Tháo gỡ vướng mắc, liên kết 6 nhà, kiến tạo chuỗi giá trị nông sản

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu tham dự Hội nghị

Tham dự Hội nghị có Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Mai Tiến Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; ông Thào Xuân Sùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam; ông Trần Quốc Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ; cùng lãnh đạo các Ban, bộ, ngành ở Trung ương, lãnh đạo Hội Nông dân 63 tỉnh, thành phố và 300 nông dân tiêu biểu trên cả nước.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu chủ trì Hội nghị

Gỡ rối cho nông dân 

Hoan nghênh, chào mừng 300 đại biểu nông dân dự đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ mong muốn bà con nêu ra các vấn đề thiết thực như sản xuất sản phẩm giá cao, cạnh tranh không được trong khi hội nhập quốc tế thì sản phẩm nước ngoài vào, làm gì để có sản phẩm tốt, giá thành hạ để bán cho người tiêu dùng trong nước và hướng về xuất khẩu. Nhà nước phải làm gì, người dân phải làm gì, Thủ tướng đặt vấn đề và cho biết, dự đối thoại còn có lãnh đạo của nhiều bộ, ngành, cơ quan liên quan đến sản xuất, tiêu thụ nông sản như Ngân hàng Nhà nước, “lãi suất làm sao để bà con vay được vốn, trong 6 nhà thì có nhà băng, nhà ngân hàng rất quan trọng”.

“Như đối với Bộ Tài chính, có trách nhiệm gì trong hỗ trợ một số công việc thuộc phạm vi quản lý cho bà con nông dân. Hay với ngành Giao thông vận tải, nếu không giảm chi phí logistic, chi phí vận tải thì làm sao cạnh tranh được? Không có khoa học công nghệ, nghiên cứu giống mới, chịu hạn, mặn thì làm sao có thể chống chọi với thiên tai, thời tiết…”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn thăm quan các gian hàng tại Hội nghị

Thủ tướng cũng muốn nghe ý kiến của bà con vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu. Đó cũng là lý do tổ chức cuộc đối thoại hôm nay tại TP. Cần Thơ, thủ phủ miền Tây. Sắp tới, theo Thủ tướng, sẽ tổ chức cuộc đối thoại tại khu vực miền Trung để chính sách sát hơn với các vùng.

“Nhà nước quan tâm, Thủ tướng đặt vấn đề, người nông dân cũng phải tự đổi mới, phải vào hợp tác xã, liên kết làm sao. Tính chủ động của bà con rất quan trọng, nếu cứ làm bài cũ, sản xuất tràn lan, thâm dụng đất đai, ảnh hưởng đến môi trường, không tự tái cơ cấu thì khó thành công”, Thủ tướng gợi mở.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn thăm quan các gian hàng tại Hội nghị

Ông Thào Xuân Sùng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết, một trong những khó khăn, vướng mắc hiện nay của nông dân chính là vấn đề tiêu thụ nông sản ổn định, đảm bảo nông dân có lãi. Để giải quyết được vấn đề khó khăn này cần có các giải pháp tổng thể, đồng bộ và xuyên suốt… Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp đã có sự phát triển vượt bậc, ước tính năm 2019 cả nước thu hoạch được 43,6 triệu tấn lúa; 3,3 triệu tấn thịt lợn; 1,3 triệu tấn thịt gà; sản lượng nuôi trồng, khai thác thủy sản đạt 7,6 triệu tấn… Tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành nông, lâm, thủy sản ước đạt 41,3 tỷ USD; thặng dư thương mại đạt 9,5-10 tỷ USD. Cùng với đó, đời sống người nông dân cũng được nâng lên, nhiều gia đình đã thoát nghèo bền vững, bắt đầu xuất hiện khái niệm tỷ phú nông dân với những điển hình tiêu biểu về sản xuất giỏi.

Bên cạnh đó, NHNN cũng đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng ưu tiên tập trung nguồn vốn, cho vay với lãi xuất phù hợp. Từ đầu năm 2019 đến nay đã có gần 120 nghìn doanh nghiệp và một số khách hàng khác được giải ngân cho vay mới với doanh nghiệp giải ngân gần 520 nghìn tỷ đồng…

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn thăm quan các gian hàng tại Hội nghị

Tại Hội nghị đã có rất nhiều câu hỏi từ nông dân, chuyên gia, doanh nghiệp trong nước gửi đến Thủ tướng, tập trung vào 3 nhóm vấn đề gồm: sản xuất nông nghiệp sạch theo hướng phát triển bền vững, tiêu thụ nông sản; vấn đề đất đai, đầu tư xây dựng hạ tầng nông thôn; biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...

