Ứng dụng khoa học - công nghệ trong xây dựng nông thôn mới

Phó Chủ nhiệm HTX hoa cây cảnh Thụy Hương Nguyễn Thị Liên chia sẻ, dự án ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất hoa đã mang đến niềm vui lớn đối với người trồng hoa. Dự án đã đào tạo năm cán bộ kỹ thuật chuyên sâu, đầu tư hệ thống làm lạnh tại chỗ kết hợp chuyển giao quy trình công nghệ kích thích hoa lan ra mầm, điều khiển hoa nở theo ý muốn; xây dựng mô hình sản xuất trong nhà lưới, mô hình bảo quản hoa công suất 5.000 cành/lần, kỹ thuật xử lý củ hoa ly, hoa loa kèn giống... Nhờ đó HTX đã chủ động được về cây giống, điều tiết thời gian hoa nở và yên tâm trong khâu bảo quản sản phẩm. Năm 2012, mặc dù kinh tế khó khăn, nhưng doanh thu của HTX ước đạt khoảng ba tỷ đồng, lợi nhuận hơn 700 triệu đồng.

Công ty TNHH Xuất nhập khẩu KINOKO Thanh Cao (huyện Mỹ Ðức) lại tìm hướng ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chế biến các loại nấm ăn, nấm dược liệu từ các phụ phẩm ngành nông nghiệp như rơm, rạ, mùn cưa, lõi ngô... Cho đến nay, đơn vị đã hoàn thiện quy trình công nghệ nuôi trồng nấm trên từng loại giá thể, chuyển giao thành công công nghệ nuôi trồng nấm và bao tiêu sản phẩm cho mười trang trại vệ tinh. Nhờ áp dụng khoa học công nghệ, quy mô sản xuất, chế biến nấm và hiệu quả kinh tế của công ty ngày một tăng. Tổng sản lượng nấm khoảng 400 tấn/năm, trong đó nhiều sản phẩm được sấy khô, đóng hộp để xuất khẩu. Ðời sống của người trồng nấm được cải thiện đáng kể...

Ðại diện Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội cho biết, từ năm 2008 đến nay, các chương trình khoa học và công nghệ cấp thành phố đã triển khai gần 90 đề tài, dự án phục vụ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tỷ lệ ứng dụng kết quả của các đề tài khoa học vào thực tiễn khoảng 70%. Các đề tài đã góp phần nâng cao năng lực sản xuất, tạo ra các sản phẩm có năng suất, chất lượng tốt, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người sản xuất; hình thành quy trình công nghệ và giải pháp kỹ thuật mới như phát triển các giống cây ăn quả đặc sản, giống lúa lai năng suất, chất lượng cao, mô hình sản xuất rau an toàn, phòng, chống dịch bệnh tổng hợp trong chăn nuôi bò thịt, bò sữa chất lượng... Tuy nhiên, hiệu quả ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp, nông dân và nông thôn trên địa bàn thành phố Hà Nội còn thấp, mang nặng tính hình thức. Nhiều dự án, đề tài nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ chưa phục vụ trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và hộ nông dân. Sản xuất nông nghiệp vẫn nhỏ lẻ, phân tán, quy mô sản xuất manh mún, chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất hàng hóa... Sở dĩ có tình trạng này trước hết là cơ chế, chính sách phục vụ phát triển khoa học và công nghệ còn thiếu, chưa khuyến khích được các nhà khoa học tham gia nghiên cứu, các doanh nghiệp đầu tư. Việc thay đổi tập quán canh tác của nông dân gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng quá trình chuyển giao khoa học công nghệ...

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Lê Xuân Rao cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay trong hoạt động khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay là sự gắn kết giữa nhà quản lý, người nông dân với các tổ chức khoa học còn lỏng lẻo, dẫn đến một số đề tài nghiên cứu thiếu tính thực tiễn, không phù hợp điều kiện sản xuất. Trong khi đó, Hà Nội là địa bàn tập trung nhiều nhà khoa học lớn trong cả nước, nhưng nhiều năm qua có rất ít địa phương, doanh nghiệp đứng ra "đặt hàng" các nhà khoa học nghiên cứu các vấn đề nóng như xử lý ô nhiễm môi trường, chế biến, bảo quản nông sản.

Ðể đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp, nông dân, nông thôn, thành phố cần tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế đầu tư tài chính nhằm khuyến khích, tạo điều kiện để các nhà khoa học tham gia; tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, nhất là lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sạch; khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ. Bên cạnh đó, các cấp, ngành và Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì lựa chọn kỹ các đề tài sát thực tế, có tính khả thi cao; kiên quyết dừng đầu tư kinh phí cho các dự án nghiên cứu không có tính khả thi, hiệu quả thấp. Các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã và các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kế hoạch ứng dụng khoa học công nghệ; đề xuất chuyển giao các kết quả nghiên cứu thành công vào thực tế và thực hiện cơ chế "đặt hàng" đối với các nhà khoa học.