Cần ưu tiên hỗ trợ cho các HTX nông nghiệp

Cần ưu tiên hỗ cho các HTX nông nghiệp.

Phải phân biệt rõ HTX không phải là DN

Hầu hết các ý kiến đều nhất trí, Luật Hợp tác xã năm 2003 đã có đóng góp đáng kể trong việc phát triển kinh tế tập thể, HTX, góp phần vào việc hoàn thiện quan hệ sản xuất và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên qua quá trình thực hiện Luật cũng đã bộc lộ những bất cập, hạn chế nhất định.

Theo đại biểu Đinh Huy Chiến (Thái Nguyên), Liên minh HTX Quốc tế định nghĩa về HTX như sau: HTX là một tổ chức tự chủ do các cá nhân tự nguyện liên kết với nhau, nhằm thỏa mãn nguyện vọng và nhu cầu chung về kinh tế - xã hội và văn hóa thông qua việc hình thành doanh nghiệp do tập thể đồng sở hữu và quản lý dân chủ. Tuy nhiên, về bản chất HTX đây là vấn đề đang còn nhiều ý kiến khác nhau, tôi cho giữa HTX và doanh nghiệp (DN) có sự khác biệt. HTX khác biệt so với DN nhưng việc không xác định hợp tác xã là DN lại tác động rất lớn đến tư duy kinh tế của HTX, đưa HTX về gần hơn với tổ chức xã hội, mất đi động lực phát triển theo chiều sâu, cuối cùng chất lượng phục vụ của thành viên không được nâng cao.

Đồng quan điểm, đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc), cho rằng, việc làm rõ HTX có phải là DN hay không là rất quan trọng, vì các quy định, chính sách tiếp theo mới nhất quán, rõ ràng và phù hợp. Còn đại biểu Lê Đắc Lâm (Bình Thuận) thì nhấn mạnh, cần phải khẳng định rõ HTX có bản chất khác với DN, vì DN cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho thị trường đại chúng nhằm mục đích tối đa hóa lợi nhuận, cho DN là chủ sở hữu. Trong khi đó HTX là tổ chức kinh tế tập thể do các thành viên có chung nhu cầu, lợi ích, tự nguyện lập ra. Theo đó thành viên hợp tác xã vừa là người góp vốn, trở thành chủ sở hữu, vừa là người sử dụng sản phẩm dịch vụ HTX. Bản chất HTX thể hiện ở mục đích hoạt động vì lợi ích thành viên khác với doanh nghiệp hoạt động có mục đích tối đa hóa lợi nhuận.

Đại biểu Nguyễn Văn Sơn (Hà Tĩnh) cho rằng, cần xác định bản chất của HTX rõ nét hơn, chúng tôi cho rằng với tinh thần như trong luật nêu thì yếu tố kinh tế ở đây phải khẳng định trước hết HTX là một tổ chức kinh tế tập thể, nhưng bản chất của nó phải mang tính chất của một DN, mang tính chất xã hội. Nếu chúng ta không khẳng định được tính chất kinh tế ở bản chất một DN thì sự vào cuộc và nhu cầu kinh tế-xã hội của nhân dân để hợp tác với nhau sẽ có vấn đề.

Nên có chính sách hỗ trợ ưu tiên cho HTX nông nghiệp

Về chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển HTX, có ý kiến cho rằng ban hành cụ thể các chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển HTX quá tràn lan nên tập trung vào những ngành nghề phát triển khó khăn hơn.

“Trong Luật khẳng định khá rõ một số chính sách ưu đãi chung, nhưng tôi đề nghị riêng về HTX nông nghiệp, nông dân, nông thôn mà chúng ta đang tập trung đầu tư nông thôn mới, đang định hướng có đề án sản xuất, có quy hoạch rõ nét thì phải có một chính sách ưu đãi, có thể có một chương riêng hoặc có thể có một số điều riêng về HTX. HTX nông nghiệp phải có những chính sách rõ nét hơn thì nó mới đi vào cuộc sống và thực sự là nền tảng cho định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là trên địa bàn nông dân, nông thôn” - đại biểu Sơn nhấn mạnh.

Đại biểu Huỳnh Văn Tiếp (Cần Thơ) đề nghị, Luật cần có chính sách ưu đãi, đối với các ngành, nghề, lĩnh vực hoạt động, từng loại hình HTX, liên hiệp tác xã nhất là HTX tiểu thủ công nghiệp, HTX nông nghiệp hoạt động ở vùng sâu, vùng xa. Nhà nước cần trích một phần ngân sách hình thành quỹ tín dụng phát triển HTX để hỗ trợ HTX vay vốn phát triển kinh doanh.

Hỗ trợ là cần thiết nhưng Nhà nước không nên và không đủ nguồn lực để hỗ trợ toàn diện cho tất cả các hợp tác xã ở mọi lĩnh vực, ngành nghề của nền kinh tế quốc dân. Đại biểu Hồ Thị Thủy cho rằng, cần giới hạn HTX, liên hiệp HTX được hưởng chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước, đồng thời cũng giới hạn phạm vi ngành, lĩnh vực, địa bàn được hưởng chính sách này như hợp tác xã hoạt động ở khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa, vùng nông thôn khó khăn… Vì thực tế cho thấy, nhiều HTX được thành lập trên danh nghĩa để hưởng lợi từ chính sách ưu đãi, hỗ trợ của nhà nước, còn thực chất hoạt động như công ty.

Theo đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh), nông nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn là một lợi thế so sánh so với các nước trong khu vực và trên thế giới, để phát huy thế mạnh các mặt hàng nông sản của Việt Nam, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế, Chính phủ cần có cơ chế chính sách tài chính rõ ràng và các chính sách đặc biệt ưu đãi khác cho loại hình HTX nông nghiệp như hỗ trợ đào tạo, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ cây giống, con giống chất lượng cao, hỗ trợ đào tạo nghiệp vụ quản lý, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm thuế VAT bảo lãnh tín dụng cho nông dân đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, cho vay với lãi suất thấp. Đặc biệt là có chính sách cấp thẻ tín dụng với lãi suất ưu đãi cho các hộ nông dân là xã viên của HTX, giá trị các thẻ tín dụng đó có thể bằng với giá trị của nông sản họ làm ra trong cùng kỳ của năm đó.