Hà Tĩnh: Lạc được mùa nhưng tắc đầu ra

Với lợi thế là vùng đất cát pha trải dài qua nhiều xã của huyện Lộc Hà nên rất thuận lợi cho việc sản xuất tập trung chuyên canh cây lạc như Thạch Châu, Thạch Bằng, Mai Phụ, Thạch Mỹ, Thạch Bắc. Mỗi năm, huyện Lộc Hà cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh hàng ngàn tấn lạc phục vụ cho việc chế biến và xuất khẩu. Vụ lạc xuân 2013, huyện Lộc Hà đưa vào gieo trồng nhiều loại giống lạc mới như L14, L23, V79. Nhờ thời tiết thuận lợi, lạc cho năng suất cao, sản lượng tăng. Tuy nhiên, khi thu hoạch về thì giá lạc sụt giảm một nửa khiến nông dân hết sức hoang mang lo lắng.
Ông Lê Xuân Đông - một trong những hộ sản xuất lạc lớn nhất ở xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, cho biết: Gia đình tôi gieo trỉa gần 1ha lạc, sản lượng trên 2,5 tấn nhưng đang rất lo vì giá lạc rớt thê thảm từ 27.000 đồng xuống còn 15.000 đồng/kg. Mặc dù vụ này lạc đẹp, nhưng có ai thèm ngó tới để mua đâu. Trong khi đó, đầu tư giống và phân bón cho gần 1ha lạc này, hộ gia đình tôi mất 15 triệu đồng. 
Ông Lê Văn Thông - Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Châu cho biết: Thạch Châu là địa phương dẫn đầu về diện tích và sản lượng lạc của toàn huyện Lộc Hà, thu nhập chính của người dân trông chờ vào cây lạc. Năm nay toàn xã gieo trỉa trên 265ha lạc, cho thu hoạch với sản lượng trên 900 tấn, tăng hơn vụ trước 120 tấn, bình quân mỗi hộ dân thu hoạch hơn 5 tạ. Dù được mùa nhưng do mất giá, không có thị trường tiêu thụ nên bà con trong xã đành xếp lạc trong nhà ngồi chờ.
Để trấn an sự hoang mang lo lắng của người dân, xã đã chỉ đạo HTX Nông nghiệp Thạch Châu thu mua lạc cho dân cao hơn giá thị trường. Tình cảnh này không chỉ sẩy ra ở xã Thạch Châu mà chung cả huyện Lộc Hà, không những bị mất giá lạc thu hoạch về không có thương lái đến mua, chỉ một ít thương lái tìm đến xem qua rồi lại bỏ đi. Không còn cách nào khác, nông dân đành đóng bì, xếp vào kho. 
Có hay không về sự bắt tay của thương lái, các đại lý thu mua lạc trên địa bàn trước tình cảnh lạc được mùa nên ép giá, ông Lê Văn Thông- Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Châu khẳng định với phóng viên không có chuyện này. Qua tìm hiểu, được biết các đại lý thu mua lạc không dám mua vì lạc chủ yếu dựa vào thị trường xuất sang Trung Quốc nhưng hiện nay đầu mối bên kia chỉ mua “nhỏ giọt”. 
Ông Phan Anh Đức- Trưởng ban Nông nghiệp kiêm Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Thạch Châu cho biết: Để động viên khích lệ bà con, HTX đã mua cho nông dân trên 25 tấn lạc với giá từ 19.000 - 20.000 đồng/kg, tuy nhiên vẫn không thấm tháp gì so với số lạc đang tồn đọng dân chưa bán được. HTX đã tích cực đi tìm đầu ra trong và ngoài nước, thế nhưng đến nay vẫn chưa có công ty nào đồng ý bao tiêu sản phẩm cho bà con. Vừa rồi phía đối tác bên Trung Quốc yêu cầu chúng tôi gửi mẫu để thu mua nhưng sau đó hàng tuần chưa thấy họ hồi âm. 
Ông Phan Anh Đức cho biết: Tỉnh cần phải có lộ trình xây dựng nhà máy chế biến các mặt hàng nông sản, đặc biệt là lạc vì sản lượng lạc ở Hà Tĩnh lớn và đây là cây trồng đem lại thu nhập chính của nhiều hộ nông dân.