Lúa lai Bayer phá tan định kiến cũ: Chữa 'bệnh nan y' nhờ Tej Vàng

Định kiến đó ăn sâu, bám rễ từ hơn 20 năm trước khi thế hệ lúa lai thứ nhất của Trung Quốc bắt đầu xâm nhập vào Việt Nam với năng suất khá cao nhưng chất lượng gạo lại cực tệ, chỉ hợp chế biến hoặc chăn nuôi. Ngày nay với các giống lúa lai thế hệ mới của Bayer định kiến đó đã không còn…

Ruộng Tej Vàng nổi trội bên thửa ruộng khác nhiễm bạc lá
 

Bệnh bạc lá do vi khuẩn Santomonat Orige mà ra, gây hại nặng vào vụ mùa nhất là sau những cơn mưa kèm theo dông gió khiến cho bà con khi thăm đồng chỉ chực muốn trào nước mắt vì năng suất mất 70 - 80%.

Nguy hiểm là thế nhưng bạc lá hiện chưa có một loại thuốc nào đặc trị, bởi thế nó được coi là bệnh nan y trong nông nghiệp. Bệnh không thể xử lý được bằng phương pháp hoá học mà chỉ xử lý được bằng phương phát chọn tạo giống. Tej Vàng là giống đã được kiểm chứng có khả năng kháng bạc lá rất mạnh, đó không chỉ là ý kiến của những lãnh đạo ngành nông nghiệp ở các tỉnh được coi là “rốn bạc lá” như Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình mà còn của nhiều người nông dân đã từng trồng, từng tiếp xúc với giống này…

Năm 2012 từ thực tế áp lực bệnh bạc lá gây hại mạnh trên cây lúa ở khu vực các tỉnh đồng bằng sông Hồng, Công ty Bayer đã chọn tạo thành công giống lúa lai 3 dòng kháng bạc lá Tej Vàng có tổ hợp đa gene kháng bạc lá. Chính vì chứa tổ hợp đa gene kháng bạc lá nên về lý thuyết Tej Vàng ưu việt hơn hẳn các giống khác chứa đơn gene bởi bản thân bạc lá cũng có nhiều chủng, nhiều loại.

Giữa tình thế khẩn cấp lúc đó, giống đã được Bộ NN-PTNT cho phép sản xuất thử ở các tỉnh có áp lực bệnh bạc lá mạnh. So với các tỉnh trong vùng thì Nam Định được coi là có tỷ lệ nhiễm bệnh bạc lá nặng nhất nhì nên rất tiện để Công ty Bayer chọn thử hiệu lực của giống xem từ lý thuyết đến thực tế cách xa bao nhiêu.

Tej Vàng đã thực sự gây ấn tượng khi thể hiện khả năng rõ nét vào vụ mùa năm 2013. Trước đây bà con ở đây đa số trồng giống lúa Bắc thơm số 7. Đó là giống lúa thuần có nguồn gốc nhập nội tuy năng suất thấp, rất dễ nhiễm bạc lá nhưng lại có chất lượng cơm khá ngon, rất hợp với khẩu vị của người dân Nam Định. Bởi vậy mà khi đưa Tej Vàng vào người nông dân thường có ý ngầm so sánh chất lượng cơm với lúa Bắc thơm số 7.

Cơm Tej Vàng dẻo thơm
 

Bà con xã viên ở HTX Nông nghiệp Tân Tiến xã Mỹ Tân, huyện Mỹ Lộc ban đầu bà cũng có tư tưởng sợ cấy lúa lai trong vụ mùa bởi nghĩ rằng chất lượng cơm không ngon như lúa thuần và sợ nhiễm sâu bệnh. Nhưng khi đã thử nghiệm 2 vụ 2012 và 2013 thì hơn 90% nông dân ở đây lại chỉ nhất quyết chọn giống Tej Vàng dù cho trước đây có những lầm tưởng, định kiến về nó.

Họ cho biết do gần với thành phố Nam Định nên nông dân cấy lúa xong đa số xoay sang trồng hoa hay xuống thành phố đi làm thuê nên không có nhiều thời gian chăm sóc đồng ruộng. Mức thu nhập cao từ nghề khác khiến cho họ gần như bỏ bê cây lúa nên trước đây cấy những giống khác hay bị mất mùa.

Đối với giống lúa Tej Vàng do đặc tính chống chịu vô cùng mạnh mà nhất là kháng bạc lá rất tốt nên nông dân rất yên tâm, cấy xong đi làm thuê thoải mái đến vụ vẫn cho thu hoạch cao trong khi thực tế công lao động lại giảm (giảm cả công cấy lẫn công chăm sóc..). Ấn tượng nhất với người dân Tân Tiến là khi nấu Tej Vàng lên cơm ăn ngon không kém gì “cô nàng đỏng đảnh”, tiểu thư khó chiều mang tên Bắc thơm số 7.