Gỡ nút thắt trong xây dựng nông thôn mới Sớm rà soát bổ sung cơ chế chính sách

Thứ sáu - 24/10/2014 03:10

Năm 2014, TP phấn đấu có thêm ít nhất 60 xã về đích nông thôn mới (NTM) để đảm bảo mục tiêu năm 2015 có 40% số xã đạt chuẩn. Đây là một con số không hề nhỏ, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm cao độ của các cấp, ngành, địa phương.

Linh hoạt thực hiện tiêu chí
Tính đến hết tháng 9/2014, toàn TP có 38/386 xã đạt chuẩn NTM (không tính hai quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm), 178 xã đạt và cơ bản đạt 14 - 18 tiêu chí (tăng 27 xã so với quý II), 129 xã đạt và cơ bản đạt 10 - 13 tiêu chí và 41 xã đạt và cơ bản đạt từ 5 - 9 tiêu chí (giảm 6 xã so với quý II). Phấn đấu đến hết năm 2014, TP có thêm ít nhất 60 xã đạt chuẩn NTM. Trước những vướng mắc hiện đang gặp phải, để hoàn thành được mục tiêu này, các địa phương đều kiến nghị Ban Chỉ đạo Chương trình 02 TP sớm có biện pháp tháo gỡ khó khăn, đặc biệt là khơi thông nguồn vốn, phát triển sản xuất, cải cách cơ chế, tạo điều kiện cho các chính sách hỗ trợ đi vào cuộc sống...
Nhằm đánh giá thực trạng xây dựng NTM tại các địa phương, Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo Chương trình 02 TP đã tổ chức đi kiểm tra tiến độ xây dựng NTM và gỡ khó cho tất cả 18 huyện, thị xã. Theo đại diện hầu hết các sở, ngành, trong bối cảnh ngân sách TP còn nhiều khó khăn, việc huy động các nguồn lực, nhất là từ đấu giá đất xen kẹt còn hạn chế, các địa phương cần linh hoạt trong thực hiện các tiêu chí NTM, tránh tình trạng rập khuôn, máy móc. Đơn cử, với tiêu chí chợ nông thôn, đại diện Sở Công Thương cho biết, khi bắt đầu lập Đề án xây dựng NTM, gần như xã nào cũng tính đến việc xây chợ trong khi các chợ cũ vẫn có khả năng hoạt động tốt. Tuy nhiên, T.Ư đã có điều chỉnh tiêu chí này và UBND TP cũng đã có Quyết định 5058 ngày 5/11/2012 phê duyệt quy hoạch mạng lưới bán buôn, bán lẻ TP Hà Nội đến năm 2020. Theo đó, không phải xây dựng được chợ mới đạt chuẩn mà các xã cần căn cứ vào quy hoạch của TP và điều kiện thực tế của địa phương.
Về tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, bà Lê Thị Tân Trang - Phó Giám đốc Sở VHTT&DL cho biết, đúng là hiện nay nhiều địa phương do quỹ đất hạn chế nên gặp khó khăn trong việc xây dựng các trung tâm văn hóa theo đúng tiêu chuẩn về công năng, thiết kế. Trước tình hình thực tiễn, ngành đã có văn bản kiến nghị Bộ VHTT&DL xem xét điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp với địa phương. Cụ thể, với những nơi thiếu quỹ đất để xây dựng Trung tâm văn hóa thể thao xã, nếu trụ sở các cơ quan hành chính của xã có đủ điều kiện, đủ các khu hoạt động thể thao thì cũng được tính là đủ điều kiện để công nhận xã đạt chuẩn NTM.
Về những khó khăn liên quan đến đất đai trong xây dựng NTM, ông Nguyễn Văn Hùng - Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết, Sở đã trình UBND TP quy chế đấu giá theo Luật Đất đai năm 2013 và được tập thể UBND TP thông qua ngày 28/8/2014. Theo đó, giao cho các huyện tổ chức đấu giá QSD đất đối với diện tích từ 5.000m2 trở xuống. Trường hợp đấu giá QSD đất nhỏ lẻ xen kẹt, nếu tận dụng được hạ tầng kỹ thuật hiện có thì không phải đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Ông Hùng cũng cho biết thêm, Luật Đất đai năm 2013 không cho phép việc giao quỹ đất công của xã cho các hộ gia đình, cá nhân. Việc sử dụng đất công vào mục đích đất ở phải thông qua hình thức đấu giá QSD đất. Tuy nhiên, khi các hộ dân đã hiến đất làm đường có thể xem xét, báo cáo TP xin cơ chế đặc thù như mua nhà tái định cư, đất dịch vụ…
