Tái cơ cấu nền nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Chủ nhật - 17/06/2018 00:23

Là một tỉnh có lợi thế về phát triển nông nghiệp, nhất là nông nghiệp công nghệ cao, nên tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới (XDNTM)ở Lâm Đồng có vị trí và ý nghĩa rất quan trọng trong nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Quá trình phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với XDNTMcủa tỉnh Lâm Đồng trong những năm gần đây đã đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào, được Bộ Nông nghiệp & PTNT đánh giá là tỉnh dẫn đầu trong cả nước về lĩnh vực phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hiện có hơn 48,7 ngàn ha sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại. Trong đó, khoảng 19.000 ha trồng rau, hoa, cây đặc sản ứng dụng công nghệ tưới phun tự động; 50 ha trồng hoa, dâu tây áp dụng công nghệ cảm biến, tự động đồng bộ; 6,5 ha rau thủy canh và 41 ha canh tác trên giá thể; hơn 5.842 ha chè ứng dụng đồng bộ hệ thống tưới, bón phân tự động; 19.250 ha cà phê ứng dụng công nghệ cao. Số lượng hộ nông dân mạnh dạn đầu tư, áp dụng công nghệ cao vào sản xuất ngày càng gia tăng, đem lại hiệu quả kinh tế rất lớn, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân đồng thời mang lại hiệu ứng tích cực cho xã hội. Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đến năm 2017, toàn tỉnh có 60/117 xã và huyện Đơn Dương được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (có 12 xã đạt 19/19 tiêu chí); 18 xã đạt từ 15 – 18 tiêu chí; 27 xã đạt từ 10 – 14 tiêu chí; bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc…

Tuy nhiên, nền nông nghiệp của tỉnh nhìn chung vẫn chưa thật bền vững, dễ bị tổn thương trước tác động của thiên tai, dịch bệnh, diễn biến bất lợi của thị trường; chất lượng, khả năng cạnh tranh, cũng như hiệu quả sản xuất của nhiều loại nông sản còn thấp. Việc đổi mới mô hình tổ chức sản xuất còn nhiều bất cập, chưa theo kịp yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa lớn; các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất phát triển chậm, hiệu quả chưa ổn định; kinh tế hộ nhỏ lẻ, sản xuất tự phát, manh mún, ngày càng bộc lộ những hạn chế, yếu kém và thậm chí trở thành vật cản. Trong khi đó, cạnh tranh ngày càng gay gắt, nhất là trong bối cảnh ngành nông nghiệp đang hội nhập quốc tế sâu rộng; kết quả XDNTM chưa thật bền vững, chưa đồng đều giữa các địa phương… Điều này đặt ra yêu cầu tất yếu phải tái cơ cấu nền sản xuất nông nghiệp gắn với XDNTM.

Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X đã xác định: Tập trung thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững, XDNTM và cải thiện đời sống của nông dân. Trong đó chú trọng đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất hàng hóa lớn; tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; bảo đảm phát triển bền vững và vệ sinh an toàn thực phẩm; nâng cao giá trị gia tăng, đẩy mạnh xuất khẩu; coi trọng công tác bảo quản, chế biến sau thu hoạch…

Theo đó, cần đẩy nhanh cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái phát triển toàn diện cả về nông, lâm theo hướng hiện đại, bền vững, trên cơ sở phát huy lợi thế so sánh và tổ chức lại sản xuất, thúc đẩy ứng dụng sâu rộng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ sinh học, công nghệ thông tin vào sản xuất; chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn gắn với XDNTM và quá trình đô thị hóa một cách hợp lý, nâng cao chất lượng dịch vụ và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, thu hẹp khoảng cách về phát triển giữa vùng tập trung, ổn định với vùng sâu, xa, vùng dân tộc; phối hợp các chương trình phát triển nông nghiệp, nông thôn với phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị, nhất là công nghiệp chế biến và dịch vụ tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Tập trung phát triển những sản phẩm nông nghiệp có lợi thế so sánh, giá trị gia tăng cao như rau, hoa, cà phê, chè, cây ăn quả đặc hữu… bảo đảm các tiêu chuẩn theo yêu cầu xuất khẩu, có khả năng tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị của cả nước, khu vực và vươn ra toàn cầu…

VềXDNTM, phấn đấu đến năm 2020 có ít nhất 110 xã và từ 6 huyện trở lên đạt chuẩn NTM; cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu; nâng cao cuộc sống người dân nông thôn, cụ thể giá trị sản xuất nông nghiệp trên 1 đơn vị diện tích đạt 170 triệu/1ha/ năm, GRDP bình quân đạt 70-73 triệu đồng, chỉ tiêu giảm nghèo hàng năm giảm còn 1,5-2%.

