Tìm hiểu về văn hóa ứng xử nơi công sở

Công sở là nơi thường xuyên tiếp xúc với nhân dân, với các cơ quan hữu quan, đồng cấp và cấp trên; cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại nơi công sở chỉ đóng vai trò hỗ trợ trong quá trình làm việc, giao tiếp, yếu tố quan trọng hơn cả chính là yếu tố con người. Con người sẽ quyết định văn hóa công sở, quyết định sự thành bại cũng như dấu ấn ghi lại của tổ chức trong suốt quá trình tổ chức đó hoạt động.

    Vậy văn hóa công sở là gì? Theo PGS.TS Vũ Thị Phụng (Khoa Lữu trữ học và Quản trị văn phòng Trường ĐH KHXH&NV Hà Nội) thì văn hóa là tổng hòa những giá trị hữu hình và vô hình bao gồm trình độ nhận thức, phương pháp tổ chức, quản lý, môi trường – cảnh quan, phương tiện làm việc, đạo đức nghề nghiệp và phong cách giao tiếp ứng xử của CBCC nhằm xây dựng một công sở văn minh, lịch sự, hoạt động đúng pháp luật và hiệu quả cao.

    Xây dựng văn hóa công sở là xây dựng lề lối, nề nếp làm việc khoa học, có trật tự kỷ cương, tuân theo những nội quy, quy định chung nhưng không mất đi tính dân chủ. Văn hóa công sở được hình thành trong quá trình hoạt động của công sở góp phần tạo dựng niềm tin, sự đoàn kết nhất trí của cả tập thể trong việc nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động của cơ quan đơn vị. Cách hành xử văn hóa chốn công sở thực tế mang lại rất nhiều lợi ích. Văn hóa ứng xử nói chung và văn hóa ứng xử nơi công sở nói riêng chính là thước đo sự văn minh của mỗi CBCC hay nói khác đi nó phản ánh sự nhận thức cũng như ý thức của mỗi cá nhân trong môi trường làm việc nơi công sở. Con người tác động đến việc hình thành văn hóa công sở đồng thời văn hóa với những giá trị bền vững được kế thừa và tiếp thu có chọn lọc từ quá khứ đến hiện tại, tương lai; từ môi trường bên trong đến bên ngoài công sở sẽ có tác động trở lại góp phần hoàn thiện nhân cách, phẩm chất, đạo đức cho CBCC. Xây dựng văn hóa công sở chính là xây dựng một môi trường làm việc hiện đại, chuyên nghiệp, thân thiện và hiệu quả. Từ đó tạo bầu không khí cởi mở giúp CBCC hứng khởi làm việc đưa chất lượng và hiệu quả công việc lên cao.

    Xây dựng văn hóa công sở văn minh, tiến bộ, hiện đại là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, văn hóa công sở đã thực sự được các cấp các ngành chú trọng, CBCC tự giác tuân thủ và không ngừng xây dựng hay chưa? Thiết nghĩ, nếu vấn đề này được các nhà lãnh đạo thực sự đầu tư và gương mẫu thực hiện, CBCC tự quản, tự giác và có ý thức xây dựng, giữ gìn thì hiệu quả hoạt động của cơ quan đơn vị sẽ thực sự lớn. Bởi cách thức ứng xử chính là dầu bôi trơn cho cả một tổ chức. Cách thức ửng xử đơn giản như biết cười, biết nói lời cảm ơn, biết xin phép hay nói lời xin lỗi…

    Mặc dù văn hóa công sở hiện nay đã được hình thành về cơ bản nhưng thực hiện hay không còn tùy thuộc vào ý thức của mỗi CBCC cũng như phụ thuộc vào nhận thức đúng đắn về phương thức để có ứng xử văn minh tại công sở.

Hiện nay vẫn tồn tại khá nhiều hạn chế trong văn hóa công sở như: đi làm muộn, đi họp muộn, nói chuyện riêng trong giờ họp, trang phục không phù hợp khi đến công sở, tác phong làm việc không chuyên nghiệp, chưa giữ vệ sinh chung, hút thuốc lá, thiếu ý thức trách nhiệm với công việc được giao… đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả công việc, đến đồng nghiệp, đến bộ mặt của cả cơ quan đơn vị và nguy hại hơn hết là làm giảm giá trị của bản thân.

