Lực lượng vũ trang huyện Nghi Xuân - 70 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành

Nghi Xuân là huyện cửa ngõ phía Bắc của tỉnh Hà Tĩnh, thuộc vùng đất cổ bộ tộc Việt Thường xưa. Với vị trí lý địa đa dạng, có đủ sông, biển, đồng bằng, núi đồi và hải đảo, nối liền với thành phố Vinh - tỉnh Nghệ An và là nơi tập trung nhiều đầu mối giao thông thuỷ bộ quan trọng. Là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa và truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng; là quê hương của phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh.

Trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đầy gian khó hy sinh, nhân dân Nghi Xuân luôn đoàn kết, anh dũng, kiên cường, thông minh, sáng tạo làm nên bao chiến công oai hùng. Mỗi tấc đất, ngọn núi, con sông đều gắn liền với những chiến công oanh liệt, có sự đóng góp xương máu của những người con Nghi Xuân. Từ khi có Đảng lãnh đạo, lịch sử hào hùng của Nghi Xuân lại được tiếp nối với những chiến công trong các cuộc kháng chiến thần thánh bảo vệ Tổ quốc.

Đoàn xe đạp thồ huyện Nghi Xuân vận chuyển hàng hóa chi viện chiến trường

Cuối năm 1930, lực lượng Tự vệ đỏ Nghi Xuân ra đời. Tự vệ đỏ được hình thành ở các làng, xã do các đảng viên cộng sản tổ chức; nhằm tổ chức tuần tra canh gác thôn xóm, bảo vệ an toàn cho các cuộc biểu tình, mít tinh của nhân dân; bảo vệ cán bộ, đảng viên; bảo vệ các cuộc họp và địa điểm đặt cơ quan của Đảng. Giai đoạn tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8 năm 1945, huyện tập trung xây dựng phát triển lực lượng tự vệ vũ trang làm nòng cốt cho quần chúng đứng lên giành chính quyền.

Trong khí thế sục sôi của cả nước, tháng 2 năm 1947, Bộ Quốc phòng ra Thông tư quy định mọi công dân Việt Nam từ 18 đến 45 tuổi vào dân quân. Đầu tháng 3 năm 1947, Chính phủ quyết định đổi tên "Bộ Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia" thành "Bộ Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia và Dân quân tự vệ"; thành lập các Ban chỉ huy Tỉnh đội, Huyện đội, Xã đội dân quân trực thuộc Ủy ban kháng chiến các cấp; theo đó ngày 27 tháng 7 năm 1947, Huyện đội Nghi Xuân được thành lập, với nhiệm vụ bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ nhân dân, xây dựng lực lượng, phát triển chiến tranh du kích. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, Ủy ban kháng chiến huyện, Lực lượng dân quân du kích, tự vệ Nghi Xuân phát triển  nhanh chóng, đồng thời vượt lên muôn vàn gian khổ, hy sinh, phát huy cao độ tinh thần yêu nước cách mạng quật cường của Xô Viết Nghệ Tĩnh cùng với bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, dũng cảm, ngoan cường chiến đấu bảo vệ vững chắc hậu phương của cuộc kháng chiến.

Trong chín năm trường kỳ kháng chiến đầy gian khổ, hy sinh, Nghi Xuân là huyện thuộc vùng tự do, là hậu phương của cuộc kháng chiến có tiềm lực khá về mọi mặt, và đã có những đóng góp quan trọng cả vật chất và tinh thần cho cuộc kháng chiến chung của toàn dân tộc. Toàn huyện đã có hàng ngàn thanh niên nhập ngũ, chỉ tính riêng từ tháng 2 năm 1952 đến tháng 1 năm 1954, Nghi Xuân đã huy động 7 đợt dân công với 2.601 người phục vụ các chiến dịch, trọng tâm là chiến dịch Trung Lào có tới 1.100 người; trong 4 năm (1951 - 1954), toàn huyện đã thu được 6.670 tấn thóc thuế nông nghiệp phục vụ cho kháng chiến và kiến quốc.

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi, hòa bình được lập lại trên toàn cõi Đông Dương, miền Bắc nước ta hoàn toàn được giải phóng, nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Nghi Xuân cùng quân dân cả nước bước vào một giai đoạn cách mạng mới, tiếp tục đấu tranh chống lại những âm mưu mới của kẻ thù; vừa sản xuất, vừa chiến đấu bảo vệ và xây dựng quê hương, tạo ra thế và lực mới cho cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược.

“ Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải có công giữ lấy nước”. Thực hiện lời dạy giữ nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng ngàn thanh niên nam, nữ của Nghi Xuân đã xếp cày cuốc, sách bút tạm biệt quê hương, gia đình, người thân hăng hái lên đường nhận ngũ, tham gia thanh niên xung phong, thanh niên hỏa tuyến, tham gia phục vụ chiến đấu, với quyết tâm sẵn sàng hy sinh để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ nền độc lập tự do của dân tộc.

