Cây bơ trên đất Mộc Châu

Nông dân thu hoạch bơ.

Những ngày đầu thu này, tới Mộc Châu, đâu đâu cũng thấy các sạp hàng hoa quả bày bán quả bơ. Sau một hồi làm quen, bà Lê Thị Thành, chủ sạp hàng ở tiểu khu Chè Đen 1, thị trấn Nông trường Mộc Châu cũng đồng ý cho tôi đi thu mua bơ cùng. Trên đường đi, bà kể: “Năm ngoái tôi bán được 5 tấn bơ. Năm nay bơ đậu quả sai hơn, diện tích bơ được mở rộng nên đến giờ đã bán được 4 tấn rồi, đến cuối mùa chắc cũng phải thu mua được 7-8 tấn”.

Bà Thành nhớ lại, cách đây 5 năm, khi những cây bơ đầu tiên trên đất Mộc Châu cho trái, bà đã thu mua của bà con rồi bán lại cho khách có nhu cầu. Từ bấy đến nay, bà Thành là khách quen của nhiều vườn bơ trong thị trấn. Giờ bà đã rút ra kinh nghiệm: bơ trên thị trấn Mộc Châu thường chín sớm hơn do khí hậu nóng hơn, quả bơ ngon nhất là bơ nếp, có màu xanh đậm, bóng.

Theo tìm hiểu, bơ là cây trồng thích hợp ở vùng nhiệt đới hoặc ôn đới, có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 14-25 độ C, bởi vậy điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của Mộc Châu tương đối phù hợp để trồng giống cây này. Cây bơ tại Mộc Châu từ khi giâm hạt đến lúc cho quả mất khoảng 4-5 năm, song cho quả mấy chục năm vẫn chưa già cỗi; mỗi cây khi ra quả cho ít nhất 1 tạ, cây to có thể cho 8 tạ quả/vụ.

Ông Lương Văn Hạng, người dân ở Tiểu khu cơ quan, thị trấn Nông trường Mộc Châu cho biết: “Cây bơ có đến mười mấy giống, có loại tròn, loại dài, loại vỏ màu xanh đậm, loại màu xanh nhạt hoặc tím… nhưng nói chung cây bơ dễ trồng, song để có quả nhanh và năng suất cao thì khi trồng, nên gieo bằng hạt và lưu ý đảo vị trí cây 2-3 lần trong những năm đầu”. Hiện, nhà ông Hạng có 20 cây bơ, trong đó 4 cây đang cho quả, với giá trung bình 13.000 đồng/kg, ông thu về trên 6 triệu đồng/năm.

Ông Hạng chỉ là người mới trồng bơ nên thu nhập chưa cao, chứ ở tiểu khu 19-8, thị trấn Nông trường Mộc Châu, ai cũng biết tiếng ông Đào Tập, một trong những người trồng bơ đầu tiên tại Mộc Châu, có thu nhập gần 100 triệu đồng/vụ. Đến nhà ông, vừa dừng ở cổng đã thấy gió lùa mát rượi, bóng 2 cây bơ to như cây đa xòe kín cả vùng đất rộng. Mời khách ngồi uống nước trên cái bàn đặt ngay dưới gốc bơ, ông Tập kể: “Khoảng những năm 1990, tôi cùng một số cán bộ nông trường đi công tác miền Nam, được anh em tặng mấy quả bơ, thấy ăn ngon, lạ, mọi người đều đem hạt về ươm trồng thử. Tôi cũng nhân giống dần từ mấy cây ban đầu và đến nay, khu vườn gần 2.000m2 của gia đình đã có 20 cây bơ. Riêng 2 cây trước cửa đã cho quả được 15 năm nay, chưa đứt vụ lần nào. Mỗi cây cho từ 5-7 tạ quả, trung bình 2-3 quả/kg, cá biệt có quả nặng 1,2kg”.

Hiện, trên đất Mộc Châu người dân đã bắt đầu quan tâm đến việc trồng bơ, hầu như nhà nào có vườn cũng trồng ít nhất 1 cây. Ông Tập cho biết: “Năm vừa rồi tôi bán giống, thấy nhiều người trồng tới hàng trăm gốc bơ. Cũng phải thôi, trồng bơ không cần tưới bón nhiều, lại cho giá trị kinh tế cao. So với mận thì trồng bơ nhàn hơn nhiều”.

Với sự tăng trưởng mạnh về diện tích trồng bơ, có thể hy vọng trong tương lai, Mộc Châu sẽ trở thành vùng chuyên canh bơ, rồi hướng tới xây dựng thương hiệu bơ của miền Bắc. Tuy nhiên, ngay từ lúc này, những người làm quản lý, ngành nông nghiệp địa phương cần bắt tay vào nghiên cứu, xây dựng quy hoạch phát triển cây bơ, nhằm tránh tình trạng chặt - trồng, trồng - chặt như nhiều loại cây trồng khác…

Thành Đạo