Điều chỉnh đề án
Qua rà soát, chấm điểm các tiêu chí NTM theo Hướng dẫn số 456/HD-SNN của Sở NN&PNT, đến nay, các huyện, thị xã đã đăng ký 84 xã đạt chuẩn NTM trong năm 2014. Trong đó có 5 xã chưa đạt chuẩn NTM năm 2013, 60 xã được UBND TP giao và 19 xã đăng ký thêm. Theo Sở KH&ĐT, năm 2014, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản toàn TP là 14.000 tỷ đồng, dự kiến năm 2015 sẽ tăng nhưng không quá 10%. Do đó, các địa phương cần rà soát lại toàn bộ Đề án xây dựng NTM, làm cơ sở để xây dựng lộ trình đầu tư phù hợp. Đối với công trình trong diện buộc phải đầu tư, cần tính toán lựa chọn hình thức, quy mô, kết cấu đảm bảo tối ưu về kinh tế kỹ thuật, tiết kiệm vốn, nâng cao hiệu quả đầu tư. Đồng thời tiếp tục phát huy sáng kiến của các xã đã hoàn thành NTM, tránh lãng phí, thất thoát vốn đầu tư, ưu tiên các phần việc giúp tăng thu nhập cho người dân.
Qua kiểm tra thực tế tại một số địa phương, ông Nguyễn Xuân Hưng - Trưởng phòng Ngân sách quận huyện xã phường (Sở Tài chính) cũng nhận định, để đạt được mục tiêu đề ra, nhiệm vụ quan trọng là cần rà soát lại Đề án xây dựng NTM và khẩn trưởng điều chỉnh cho phù hợp. Theo đó, xác định rõ những dự án, hạng mục thuộc trách nhiệm của xã, những dự án thuộc trách nhiệm của huyện, TP. Qua điều chỉnh, xác định các dự án thành phần đã triển khai, các dự án đang thực hiện và nợ xây dựng cơ bản. Trong quá trình đầu tư cần tập trung vào một số công trình yêu cầu cấp bách, ưu tiên cho các xã về đích trước. "Đặc biệt, việc đánh giá tiêu chí NTM phải căn cứ vào thực tế khách quan, có ý kiến của người dân, tránh tình trạng huyện, xã bảo đạt nhưng người dân bảo chưa đạt" - ông Hưng lưu ý.
Hiện nay, trong điều kiện nguồn kinh phí của TP còn nhiều khó khăn, hầu hết các huyện, thị xã và các xã đều đã chủ động bố trí nguồn vốn của địa phương và huy động nguồn lực xã hội hóa, tập trung hoàn thành xây dựng NTM tại các xã đăng ký đạt trong năm 2014. Đối với các xã đăng ký đạt chuẩn trong năm 2015 và các năm tiếp theo, phấn đấu mỗi năm hoàn thành 2 - 4 tiêu chí. Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Chu Phú Mỹ, các huyện, thị xã cần tập trung giải quyết dứt điểm dồn điền đổi thửa, cấp lại giấy chứng nhận QSD đất sau dồn đổi. Trước mắt, trong quý IV/2014, TP sẽ ứng trước ngân sách năm 2015 cho các huyện, thị xã 500 tỷ đồng để hỗ trợ cho công tác dồn điền đổi thửa, phát triển sản xuất, xây dựng NTM. Đồng thời, các ban, ngành có liên quan tăng cường phối hợp, giúp cơ sở tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ.
Bên cạnh đó, một nhiệm vụ quan trọng là các địa phương cần tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân, DN tham gia xây dựng NTM, nhân rộng những mô hình hay, cách làm hiệu quả. Đặc biệt, cần tổ chức nhiều hơn các buổi đối thoại để tuyên truyền và nắm bắt nhu cầu của người dân.

Dự kiến cuối tháng 10, Ban Chỉ đạo Chương trình 02 của TP sẽ tổ chức họp, rà soát lại toàn bộ cơ chế chính sách trong xây dựng NTM để điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Trong tháng 11, Sở NN&PTNT sẽ tổ chức cuộc họp với 84 xã đăng ký hoàn thành xây dựng NTM vào cuối năm nay để bàn giải pháp hoàn thành mục tiêu.

Thiện Quang
theo ktdt