Phó Giám đốc phụ trách Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh Nguyễn Hữu Phúc cho biết: “Thời tiết năm nay nắng không to, nhưng lại mưa ít nên mực nước ở các ao hồ luôn ở mức thấp. Đến thời điểm này, toàn hệ thống đã bơm 6 đợt, nhưng chắc không dừng lại ở con số này, ít nhất phải thêm 2 lần nữa trong khi những năm trước 4 - 5 đợt bơm là đủ”.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, thứ nhất là cơ cấu bộ giống mỗi địa phương đều không giống nhau, lịch thời vụ của mỗi vùng cũng khác nhau. Đơn cử như huyện Đức Thọ áp dụng lịch đầu vụ, Can Lộc cuối vụ, trong khi Nghi Xuân lại giữa vụ. Có nghĩa là, trong khi huyện này, khu vực này đang làm đất, vùng khác địa phương khác đã cấy xong. Vì thế, việc bơm nước luôn bị gián đoạn, gây khó về tiến độ và chi phí “đội” lên rất nhiều. Cùng với hệ thông kênh mương ở nhiều địa phương bị xuống cấp, việc xuống giống vụ xuân chậm hơn 5-7 ngày so với mọi năm cũng khiến cung ứng nước tưới trở nên thiếu kịp thời.
Vốn là “bạn đồng hành” với nhà nông trong suốt hơn 5 thập niên nên những bất thường này không xa lạ với Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh. Bởi vậy, từ tháng 10/2017, công ty đã chủ động tiến hành sửa chữa, nâng cấp những tuyến mương, đoạn cống hư hỏng để khơi thông dòng chảy. Chỉ trong vòng 2 tháng (từ tháng 10 - 12), công ty đã huy động được hơn 1.000 ngàn lượt ngày công nạo vét, khơi thông hàng trăm km kênh mương nội đồng. Bên cạnh khoanh vùng các địa bàn ưu tiên, trọng điểm, nắm bắt cụ thể cơ cấu bộ giống, lịch thời vụ của từng địa phương, công ty còn cắt cử từng thành viên bám sát các hồ đập để theo dõi mực nước lên xuống, từ đó xây dựng phương án cấp nước cụ thể cho từng vùng, từng khu vực…
Ngoài việc nắm bắt diễn biến thời tiết để có phương án tiết kiệm, xả trạm đảm bảo cung ứng đủ nước tưới và an toàn hồ đập, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh còn thường xuyên kiểm tra, khắc phục kịp thời những trang thiết bị hư hỏng tại các trạm bơm, cống ngăn mặn, với kinh phí lên đến gần 8 tỷ đồng… Đặc biệt, trong những năm gần đây, việc cấp nước tưới chỉ được thực hiện khi các đơn vị, địa phương có đề xuất về thời gian, khối lượng... Sau khi thực hiện xong, những tổ chức, cá nhân, đơn vị trên phải có phiếu xác nhận (đúng hoặc không đúng thời gian, lượng nước…) để từ đó phân định trách nhiệm của từng cá nhân, thành viên. Đồng thời, có hướng khắc phục và xử lý kịp thời những vướng mắc phát sinh nếu có…
Đến thời điểm hiện tại, gần 27.000 ha lúa vụ xuân tại các huyện Hương Sơn, Đức Thọ, Nghi Xuân, Can Lộc, Thạch Hà, Lộc Hà và thị xã Hồng Lĩnh đã được cung ứng đủ nước. Theo kế hoạch năm 2018, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Hà Tĩnh cung ứng đủ nước tưới cho xấp xỉ 52.000ha (hơn 24.000 ha vụ hè thu, vụ mùa), với tổng doanh thu dự kiến 48 tỷ đồng.