Tái cơ cấu nông nghiệp gắn chặt nông thôn mới

Qua 5 năm thực hiện Chương trình MTQG XDNTM, Long An vinh dự được Ban chỉ đạo TW chọn là tỉnh dẫn đầu khu vực ĐBSCL về xây dựng NTM, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. NNVN có cuộc trao đổi với ông Đỗ Hữu Lâm (ảnh), Chủ tịch UBND tỉnh Long An.

Thưa ông, nông nghiệp, NTM Long An 5 năm qua đã ghi được những dấu ấn rất tốt đẹp trong sự phát triển chung của tỉnh. Xin ông khái quát lại đôi nét thành tựu đã đạt được trong chặng đường vừa qua?

Trong giai đoạn 5 năm 2010 - 2015, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, các cấp ủy Đảng, HĐND và UBND; ngành NN-PTNT đã nỗ lực thực hiện hoàn thành cơ bản các mục tiêu đề ra.

Các chỉ tiêu tăng trưởng trong SX nông nghiệp và xây dựng NTM đều đạt kế hoạch. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 3,5%/năm, sản lượng lúa đạt bình quân 2,75 triệu tấn/năm, trong đó lúa chất lượng cao chiếm 30%.

Tình hình chuyển dịch cơ cấu cây trồng - vật nuôi đã có sự chuyển dịch theo hướng khai thác tốt tiềm năng và lợi thế từng vùng sinh thái; lúa vẫn là cây trồng chủ lực và chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu ngành nông nghiệp, SX ngày càng đi vào chiều sâu về hiệu quả, chất lượng.

Tỉnh đã hình thành các vùng SX nông sản hàng hóa tập trung như vùng lúa chất lượng khu vực Đồng Tháp Mười, vùng rau thực phẩm Cần Đước - Cần Giuộc, vùng chanh Bến Lức - Đức Huệ, thanh long Châu Thành, chăn nuôi gia súc Đức Hòa - Đức Huệ, nuôi thủy sản vùng hạ...

Đặc biệt, từ năm 2012 đến nay, tình hình chuyển đổi trên đất lúa diễn ra mạnh mẽ, có trên 10.800ha đất lúa chuyển sang trồng thanh long, chanh, bắp, mè... đã đem lại hiệu quả kinh tế cao góp phần thành công TCCNN của tỉnh.

Cơ cấu giống cây trồng - vật nuôi tiếp tục chuyển dịch theo hướng chất lượng, giá trị cao, có trên 60% diện tích sử dụng giống xác nhận, 30% sản lượng lúa chất lượng cao, giống lúa IR 50404 được khống chế ở mức 10 - 15%.

Nhìn lại từ khi khởi sự chương trình xây dựng NTM, đến nay tỉnh đã đạt những kết quả gì mà ông tâm đắc?

Khi bước vào thực hiện NTM tỉnh gặp nhiều khó khăn: Số tiêu chí NTM đạt thấp (bình quân 6 tiêu chí/xã; một số xã chỉ đạt 3 tiêu chí).

Hầu hết các xã đều chưa đạt tiêu chí thu nhập và các tiêu chí cơ sở hạ tầng: giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, cơ sở vật chất, văn hóa, chợ nông thôn, nhà ở dân cư…; nguồn ngân sách rất khó khăn, hạn hẹp; nhận thức của cán bộ, nhân dân về NTM còn hạn chế.

Tuy nhiên, với sự tập trung lãnh đạo, điều hành của các cấp, các ngành, công tác tuyên truyền vận động được đẩy mạnh, nhân dân đồng tình hưởng ứng, qua 5 năm thực hiện tỉnh đã đạt được một số kết quả nổi bật: Toàn tỉnh có 166 xã thì đến nay có 43 xã đạt chuẩn NTM, chiếm tỷ lệ 25,9%, vượt 5,9% so với chỉ tiêu đề ra 36 xã.

Số tiêu chí đạt bình quân toàn tỉnh là 14,3 tiêu chí/xã; thu nhập của người dân nông thôn đạt 32,2 triệu đồng/người, tăng hơn 2 lần so với năm 2010 (năm 2010: 15,6 triệu đồng/người).

Vừa qua, tại Lễ tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình MTQG XDNTM, tỉnh Long An vinh dự được BCĐTW chọn là tỉnh dẫn đầu khu vực ĐBSCL và được nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.

Điều nổi bật nhất, tâm đắc nhất về kết quả đạt được của Chương trình này là tỉnh đã huy động được toàn dân tham gia vào thực hiện xây dựng NTM; cơ sở hạ tầng nông thôn 5 năm qua phát triển rất nhanh, đưa diện mạo, sức sống của nông thôn thay đổi mạnh mẽ.

