặt mục tiêu đến hết năm 2015, tỷ lệ số xã đạt tiêu chí môi trường là 37,7% và đến năm 2020 đạt 70%. Để đạt được tiêu chí này, theo ông Nam, nhiệm vụ trong thời gian tới của các địa phương là tập trung giải quyết vấn đề bức xúc về môi trường nông thôn trong quá trình phát triển sản xuất và công nghiệp hóa. Trong đó đặc biệt là cấp nước sạch nông thôn, thu gom xử lý rác thải sinh hoạt, xử lý môi trường trong sản xuất và xây dựng cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp, ưu tiên cho khu vực đông dân ở đồng bằng, ven đô thị.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương, mới đây, Bộ NN&PTNT đã có văn bản hướng dẫn triển khai một số hoạt động bảo vệ môi trường trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2010 – 2020. Theo đó, việc xử lý nước thải phải phù hợp với điều kiện các vùng nông thôn, công nghệ đơn giản, chi phí đầu tư, chi phí vận hành và bảo dưỡng thấp, dễ thực hiện. Đối với quản lý, cải tạo nghĩa trang, UBND cấp xã có trách nhiệm vận động, hướng dẫn người dân thực hiện chôn cất tập trung trong khu nghĩa trang theo quy hoạch, khuyến khích người dân hỏa táng. Một nhiệm vụ quan trọng khác là cải tạo, xây dựng ao hồ sinh thái và phát triển cây xanh. Theo đó, hệ thống cây xanh trong các xã NTM phải đảm bảo diện tích bằng hoặc lớn hơn 2m2/người…
 
Nguồn: ktdt.vn