Giải pháp căn cơ để không còn “giải cứu”?

Để ngành công nghiệp chế biến bứt phá mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới, Nhà nước cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp (DN) tiếp cận đất đai để xây dựng các nhà máy, cơ sở chế biến, vùng nguyên liệu, hay chính sách vay vốn, giảm thuế cho DN trong giai đoạn đầu khi mới bắt đầu đầu tư, đặc biệt là chính sách ưu tiên cho DN ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong quá trình sản xuất, chế biến; từ đó, xây dựng thương hiệu và sức cạnh tranh cho sản phẩm nông lâm thủy hải sản Việt Nam.

Sản xuất có định hướng và theo quy hoạch với doanh nghiệp là đầu tàu

Hiện nay, tại nhiều địa phương, nông dân vẫn sản xuất hàng hoá theo kiểu tù mù, thiếu thông tin định hướng đầu ra cho sản phẩm, dẫn đến việc khủng hoảng dư thừa nông sản, đến lúc thu hoạch vẫn không biết địa chỉ tiêu thụ sản phẩm ở đâu mà chỉ  chờ thương lái thu mua, dẫn đến tình trạng thường xuyên bị ép giá, buộc phải bán tống bán tháo, thậm chí phải đổ bỏ.

Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và PTNT) Nguyễn Như Cường cho rằng, sản xuất theo định hướng quy hoạch vùng là tiền đề cho phát triển nông nghiệp bền vững. Việc phá vỡ quy hoạch sẽ dẫn đến những hệ lụy mất cân đối cung - cầu, tình trạng “được mùa, rớt giá”.

Xin dẫn chứng việc ồ ạt trồng củ cải tại huyện Mê Linh (Hà Nội) những năm trước, hay giai đoạn 2014-2015, nhiều địa phương đồng loạt trồng hoa ly, củ cải dẫn đến cung vượt cầu, giá giảm mạnh…

Đánh giá về vấn đề giải cứu nông sản, bà Phạm Chi Lan chia sẻ: “Giải cứu nông sản không chỉ là trách nhiệm của ngành nông nghiệp mà còn của các ngành khác. Ví dụ như đầu tư vào các phương tiện để bảo quản, lưu giữ các sản phẩm nông sản tốt hơn; đầu tư về mặt thị trường, để các Trung tâm Khuyến nông hiện nay có cả kỹ năng làm những việc đó. Phải xem ngân hàng có sẵn sàng cho vay với lãi suất hợp lý hay vẫn giữ mức lãi suất ngất ngưởng. Nếu lãi suất quá cao, rủi ro lớn thì người nông dân không dám vay vốn, doanh nghiệp không dám đầu tư. Rủi ro trong ngành nông nghiệp là rất lớn do các yếu tố về thời tiết, thị trường, vì thế, Nhà nước phải có chính sách, các ngành cần chung tay”.

Để phát triển nông nghiệp một cách bền vững, nâng cao năng suất, hiệu quả lao động và đời sống của nông dân, đòi hỏi các bộ, ngành chức năng và các cấp chính quyền phải phối hợp khắc phục những nguyên nhân đang kìm hãm sự phát triển của ngành nông nghiệp, trên cơ sở đó xây dựng giải pháp căn cơ, có tính khả thi, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ nông sản cả trong nước và ngoài nước, lấy doanh nghiệp là trung tâm, là đầu tầu dẫn dắt việc sản xuất theo quy hoạch, theo thị trường.