Xây dựng nông thôn mới:Tạo ra những niềm vui cho dân

 

 

Vụ mùa bội thu

Ảnh: Hoàng Long

 

Huy động sức dân để lo cho dân

 

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NNPTNT) Cao Đức Phát cho biết, tổng nguồn lực đã huy động được là 1.672,5 tỷ đồng (bình quân 334,5 tỷ/huyện), trong đó vốn ngân sách hỗ trợ trực tiếp cho chương trình là 19,7%. Với sự đầu tư như vậy, hạ tầng đã có chuyển biến rõ, một số công trình kết nối giữa huyện và xã phát triển. Thu nhập người dân tăng lên (hiện chỉ còn duy nhất huyện Kbang, Gia Lai là có mức thu nhập bình quân dưới chuẩn).

Thành công lớn nhất trong năm 2013 về chương trình xây dựng NTM theo Ban chỉ đạo TƯ về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM chính là các địa phương biết huy động các nguồn lực trong xây dựng NTM. Thực tế số tiền Trung ương rót xuống nếu chia đều cho các xã chỉ khoảng 100 triệu/xã. Tuy nhiên nguồn lực từ trong dân ủng hộ chương trình đã gấp rất nhiều lần tiền từ Trung ương chuyển xuống. 

 

Biết huy động sức dân nên hiệu quả chương trình NTM đã không còn nằm ở chủ trương nữa mà đã trở thành hiện thực. Cố vấn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, nguyên Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Huy Ngọ cho biết, qua quá trình thực tế đến thăm 52 địa phương để lắng nghe dân nói về chương trình NTM, ông đã nghe được nhiều chuyện mừng. Mừng nhất là tất cả các xã đều triển khai chương trình NTM, số đạt tiêu chí tăng lên, phong trào NTM đã lan rộng khắp nước. Đặc biệt, không chỉ có xã NTM mà bắt đầu hình thành nhân tố huyện NTM. 

 

Cũng là thành viên trong Ban cố vấn Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM nguyên Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hồ Xuân Hùng nhận định: Xây dựng NTM tuy vẫn còn một số khiếm khuyết nhưng nhìn chung là người dân phấn khởi. Việc triển khai chương trình này cũng khắc phục cơ bản được tư tưởng ỷ lại cũng như khuynh hướng huy động cạn kiệt sức dân. Chất lượng đội ngũ cán bộ nâng lên rất rõ. Vai trò làm chủ của người dân ở nông thôn ngày càng được xác lập. Đồng thời, hiệu quả sử dụng vốn  cũng được nâng lên thấy rõ”.

 

Còn nhiều trăn trở

 

Chương trình NTM dù đã đạt được nhiều thành tích như vậy nhưng Bộ trưởng Cao Đức Phát vẫn tỏ ra lo lắng vì tuy đến nay đã có 93,1% số xã cả nước hoàn thành quy hoạch chung, nhưng nhiều tỉnh chưa điều chỉnh quy hoạch sản xuất cho các huyện nên thiếu căn cứ cho xã xây dựng quy hoạch, đề án theo lợi thế vùng. Phổ biến các xã còn nợ tồn quy hoạch (do với mức kinh phí 150 triệu/xã chỉ phù hợp với khu vực đồng bằng, còn miền núi không đủ nên hầu hết các xã này đều nợ các đơn vị tư vấn).  Cũng còn tình trạng các xã sau khi quy hoạch xong không có kinh phí cắm mốc chỉ giới nên nhiều nơi vẫn xảy ra tình trạng người dân vẫn lấn chiếm xây dựng vào diện tích đã quy hoạch.

 

Để hạn chế tối đa những khiếm khuyết trong tổ chức thực hiện Chương trình, Bộ trưởng Phát đề nghị, phải tin dân, giao việc cho dân. Bởi, "nhìn đường xây dựng biết ngay là dân hay doanh nghiệp làm. Dân làm mặt đường rắn đanh, bê tông rất chắc. Còn doanh nghiệp làm thì chỉ vài chiếc xe chạy qua là hỏng đường”.

 

Hết sức đề cao sức dân, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Thị Hà nói: "Qua 3 năm thực hiện phong trào thi đua chung sức xây dựng NTM, người dân hưởng ứng bằng hành động thiết thực như nhiệt tình hiến đất, góp công sức, tiền của, xã hội hóa xây dựng hạ tầng nông thôn… Dân hưởng ứng tích cực vì biết mình chính là người được hưởng lợi từ phong trào này”. Nhưng bà Hà cũng cho rằng nguồn lực trong dân huy động nhiều quá sẽ cạn kiệt, nên đề nghị Nhà nước đầu tư thêm nguồn lực đối với nông thôn. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Trí đề nghị cần tìm cách tiêu thụ nông sản cho nông dân tránh tình trạng được mùa giớt giá. Đồng quan điểm, Thứ trưởng Bộ Công thương Hồ Thị Kim Thoa cũng đề nghị, phải tạo ra sản phẩm hàng hóa, nỗ lực tìm đầu ra cho nông sản. Nên có chính sách khuyến khích doanh nghiệp giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm.

 

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh cho rằng, sẽ có những chính sách tháo gỡ khó khăn về nguồn lực cho xây dựng NTM năm 2014. Theo đó nguồn vốn đầu tư cho NTM sẽ  khởi sắc hơn so với 3 năm trước. Vì vậy, các bộ ngành, địa phương cần hướng dẫn xã, huyện tăng thêm nguồn lực đầu tư để kích thích sản xuất chứ không đầu tư dàn trải. NTM cần hướng tới sản xuất bền vững, tái cơ cấu ngành nông nghiệp để tăng thu nhập cho người dân. Vấn đề tìm đầu ra cho sản phẩm để tránh thiệt thòi cho người dân cũng được Phó Thủ tướng đề cập tới. Phó Thủ tướng đề nghị, các bộ, ngành cần giúp dân tìm đầu ra cho sản phẩm, tạo cơ chế cho doanh nghiệp đầu tư vào nông thôn.

 

Nguyên Khánh