Đề cập đến chủ đề sản xuất nông nghiệp sạch theo hướng phát triển bền vững, tiêu thụ nông sản, ông Trần Công Danh, huyện Thới Lai, Thành phố Cần Thơ đề cập đến hiện tượng nông nghiệp được mùa nhưng lại mất giá đang diễn ra, ông Danh mong muốn chính phủ cùng các bộ, ngành liên quan cần có những chính sách cụ thể gì để khắc phục hiện tượng bất cập này, tạo niềm tin và động lực cho người nông dân hăng say sản xuất trên cánh đồng của mình.

Ông Nguyễn Hùng Thắng, đến từ Đồng Tháp, người phát minh ra mạng lưới tưới cây tự động trăn trở, đối với Dự án phát triển nông nghiệp áp dụng công nghệ 4.0 và tiến tới là công nghệ 5.0 có nhiều vấn đề bất cập trong nhận hỗ trợ từ chính quyền địa phương khi việc hỗ trợ không bắt kịp với sản phẩm công nghệ hiện hành, bởi vậy người nông dân cần có quy định thời gian hỗ trợ cụ thể để người nông dân đàm phán với đối tác và cần có cơ chế tạo nguồn vốn cho dự án về khoa học công nghệ.

Đồng quan điểm về việc vay vốn để ứng dụng công nghệ cao vào phát triển nông nghiệp, ông Nguyễn Thái Hòa ở tỉnh Hưng Yên bày tỏ, việc triển khai nông nghiệp 4.0 đòi hỏi nguồn vốn phải lớn nhưng chính sách tín dụng nông nghiệp ban hành nhiều mà nông dân làm nông nghiệp 4.0 thì không thể tiếp cận được vì thủ tục còn rườm rà, phức tạp, để tháo gỡ vấn đề này Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ gì để nông dân có thể tiếp cận dễ dàng nguồn vốn vay này.

Đề cập đến hiện tượng ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm môi trường từ các sản phẩm thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu trên những cánh đồng ở ĐBSCL, ông Phan Văn Thụ đến từ An Giang đề nghị, chính phủ cần có biện pháp cụ thể thúc đẩy ngành sản xuất và cần mạnh tay hơn nữa đối với những hộ gia đình sử dụng những sản phẩm thuốc độc hại trong sản xuất nông nghiệp, gây ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe của bà con.

Ông Nguyễn Chí Công, người chăn nuôi heo đến từ Đồng Nai nhấn mạnh đến hiện tượng dịch tả heo Châu phi năm nay gây nhiều thiệt hại cho bà con, từ hiện tượng này đã xảy ra vấn đề chênh lệch lớn giá thịt heo trong nước với giá thịt heo nhập khẩu trên thế giới. “Với mức giá từ 22.000-28.000 nghìn/đồng/kg cân hơi nhập khẩu, người nông dân trong nước có thể sản xuất được với mức giá đó, nhưng trước tiên chính phủ cần có dự báo đúng về diễn biến giá cả để người nông dân có định hướng phát triển sản phẩm chăn nuôi của mình”, ông Công kiến nghị.

Cũng đề cập đến sự lớn mạnh của các HTX, ông Nguyễn Chí Công cho biết, hiện nay HTX lại hoạt động như 1 công ty tư nhân với 1 chủ sở hữu đứng đầu, nếu như vậy thì quyền lợi của người nông dân không được đảm bảo, chính vì vậy ông mong muốn chính phủ cần thắt chặt lại những vấn đề liên quan đến luật HTX để phát triển mô hình HTX nhằm liên kết người nông dân cùng tham gia sản xuất, bảo đảm đầu ra và giá cả xuất khẩu cho bà con.

Nhắc đến vấn đề liên kết 6 nhà hiện nay, ông Phan Văn Thế, người trồng vú sữa tím tại tỉnh Sóc Trăng cho rằng, vấn đề này đang gặp nhiều khó khăn, nhất là người nông dân khi sản xuất ra sản phẩm rất khó liên kết với doanh nghiệp, doanh nghiệp chưa thực sự chia sẻ với nông dân để tạo nên liên kết phải bền vững và giá cả được đảm bảo, ông Thế cho rằng Chính phủ cần có giải pháp gì để liên kết 6 nhà sẽ tạo cơ hội cho người nông dân xuất khẩu được sản lượng lớn hơn nữa.

Ở góc độ khác, ông Phạm Ngọc Thành đến từ tỉnh Quảng Nam băn khoăn khi hiện này vấn đề tham nhũng vặt ở nông thôn đang xảy ra, trước hiện tượng này, Thủ tướng Chính phủ có hướng chỉ đạo như thế nào và kế hoạch giám sát của MTTQ Việt Nam đối với vấn đề này ra sao?