Sau ngày 5 tháng 8 năm 1964, đế quốc Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược ra phạm vi cả nước, Nghi Xuân đã trở thành một trong những trọng điểm đánh phá ác liệt của không quân và hải quân địch. Nhiều xã trọng điểm như Xuân Hồng, Xuân An, Xuân Hải, Xuân Hội…, bị địch đánh mang tính hủy diệt. Các vị trí địa danh như cầu Rông, cầu Giằng, chợ Củi, Gia Lách, cảng Xuân Hải, cửa lạch Hội Thống…, đã trở thành túi bom, túi đạn, đại bác tầm xa của địch.

Đảng bộ, quân và dân Nghi Xuân không những làm tròn nhiệm vụ tích cực chiến đấu bảo vệ vững chắc hậu phương, tích cực sản xuất phát triển kinh tế, bảo đảm tốt giao thông vận tải…, mà còn làm tốt nhiệm vụ chi viện cho tiền tuyến.

Lịch sử ghi lại, trong cuộc đối đầu với không quân và tàu chiến địch, quân và dân Nghi Xuân với tinh thần "Quyết chiến, quyết thắng giặc Mỹ xâm lược" , vượt lên mọi khó khăn gian khổ ác liệt và hy sinh, dũng cảm kiên cường chiến đấu, phục vụ chiến đấu, phối hợp với các lực lượng phòng không đứng chân trên địa bàn và các đơn vị bạn bắn rơi 11 máy bay địch. Bắn cháy và bắn bị thương một số tàu chiến địch, đồng thời bắt sống tên giặc lái Mỹ, mở đầu cho phong trào toàn dân tham gia bắt sống giặc lái máy bay Mỹ trong toàn tỉnh. Trận đánh ngày 28 tháng 2 năm 1968 của trung đội pháo binh nữ dân quân huyện bắn cháy 1 tàu chiến địch ngay từ loạt đạn đầu, đây là chiến công đầu tiên của lực lượng dân quân tự vệ trong toàn tỉnh độc lập bắn cháy tàu chiến địch. Tiếp đến là trận đánh ngày 9 tháng 4 năm 1972, dân quân Nghi Xuân phối hợp với dân quân Đức Thọ nổ súng bắn rơi 2 máy bay Mỹ trong cùng một ngày, là chiến công đầu tiên của dân quân Hà Tĩnh trong cuộc chống chiến tranh phá hoại lần 2 của đế quốc Mỹ.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Nghi Xuân đã có hàng chục ngàn thanh niên lên đường nhập ngũ, đi thanh niên xung phong và dân công hỏa tuyến phục vụ trên khắp các chiến trường. Con em Nghi Xuân đã có hàng ngàn người cống hiến trọn cả tuổi xuân cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả ở Lào và Campuchia. Máu nóng của các liệt sỹ đã nhuộm lá quốc kỳ vẻ vang càng thêm thắm đỏ. Tiếng thơm của các liệt sỹ muôn đời lưu truyền với sử danh.

Tổng hợp đến nay toàn huyện có 54 cán bộ bị địch bắt tù đày, 2.013 liệt sỹ, 3.120 thương binh, 846 bệnh binh,  161 Bà mẹ VNAH, trên 600  người bị chất độc da cam, trên 11.000 người tham gia hoạt động kháng chiến, hơn 4.000 người có công giúp đỡ cách mạng … Tổ quốc ghi công, đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện Nghi Xuân đời đời ghi nhớ công ơn của các anh hùng liệt sỹ, các thương bệnh binh, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, các bậc lão thành cách mạng, nguyện tiếp nối truyền thống anh hùng cách mạng của quê hương.

Sau ngày đất nước sạch bóng quân xâm lược, cả nước bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong những  năm qua, các lực lượng vũ trang và nhân dân toàn huyện tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống anh hùng trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, tập trung khắc phục mọi khó khăn, củng cố xây dựng lực lượng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ và dự bị động viên chất lượng ngày càng cao, luôn luôn sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.

Trải qua chặng đường lịch sử 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đùm bọc giúp đỡ hết lòng của nhân dân, LLVT Nghi Xuân đã làm nên truyền thống vẻ vang“Trung hiếu, đoàn kết, dũng cảm, sáng tạo, quyết thắng”. Truyền thống đó là sự kế thừa, phát huy, phát triển và làm phong phú thêm truyền thống vẻ vang của Quân đội, LLVT Hà Tĩnh và quê hương Nghi Xuân anh dũng, kiên cường.

Ghi nhận những đóng góp, cống hiến to lớn của LLVT Nghi Xuân trong kháng chiến giải phóng dân tộc và trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay, Đảng, Nhà nước đã phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 20 tập thể và 04 cá nhân (Trong đó 18 tập thể được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ, 02 tập thể được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân trong thời kỳ đổi mới, 04 cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ), 49 Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Lực lượng vũ trang huyện được tặng thưởng 01 Huân chương Quân công hạng Nhì, 01 Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, 01 Huân chương Chiến công hạng Ba. Hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sỹ và nhiều tập thể được tặng thưởng Huân chương, Huy chương các loại, những phần thưởng cao quý khác của Đảng, Nhà nước ta và Nhà nước Bạn.