Ông có thể nói đôi chút về kinh nghiệm, sáng kiến và những quyết sách để hoàn thành mục tiêu này trong giai đoạn 2016 - 2020?

Đạt được kết quả là có sự đóng góp rất lớn của người dân và cộng đồng dân cư và để minh bạch cho người dân trong việc tham gia đóng góp, cũng như giám sát việc sử dụng các nguồn vốn trong xây dựng NTM, nhất là nguồn vốn do người dân đóng góp.

TCCNN là nhiệm vụ lớn, cấp bách, lâu dài cho nên cần phải gắn kết chặt chẽ với xây dựng NTM để thúc đẩy phát triển kinh tế

Theo đó, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ cho 16 nhóm dự án (công trình), trong đó 8 nhóm dự án được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% tổng mức đầu tư, đó là: Quy hoạch xây dựng NTM cấp xã; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức NTM; xây dựng trụ sở xã; đường đến trung tâm xã, liên xã, trục xã và cầu giao thông trên các trục đường này; xây dựng trường học đạt chuẩn; xây dựng trạm y tế xã; xây dựng nhà văn hóa, khu thể thao xã và xây dựng nghĩa trang nhân dân.

"Chúng tôi đề nghị Bộ NN-PTNT phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Tài chính có biện pháp kiềm chế giá thức ăn chăn nuôi để tránh làm ảnh hưởng đến hiệu quả SX của người dân. Có chính sách bình ổn giá thị trường, đảm bảo giá sản phẩm có lợi cho người chăn nuôi để duy trì và phát triển chăn nuôi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Làm việc với các DN tiêu thụ sữa để sớm có hợp đồng tiêu thụ sữa cho các hộ nuôi mới." - ông Đỗ Hữu Lâm nói.

8 nhóm dự án còn lại ngân sách nhà nước hỗ trợ từ 30 - 80% tổng mức mức đầu tư, phần chi phí còn lại từ 20 - 70% được huy động từ sự đóng góp tự nguyện của người dân, DN, cộng đồng dân cư. Đây được xem là cách làm sáng tạo và phù hợp với tình hình thực tế xây dựng NTM của tỉnh trong giai đoạn hiện nay.

Như đã nói, TCCNN luôn song hành với xây dựng NTM. Là tỉnh nông nghiệp, ông đưa ra hiến kế gì cho việc TCCNN tỉnh nhà, cũng như kiến nghị với trung ương?

Thực hiện TCCNN là nhiệm vụ lớn, cấp bách, lâu dài, có rất nhiều khó khăn. Vì vậy phải gắn kết chặt chẽ với chương trình xây dựng NTM, phải tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành và phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Sự nỗ lực của các thành phần kinh tế và của các hộ nông dân. Để TCCNN đạt hiệu quả sâu, rộng, có sự liên kết chặt chẽ từ tỉnh đến huyện phải thành lập Ban chỉ đạo các cấp do phó chủ tịch UBND làm trưởng ban.

Góp phần thành công của TCCNN không thể thiếu vai trò của DN tham gia liên kết chuỗi sản phẩm tạo ra thị trường ổn định, tạo thương hiệu có sức cạnh tranh cao.

Vì vậy cần có chính sách mạnh hơn nữa để khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KHKT, phòng chống dịch bệnh cho các cây trồng, vật nuôi chủ lực của tỉnh đáp ứng mục tiêu tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả, đảm bảo được tính cạnh tranh và bảo vệ môi trường. Đồng thời cần tăng cường đào tạo nguồn nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu nghiên cứu ứng dụng, tiếp nhận và chuyển giao công nghệ cao.

Chúng tôi cũng có kiến nghị đến Chính phủ, Bộ NN-PTNT và các cơ quan có liên quan đẩy mạnh xúc tiến thương mại tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định cho các mặt hàng nông sản của cả nước nói chung, của tỉnh nói riêng.

Tăng cường công tác dự báo thị trường, xây dựng cơ sở dữ liệu thị trường. Đồng thời đề nghị Bộ NN-PTNT hỗ trợ kinh phí xúc tiến thương mại để thực hiện Hội chợ triển lãm ngành NN-PTNT ở khu vực ĐBSCL. Riêng năm 2016 hỗ trợ Long An thực hiện Hội chợ Tam Nông Long An lần 2/2016.

Xin cảm ơn ông!

theo Báo Nông Nghiệp