Hạn hán, xâm nhập mặn sẽ khốc liệt hơn năm 2016

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp (thứ hai từ trái sang) và ông Nguyễn Văn Tỉnh - Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi đốc thúc các địa phương có giải pháp lấy nước hiệu quả phục vụ sản xuất vụ đông xuân. Ảnh: Minh Phúc

Nhiều vùng có nguy cơ hạn hán

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy lợi, dung tích trữ tại các hồ chứa thủy điện khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc bộ thấp, đạt trung bình 62,2% dung tích thiết kế, thiếu hụt từ 12 - 46% so với trung bình nhiều năm. Dự kiến, thời gian bắt đầu các đợt xả nước, dung tích trữ các hồ đạt trung bình 58% dung tích thiết kế.

Còn tại khu vực Bắc Trung bộ, nhận định vụ đông xuân 2019 - 2020 có khả năng xảy ra hạn hán nhẹ ở một số nơi, diện tích có nguy cơ hạn hán, thiếu nước khoảng 4.500 - 9.000ha. Trong đó chủ yếu tập trung ở Thanh Hóa, Nghệ An và Thừa Thiên - Huế.

Mực nước sông Hồng tại trạm bơm dã chiến Thanh Điềm (huyện Mê Linh, Hà Nội) ở mức rất thấp. Ảnh: Minh Phúc

Đặc biệt, do tình hình hạn hán, thiếu nước, nhiều vùng trong công trình thủy lợi phục vụ cấp nước sẽ phải dùng sản xuất hoặc chuyển đổi sang cây trồng chịu hạn với diện tích khoảng 21.000ha. Trong đó Ninh Thuận 5.500ha, Bình Thuận 15.500ha, chủ yếu là diện tích lúa.

Ông Nguyễn Văn Tỉnh - Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi, cho biết, chúng ta có thể khoanh thành 3 vùng sẽ bị hạn hán do thiếu hụt nguồn nước. Đó là Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng bằng Sông Hồng và Nam Trung bộ.

“Dù nguồn nước có khó khăn thế nào thì vẫn phải đảm bảo nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất ở tất cả các vùng”, ông Tỉnh nhấn mạnh.

Ông Vũ Xuân Khu, Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, cho biết: Chúng tôi khẳng định năm 2019 là năm đầu tiên trong lịch sử các hồ chứa thượng nguồn sông Đà không có lũ về. Do đó lượng nước tích trong các hồ chứa rất thấp.

Tổng lượng nước các hồ chứa thủy điện miền Bắc thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 8,6 tỷ m3. Nếu xả lượng nước theo quy định, 3 hồ Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang sẽ mất thêm khoảng 4,3 tỷ m3, gần tương đương mực nước chết. 

"Do đó, chúng tôi đề nghị Bộ NN-PTNT cùng các địa phương lấy nước tiết kiệm để đảm bảo nguồn phát điện cho năm 2020", ông Khu cho hay.

ĐBSCL có gần 1,9 ha triệu ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn

Riêng vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đến thời điểm này nguồn nước từ thượng nguồn chảy vào vùng thấp hơn so với trung bình nhiều năm rất nhiều, thậm chí là thấp hơn năm 2015 (năm kỷ lục xảy ra tình trạng xâm nhập mặn và hạn lịch sử).

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý công trình (Tổng cục Thủy lợi), cho biết: Dự báo xâm nhập mặn sẽ tác động đến 10/13 tỉnh với tổng cộng 71 huyện, thị xã, thành phố trực thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.Do đó mùa khô năm 2019 - 2020 vấn đề xâm nhập mặn sẽ xảy ra sớm hơn, sâu hơn và nghiêm trọng hơn năm 2015 - 2016. Từ giữa tháng 12/2019, mặn có khả năng ảnh hưởng đến 40 - 50km (cao hơn năm 2016 khoảng 3 - 5km).

Tổng diện tích tự nhiên thuộc vùng ảnh hưởng của xâm nhập mặn khoảng gần 1.900.000ha (không bao gồm các khu vực đã có công trình thủy lợi kiểm soát xâm nhập mặn), cao hơn vùng ảnh hưởng của xâm nhập mặn lịch sử năm 2016 khoảng gần 50.000 ha.

Trạm bơm Phù Sa (Hà Nội) vận hành khó khăn do mực nước sông Hồng xuống thấp. Ảnh: Minh Phúc

Trước tình hình trên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ NN-PTNT cùng các đơn vị liên quan đã chủ động chỉ đạo các địa phương tăng cường thực hiện các giải pháp thủy lợi phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2019 - 2020.

Thời gian tới, Tổng cục Thủy lợi sẽ báo cáo Bộ NN-PTNT và Thủ tướng ban hành Chỉ thị về tăng cường thực hiện các giải pháp phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phục vụ sản xuất và dân sinh năm 2020.

Đồng thời, Bộ NN-PTNT sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị Công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, bảo đảm sản xuất nông nghiệp và dân sinh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long mùa khô năm 2019-2020 (dự kiến vào 25/12 tại Bến Tre).