Trước yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, những năm qua, cán bộ, chiến sỹ, LLVT huyện Nghi Xuân luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, bám sát địa bàn, kịp thời phát hiện và chủ động tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo xử lý có hiệu quả các tình huống phức tạp, nhạy cảm về QPAN, xây dựng huyện trở thành khu vực phòng thủ vững chắc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận ANND, xây dựng LL DQTV vững mạnh, rộng khắp, thực sự làm nòng cốt trong việc thực hiện nhiệm vụ QS, QP, AN ở cơ sở: Làm tốt công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, đón tiếp quân nhân xuất ngũ trở về địa phương, bổ sung kịp thời quân dân tự vệ vào các đơn vị; Công tác huấn luyện DBĐV, huấn luyện DQTV, giáo dục QP được quan tâm thực hiện có hiệu quả; Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với việc xây dựng đảm bảo quốc phòng; Phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tích cực tham gia phong trào xây dựng NTM, phóng chống hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, giữ vững ổn định chính trị, TTATXH, tạo môi trường thuận lợi để phát triển KT-XH huyện nhà.

Trong giai đoạn hiện nay, kinh tế, xã hội huyện nhà đang trên đà đổi mới và phát triển, các dự án kinh tế lớn tiếp tục được triển khai và đi vào hoạt động, đời sống nhân dân ngày càng được nâng lên, quốc phòng, an ninh được tăng cường, củng cố, phấn đấu huyện đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2019. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định, các thế lực phản động, thù địch, cơ hội chính trị tăng cường các hoạt động chống phá; an ninh nông thôn, an ninh phi truyền thống diễn biến phức tạp; đời sống của một bộ phận nhân dân còn gặp nhiều khó khăn... Trước những thời cơ và thách thức mới, hơn lúc nào hết, cán bộ, chiến sỹ LLVT và nhân dân Nghi Xuân phải quán triệt và thực hiện nghiêm túc các quan điểm, đường lối của Đảng về quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân; về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ mới. Ông Trần Báu Hà, TUV- Bí thư Huyện ủy - Chủ tịch HĐND huyện, Bí thư Đảng ủy QS huyện Nghi Xuân cho biết : “ Huyện Nghi Xuân đã tiến hành đồng bộ nhiều chủ trương giải pháp, trong đó, coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp của LLVT huyện. Trọng tâm là giáo dục cho cán bộ, chiến sỹ LLVT huyện nâng cao nhận thức về đường lối, quan điểm quân sự, quốc phòng của Đảng; về đối tượng, đối tác của cách mạng; âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch và mục tiêu, yêu cầu, chức năng, nhiệm vụ của LLVT tỉnh. Tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ cho các lực lượng với phương châm: “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, xác định đây là khâu đột phá để xây dựng LLVT huyện vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, hàng năm, Ban Thường vụ Huyện ủy đều kịp thời ban hành các chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Chỉ đạo các lực lượng thường xuyên nắm chắc tình hình, kịp thời xây dựng, điều chỉnh, bổ sung quyết tâm tác chiến phòng thủ, phương án chiến đấu; tổ chức tốt các cuộc diễn tập KVPT, diễn tập chiến đấu trị an cơ sở (nay là diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã) ; diễn tập phòng chống giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy nổ….Đồng thời lãnh dạo, chỉ đạo LLVT  đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI), CT 05 của BCT khóa XII  về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động để cán bộ, chiến sỹ thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao”

Kỷ niệm 70 năm ngày thành lập, quá trình xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và phát triển, LLVT quân sự huyện Nghi Xuân vinh dự được đón nhận phần thưởng cao quý….Cán bộ, chiến sỹ, LLVT QS huyện Nghi Xuân thêm nhận thức sâu sắc niềm vinh dự, tự hào và xác định vai trò, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ QP-QS địa phương. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình cách mạng mới, LLVT huyện Nghi Xuân ra sức phấn đấu, quyết tâm xây dựng LLVT vững mạnh, toàn diện, chính quy tinh nhuệ, từng bước hiện đại , khả năng SSCĐ cao, xứng đáng là lực lượng chính trị tin cây, LL chiến đấu trung thành của cấp uỷ, chính quyền và nhân dân địa phương , đảm bảo quốc phòng, giữ vững bình yên cho quê hương, góp phần xây dựng huyện Nghi Xuân ổn định về chính trị, giàu về kinh tế, VHXH phát triển, xây dựng thành công huyện NTM,  xứng đáng là trung tâm kinh tế phía bắc Hà Tĩnh.

Theo Thanh Huyền - Đức Đồng/nghixuan.hatinh.gov.vn