    Ở một số cơ quan đơn vị, có hạn chế là do tinh thần tự quản, tự giác của CBCC còn thấp, do tính ỷ lại, đùn đẩy trách nhiệm trong công tác, thiếu nhiệt tình, nhiệt huyết trong công việc, tâm lý làm cho có làm, làm cho xong việc… Một số ít là do chưa biết nhận thức phải làm như thế nào để có những hành vi, ứng xử văn minh, lịch sự nơi công sở. Xin mạnh dạn đưa ra những ý kiến nhỏ được rút ra từ thực tế nơi công sở phần nào hạn chế bớt những mặt chưa được trong thực hiện văn hóa công sở tại cơ quan đơn vị như sau:

-         Đến công sở làm việc ăn mặc phải gọn gàng, phù hợp, đi đứng nhẹ nhàng, đặc biệt tránh đi giầy dép tạo ra tiếng ồn quá lớn làm ảnh hưởng đến môi trường làm việc chung.

-         Luôn ý thức giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp bàn làm việc, phòng làm việc, giữ vệ sinh công sở sạch như giữ vệ sinh ở chính nhà mình.

-         Không lạm dụng máy tính cơ quan vào những trò tiêu khiển trong giờ làm việc, vừa ảnh hưởng đến năng suất công việc, vừa tạo thói quen xấu cho bản thân.

-         Điện thoại nên để ở chế độ rung hoặc im lặng, tránh gây tiếng ồn ảnh hưởng đến đồng nghiệp và ảnh hưởng đến không khí làm việc yên tĩnh tại cơ quan.

-         Gõ cửa trước khi vào phòng sếp hay bất kỳ phòng nào khác.

-         Trong công việc, khi trả lời điện thoại cần nói năng mạch lạc, rõ ràng. Tuyệt đối tránh dùng ngôn từ tục tĩu tại nơi làm việc trong quá trình giao tiếp, không nói quá nhanh, quá chậm, quá nhỏ hoặc quá lớn, không xen vào chuyện người khác, không cướp lời người khác khi nói.

-         Cần thực hành đúng văn hóa bắt tay tại công sở.

-         Trong công sở nên xưng hô theo chức danh đối với người có chức vụ, xưng hô bằng tên đối với người cùng trang lứa, đối với người lớn tuổi nên dùng đại từ nhân xưng, không nên xưng hô theo kiểu gia đình.

-         Không buôn chuyện; không tạo bè kéo cánh để tranh chức, tranh quyền; tránh thái độ xun xoe với người trên, hách dịch với người dưới; tránh lấy cớ vì hiệu quả công việc mà cố tình không thừa nhận năng lực gây khó dễ cho những thành viên khác, đặc biệt là người mới đến làm việc tại cơ quan. Người đi trước phải dẫn dắt người đi sau, chỉ bảo và giúp họ tiến bộ.

    Văn hóa công sở được hình thành theo tính kế thừa và tiếp thu có sáng tạo, có chọn lọc qua các giai đoạn, do đó văn hóa công sở không ngừng được bổ sung và ngày càng hoàn thiện đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội hiện đại. Để tạo nét văn hóa riêng cho mỗi công sở đòi hỏi phải có sự đồng thuận và cố gắng trên tinh thần tự giác của các cá nhân trong từng tổ chức nói riêng và toàn hệ thống nói chung. Xây dựng văn hóa công sở thực chất là xây dựng con người mới. Cần làm tốt chế độ tiền lương, chế độ đãi ngộ, phụ cấp, tạo môi trường và động cơ làm việc cho CBCC. Hoàn thiện xây dựng văn hóa công sở có ý nghĩa và tầm quan trọng to lớn vì nó thể hiện chất lượng và hiệu quả khi xử lý, giải quyết công việc, xây dựng lề lối làm việc khoa học của đội ngũ CBCC nhằm góp phần vào quá trình cải cách hành chính mà nghị quyết TW5 (khóa X) của Đảng đã đề ra.

Các giải pháp cụ thể để thực hiện văn hóa công sở thường xuyên và có hiệu quả:

-         Tuyên truyền nâng cao nhận thức của đội ngũ CBCC về văn hóa công sở và tầm quan trọng của văn hóa công sở trong môi trường làm việc hiện nay.

-         Có chính sách và cơ chế quan tâm đến đời sống CBCC.

-         Nên mời báo cáo viên về tập huấn cho toàn thể CBCC trong cơ quan về đề tài văn hóa công sở. Sau khóa học cần xây dựng một bảng nội quy với những quy định buộc mọi người phải thực hiện, có kiểm tra, có đánh giá chấm điểm và phải làm thường xuyên liên tục, không làm kiểu phong trào, tránh hô khẩu hiệu to còn làm thì nhỏ giọt.

-         Lãnh đạo bên cạnh việc tuyển chọn, sắp xếp công việc phù hợp còn phải tạo ra môi trường làm việc thân thiện, kịp thời biểu dương khen thưởng những cá nhân xuất sắc, quan tâm đến đời sống của CBCNV khi ốm đau, hiếu, hỷ.

Sưu tầm