Mặt trận luôn đồng hành trong phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Hội nghị

Lắng nghe ý kiến của đại biểu tham dự Hội nghị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn đánh giá cao việc Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục sáng kiến tổ chức Hội nghị đối thoại lần thứ hai của Thủ tướng Chính phủ với nông dân Việt Nam và khẳng định, đây là một trong những cách làm trực tiếp, hiệu quả, nhằm tăng cường tiếp xúc, lắng nghe, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho nông dân, góp phần giải quyết những khó khăn, bức xúc trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Nhấn mạnh tới những lợi thế trong phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn của ĐBSCL, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho rằng, từ Nghị quyết liên tịch của Chính phủ và MTTQ Việt Nam về đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” cùng với kết quả của Hội nghị, thời gian tới chính phủ cần quan tâm tới việc xây dựng thương hiệu nông sản chủ lực cho cả nước nói chung và ĐBSCL nói riêng, từ đó đảm bảo quyền lợi cho bà con, giúp bà con yên tâm sản xuất và tạo ra những có giá trị xuất khẩu cao.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị Chính phủ cần chủ động công bố thông tin về diễn biến giá cả trên thị trường nông sản và đưa ra những dự báo kịp thời về nhu cầu của thị trường để bà con không còn hiện tượng được mùa, mất giá. Bên cạnh đó cần thực hiện các giải pháp để nâng cao chất lượng giống cây trồng và đưa các sản phẩm giống cây trồng có chất lượng cao từ các nước phát triển trên thế giới về với từng vùng nông nghiệp trong nước.

“Chính phủ và các bộ, ngành cần rà soát, đánh giá toàn diện các chính sách về đất đai, thuế, đào tạo nghề cho bà con vì chỉ khi có sự vào cuộc của nông nghiệp, nông dân, nông thôn thì đất nước mới phát triển”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Trăn trở khi hiện nay kết cấu hạ tầng của ĐBSCL vẫn chưa đồng bộ, ứng dụng khoa học kỹ thuật chưa kịp thời, trình độ dân trí còn thấp, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho rằng cần phải có những chính sách cụ thể để giải quyết “bài toán” về đầu tư kết cấu hạ tầng; có kế hoạch đào tạo và nâng cao trình độ dân trí để kịp thời ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất của bà con, từ đó nâng cao thu nhập bình quân và cải thiện đời sống của bà con.

Trả lời câu hỏi của ông Phạm Ngọc Thành đến từ tỉnh Quảng Nam, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định, MTTQ Việt Nam hiện nay đang triển khai rất nhiều chương trình giám sát, trong đó thực hiện giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên ở chính quyền cấp xã, huyện đang được Mặt trận các cấp triển khai theo hướng công khai, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân cùng tham gia. Từ đó giảm thiểu những phức tạp trong giải quyết thủ tục hành chính và hiện tượng sách nhiễu tại các cơ quan thực thi công vụ.

“Với việc triển khai các chương trình giám sát và tiếp tục phát động Giải báo chí toàn quốc “Báo chí với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí” lần thứ ba, Mặt trận các cấp sẽ cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân đẩy lùi tham nhũng vặt, đẩy lùi hiện tượng nhũng nhiễu và sẽ không có vùng cấm trong xử lý tham nhũng, lãng phí”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định.

Người nông dân phải tự đổi mới

Thủ tướng Nguyên Xuân Phúc phát biểu kết luận Hội nghị

Lắng nghe những câu hỏi và đánh giá cao tâm huyết, trách nhiệm, khát vọng vươn lên của nông dân, Thủ tướng cũng nhắc tới trường hợp Ánh Viên, vận động viên bơi quê Cần Thơ, người đã bật khóc khi chưa đạt thành tích như mong đợi mặc dù chị đã đoạt 6 huy chương vàng tại SEA Games 30 đang diễn ra ở Philippines. Thủ tướng đánh giá cao khát vọng của nữ vận động viên này.

Thủ tướng nhấn mạnh, các thành viên Chính phủ sẽ tiếp thu, giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam tổng hợp các đề xuất, kiến nghị của nông dân để hình thành chủ trương, giao các bộ, ngành thực hiện.

“Còn nhiều vấn đề tồn tại trong sản xuất nông nghiệp của cả nước nói chung và ĐBSCL nói riêng. Thời gian ngắn không thể giải quyết chi tiết thấu đáo tất cả các câu hỏi, nhưng qua buổi thảo luận hôm nay có thể hình dung một cách hệ thống hơn những vấn đề bà con nông dân quan tâm”, Thủ tướng nói và khái quát lại những vấn đề lớn mà bà con nêu ra.