Những giải pháp thực hiện

Để đạt được mục tiêu tái cơ cấu nông nghiệp gắn với XDNTMtheo tinh thần NQĐH XII của Đảng và NQĐH Đảng bộ tỉnh lần thứ X, trong thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt những giải pháp sau đây:

Một là, quán triệt, tuyên truyền sâu rộng NQĐH XII của Đảng, NQĐH Đảng bộ tỉnh lần thứ X, đặc biệt là Nghị quyết chuyên đề số 05/NQ-TU của Tỉnh ủy khóa X về "Phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại giai đoạn 2016-2020 và định hướng 2025", nhằm nâng cao nhận thức về sự cần thiết và tầm quan trọng của thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp gắn vớiXDNTM; thay đổi nhận thức về sản xuất nông nghiệp hàng hóa trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu.

Hai là, thực hiện các mục tiêu về phát triển nông nghiệp và XDNTM mà NQĐH Đảng bộ tỉnh lần thứ X, Nghị quyết chuyên đề số 05/NQ-TU của Tỉnh ủy đã đề ra. Trước hết, cầncó các cơ chế, chính sách phù hợp, tạo động lực mới cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn; tạo điều kiện để nông dân và doanh nghiệp tiếp cận thuận lợi hơn về đất đai, nguồn vốn và thị trường để mở rộng sản xuất hàng hóa có khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế…

Ba là, tiếp tục đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, trọng tâm là phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp và các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất với chế biến, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, kết nối với hệ thống tiêu thụ cả nước, khu vực và toàn cầu. Phát huy vai trò hạt nhân của doanh nghiệp, các HTX trong việc liên kết với các hộ nông dân và kinh tế hộ để tổ chức nông dân sản xuất nông sản hàng hóa quy mô lớn;nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh; bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia…

Bốn là, tăng cường nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao, công nghệ thông tin trong các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ nông nghiệp, kinh tế nông thôn và nông thôn mới.Khuyến khích các doanh nghiệp tham gia nghiên cứu và chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ cao nhằm tạo đột phá về năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi;xây dựng thương hiệu sản phẩm đảm bảo khả năng cạnh tranhtrên thị trường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm; phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn.

Năm là, tiếp tục huy động các nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, tăng cường năng lực phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cấp hệ thống giao thông, điện, nước sạch, trường học các cấp, trạm y tế xã, nhà văn hóa và khu thể thao thôn, ưu tiên các xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội theo hướng CNH, HĐH và tăng hưởng thụ cho cư dân nông thôn.

Sáu là, nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản lý, hoạt động của bộ máy từ tỉnh đến cơ sở, đảm bảo tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ về tái cơ cấu nền nông nghiệp và XDNTM; nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các nguồn lực, chống tham nhũng... Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, nhất là hội nông dân và các hiệp hội ngành hàng trong phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Quá trình tái cơ cấu nền nông nghiệp gắn với XDNTM là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, cũng như tỉnh Lâm Đồng, nó liên quan đến cuộc sống của 70% dân số, đồng thời có ảnh hưởng đến quá trình đẩy mạnh CHH, HĐH và sự phát triển bền vững của đất nước, địa phương. Do đó, cần tập trung nguồn lực, phát huy cao độ tính năng động sáng tạo của nhân dân và các doanh nghiệp, đồng thời học hỏi kinh nghiệm của các nước, các địa phương để đi tắt, đón đầu, giảm thiểu tổn thất, đạt hiệu quả cao.

VĂN NHÂN//baolamdong.vn