Kì tích... rau xanh công nghệ cao giữa biển Đông

Thành công của việc sản xuất thử nghiệm một số giống cây trồng, vật nuôi trên quần đảo Trường Sa thực sự như một kỳ tích với những kỳ vọng lớn lao trong tương lai.

Nhằm góp phần bảo đảm sức khỏe, nâng cao khả năng luyện tập, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ biển đảo cho quân dân huyện đảo Trường Sa, Dự án “SX thử nghiệm một số giống cây trồng vật nuôi ở quần đảo Trường Sa” của Viện KHKT Nông nghiệp miền Nam (Viện Khoa học Nông nghiệp VN) triển khai từ tháng 1/2012 đã mở ra một hướng giải quyết triệt để tình trạng thiếu rau ở nơi đây.

Các bồn trồng rau tại 2 nhà này cũng được cải tiến. Xây bờ chắn, lót đáy và đổ đất, một phần đất từ trong bờ đưa ra và một phần đất của vườn rau có sẵn tại đảo. Thêm vào đó có mụn xơ dừa và phân bò. Nhờ cải tiến này, khi thiếu giá thể, bộ đội vẫn trồng được và ẩm độ đất được duy trì tốt hơn".

Đến nay, đã có 444 m2 nhà kính của DA được xây dựng tại Trường Sa Lớn và Song Tử Tây. Năm 2013, từ nhà kính tại Trường Sa Lớn, bộ đội đã trồng được 10 lứa rau, sản lượng đạt 5.615 kg. Tại Song Tử Tây SX trung bình 25 ngày/lứa, mỗi lứa thu hoạch trên 420 kg rau xanh các loại.

Che chắn rau bằng vòm lưới

Ngoài 2 đảo nổi, DA còn triển khai tại các đảo chìm Đá Nam, Đá Lát, Cô Lin, Len Đao. Rau trồng tại các đảo chìm trong các khay đất, đặt trên sàn hoặc ban công nhà, được quây che bằng ván hoặc tấm nhựa. Lượng rau bình quân thường đạt khoảng 10 kg/tháng, trong điều kiện mùa mưa rất khan hiếm, chỉ đảm bảo khoảng 30 - 40% nhu cầu.

Năm 2012, DA nghiên cứu thành công đưa vào sử dụng vòm lưới để trồng một số loại rau ăn lá tại các đảo chìm. Kết quả vòm “thế hệ đầu tiên- V1” đã hình thành, cung cấp và hướng dẫn cho bộ đội dùng vòm lưới che để tránh mưa và nước biển tạt. Vòm có kích thước 80 x 90 x 120 cm dùng để che 3 khay rau hoặc một phần luống rau.

Mùa mưa, không kèm nước biển thì dùng lưới, mùa mưa có nước biển tạt vào vườn thì dùng nilon. 50 vòm như vậy đã được cung cấp cho các đảo Song Tử Tây, Trường Sa Lớn, Đá Nam, Đá Lát.

Vòm lưới của DA phát huy tác dụng rất tốt, nhờ lưới che kín, các khay trồng ít bị bốc hơi, mất nước hoặc bị mưa dập; cây rau trong vòm lưới sinh trưởng, phát triển ổn định hơn ngoài trời.

Năm 2013, trên cơ sở thành công của vòm thế hệ 1, vòm thế hệ 2 ra đời. Đây là loại vòm có khung cấu tạo chủ yếu bằng composit, tuổi thọ hàng chục năm. Một số chi tiết bằng sắt có thể thay thế dễ dàng sau vài năm sử dụng. Đặc biệt vòm có thể xếp gọn, khi không dùng, để tiết kiệm không gian trong điều kiện đảo chìm.

Cán bộ, chiến sỹ các đảo đã sử dụng vòm để trồng rau đều đánh giá cao tác dụng che chắn gió mưa và nắng gắt của đảo. Tại Đá Nam, Đá Lát, Colin và Len Đao, từ tháng 8 - 12/2013, khi vòm lưới được đưa vào sử dụng, mỗi đảo đã trồng được 140 -150 kg rau.

DA cũng đã tập huấn cho quân và dân về các mô hình nông nghiệp hiện đại, trồng rau không dùng đất trên thế giới và ở Việt Nam, kỹ thuật trồng rau trong nhà kính tại Trường Sa, kỹ thuật làm rau mầm... và cung cấp cho tủ sách của đảo 100 đầu sách kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi.
 

TS Ngô Quang Vinh giải thích, với DA này, chúng tôi mong muốn có điều kiện giúp các đảo giải quyết khó khăn thiếu rau mùa mưa bằng việc thử nghiệm và áp dụng một số phương tiện che chắn phù hợp với các loại hình đảo để trồng được rau mùa mưa một cách chắn chắn; nâng cấp các vườn rau hiện có theo hướng bổ sung phương tiện che chắn và tăng cường độ phì cho đất; thử nghiệm và phát triển thêm nhiều loại rau và cây có thân lá, quả sử dụng như rau xương rồng Mexico, mít, tre lấy măng… DA không mở rộng và làm mới nhiều mà theo hướng thay thế, làm tốt hơn, hợp lý hơn những gì đã có tại các đảo.
Dự kiến trong thời gian 3 năm thực hiện DA, bộ đội có thể SX được 50 - 60 tấn rau, quả, 1 - 1,5 tấn thịt lợn, 2 - 2,5 tấn thịt bò, hàng chục nghìn quả trứng vịt, gà, góp phần tích cực vào cải thiện bữa ăn hàng ngày.