Về Quân Cao tìm hiểu chuyện dồn điền đổi thửa

Thu hoạch lúa xuân bằng máy gặt đập liên hoàn tại thôn Quân Cao.

Chúng tôi về thôn Quân Cao lúc bà con đang nhộn nhịp thu hoạch lúa xuân. Niềm vui được mùa như được nhân đôi khi thôn cũng mới hoàn thành xong công tác DĐĐT. Cả thôn đang hừng hực khí thế sẵn sàng bước vào vụ mùa với đồng ruộng có bờ vùng, bờ thửa rộng rãi, vuông vức, có thể đưa máy móc vào sản xuất, thuận tiện chăm bón, tưới tiêu…

Được biết, Quân Cao có 576 hộ (2.300 khẩu), với 100% dân số theo đạo Thiên Chúa. Thôn có 170 mẫu đất canh tác, trong đó đất trồng màu là 100 mẫu (1 mẫu Bắc Bộ = 3.600m2), đất trồng lúa 60 mẫu, còn lại là đất bể lắng (chuyên màu). Từ những năm 1990, Quân Cao đã là nơi có truyền thống thâm canh lúa đạt năng suất cao và làm cây màu vụ đông trên đất 2 lúa. Tới năm 2001, thực hiện chủ trương của Tỉnh uỷ Thái Bình về xây dựng cánh đồng đạt giá trị thu nhập 50 triệu đồng/ha/năm, Quân Cao là một trong 12 điểm của tỉnh đi đầu trong việc quy hoạch xây dựng cánh đồng 50 triệu đồng/ha/năm và đã thành công với giá trị thu nhập bình quân 64,5 triệu đồng/ha/năm.

Giờ đây, người dân Quân Cao đang tiếp tục thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM), trong đó có nhiệm vụ DĐĐT. Chi uỷ thôn nhận định đây là việc làm khó khăn, phức tạp, bởi Quân Cao là nơi có ruộng xen canh, đa số đều là ruộng xa, ruộng trũng, mặt bằng không đồng đều, có nơi quá cao, nơi lại quá trũng, hơn nữa lại có vùng đất màu bể lắng. Trước đây, thôn chia đất theo kiểu bình quân, nghĩa là nhà nào cũng có đất màu, đất lúa, có cao, có trũng, có xa, có gần. Vì thế mỗi nhà có từ 5-6 mảnh ruộng, thậm chí nhiều nhà có đến 10 mảnh.

Khó khăn là vậy, nhưng chi uỷ, chi bộ và lãnh đạo thôn Quân Cao đã xác định phải quyết tâm vận động nhân dân thực hiện thành công đề án DĐĐT, bởi chỉ có DĐĐT, chỉnh trang đồng ruộng thì mới thực hiện được vùng sản xuất hàng hóa, từng bước đưa cơ giới vào sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Vậy là xã, thôn lập phương án dồn ruộng, trong đó xác định rõ các vùng thực hiện chuyển đổi để các đoàn thể và nhân dân tham gia góp ý kiến. Lãnh đạo thôn tiến hành thận trọng từng bước một, từ họp chi bộ quán triệt và thống nhất phương án tới họp các ban ngành đoàn thể, ban trùm giáo xứ, ban chấp hành 4 giáo khu và tổ điều chỉnh ruộng của thôn, rồi tới việc thông tin rộng rãi trên hệ thống loa truyền thanh để nhân dân nắm bắt và chuẩn bị ý kiến trong buổi họp toàn thôn...

Trưởng thôn Quân Cao Đỗ Đức Hiệp cho biết: “Mặc dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng nhưng khi họp bàn vẫn có nhiều ý kiến trái chiều, một số người thì lấy lý do chưa hết thời hạn sử dụng đất 20 năm để trì hoãn việc dồn đổi, có hộ tăng thêm khẩu đòi bổ sung ruộng, nhiều người có tư tưởng cào bằng… Lường trước được những tình huống đó, chúng tôi đã tích cực giải thích, vận động, tuyên truyền bà con và gương mẫu thực hiện. Theo đó, thôn có 8 điểm ruộng xấu, đất quá trũng thì Trưởng thôn đứng ra nhận, còn lại 7 điểm có 11 hộ xin nhận. Việc này đã có tác động tốt đến tư tưởng, nhận thức và tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Sau đó, toàn thôn thống nhất bốc thăm đất 2 lúa, 2 lúa + 1 màu. Đất màu bể lắng thì giao cho một số hộ có kinh nghiệm trồng màu và có lao động; các hộ có điều kiện, có lao động thì nhận nơi đất đồng xa, khó khăn”.

“Đến nay, ruộng của thôn đã đảm bảo theo quy định, tức một dây ruộng có chiều dài 100m, đường 2,5m, bên đường là mương tưới tiêu, cứ 500m có một đường trục chính rộng 5m. Trước DĐĐT, toàn thôn có 1.431 thửa giờ chỉ còn 967 thửa, bình quân 1,7 thửa/hộ”, ông Hiệp cho biết thêm.

Đến nay, Quân Cao đã quy hoạch rõ các vùng, trong đó có 10ha đất chuyên màu (chủ yếu là dưa, bí,...); 100ha đất 2 lúa chủ động tưới tiêu được quy hoạch thực hiện luân canh 2 lúa + 1 màu (cấy lúa hàng hóa tập trung và trồng cây vụ đông ưa lạnh). Ngay từ vụ xuân 2012, Quân Cao tiếp tục đưa giống lúa DT 68 vào cấy ở vùng 10ha và đã đạt năng suất khá cao. Đến vụ mùa năm 2012, thôn đã ký hợp đồng cấy 100 mẫu lúa chất lượng với các công ty như giống ĐS1...

Khi chuẩn bị rời Quân Cao, chúng tôi gặp Chủ tịch UBND xã Nam Cường Hoàng Ngọc Sang đang dẫn đoàn cán bộ của xã sang Quân Cao tham quan, học tập. Nhìn bờ vùng, bờ thửa, xem máy gặt đập liên hoàn làm việc, đoàn cán bộ xã Nam Cường cứ tấm tắc ngợi khen, khâm phục...

Phan Lợi