Trước hết, bà con rất thắc mắc, băn khoăn về cơ chế hỗ trợ, trong đó có cơ chế ứng dụng công nghệ cho phát triển thương mại điện tử, về thủ tục còn rườm rà, tốn thời gian, vấn đề hỗ trợ lãi suất, về quy hoạch vùng nuôi, đặc biệt là hỗ trợ và tìm kiếm thị trường, về liên kết sản xuất, về hỗ trợ các yếu tố sản xuất, vốn, giống, thức ăn và đặc biệt là quy hoạch rõ hơn các vùng và liên kết vùng…

Bà con nông dân còn thắc mắc về cơ chế kiểm soát để phát triển bền vững, về tình trạng nhũng nhiễu tiêu cực ở bộ phận này, bộ phận khác của các cơ quan có liên quan, tình trạng phân bón, thuốc trừ sâu giả, đánh cá bằng chất nổ, tồn tại bất cập về xuất khẩu lao động ở nông thôn, đặc biệt vấn đề môi trường. Công tác dự báo còn yếu kém, tình trạng được mùa rớt giá vẫn còn.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu trên trang web của Bộ Công Thương, Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, của Hội Nông dân Việt Nam nên có thông tin rõ ràng hơn về thị trường, về dự báo các khả năng xảy ra, đặc biệt về các cơ chế hỗ trợ đối với những sản phẩm nông nghiệp chủ lực, liên quan đến công tác quy hoạch, thị trường hoặc các yếu tố đầu vào của sản xuất. Đồng thời cần nêu rõ những sản phẩm vật tư hóa chất nào trong bảo vệ thực vật được phép sử dụng vì vấn đề này liên quan đến an toàn thực phẩm, uy tín thương hiệu Việt Nam…

Một vấn đề rất lớn đối với ngành thủy sản là giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong triển khai Nghị định số 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản, trong đó có chính sách cho vay đóng tàu cá. “Trả nợ được thì như thế nào, không trả nợ được như thế nào, hoán đổi làm sao…”.

Thủ tướng nêu rõ, các cơ quan liên quan cần chủ động rà soát các thủ tục liên quan đến hoạt động của người nông dân như thủ tục vay vốn, thủ tục nhận hỗ trợ, hướng dẫn nông dân phát triển thương mại điện tử. Thủ tướng bày tỏ vui mừng khi nghe đại diện Ngân hàng Nhà nước phát biểu, khẳng định cung ứng đủ vốn cho nông dân, bãi bỏ thủ tục phiền hà cho nông dân đồng thời đặt vấn đề giảm lãi suất phù hợp để giảm chi phí cho sản phẩm nông nghiệp.

Thủ tướng cho biết, ông có đọc một bài báo nói về hàng loạt mô hình khởi nghiệp độc đáo tại ĐBSCL, ví dụ, những mô hình du lịch sinh thái Cần Thơ. Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu sau Hội nghị này, các bộ, ngành, địa phương phải có những chuyển biến thực chất, tạo thuận lợi cho bà con nông dân sản xuất, kinh doanh có hiệu quả hơn. Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương hướng dẫn nông dân, nhất là ngành nông nghiệp sản xuất theo chuỗi, ứng dụng công nghệ, phát triển mạnh mẽ nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch.

“Một câu hỏi lớn là nông dân phải làm gì để cùng Nhà nước thực hiện câu nói của Bác: Nông dân giàu thì nước ta giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”, Thủ tướng nêu rõ.  “Và tại đây chúng ta có một yêu cầu đặt ra, đất nước Việt Nam chúng ta cần một lớp nông dân đổi mới” như không để đất manh mún, nhỏ lẻ.

Nông dân Việt Nam cần nâng cao học vấn và kiến thức, không những kiến thức khoa học công nghệ mà cả kiến thức về thị trường để sản xuất có hiệu quả hơn.

 “Nông dân của chúng ta phải cứu mình trước khi đòi hỏi Nhà nước cứu mình”, Thủ tướng đặt vấn đề về một tinh thần tự lực, tự cường của nông dân Việt Nam.

Thủ tướng cũng ghi nhận cần tiếp tục tăng cường nguồn lực cho nông nghiệp nông dân, trước hết là những vấn đề cấp bách, bảo vệ chống sạt lở và biến đổi khí hậu.

* Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn đã đến thăm một mô hình sinh thái miệt vườn của nông dân tại xã Phong Điền, Cần Thơ.

Theo Hương Diệp/mattran.org.vn