Điểm sáng xóa nghèo bền vững từ chuyển dịch cơ cấu cây trồng ở vùng cao Bắc Hà

Những ngày trung tuần tháng 9 này có mặt tại xã vùng cao Lùng Cải chứng kiến những đổi mới rõ nét, nhất là bộ mặt nông nghiệp - nông thôn vùng cao thể hiện qua diện mạo vùng cao khởi sắc, bên cạnh những đồi ngô, ruộng lúa nước là những đồi trồng các loại cây mới: Cây dược liệu đương quy, cây cát cánh đang rộ hoa tím biếc…

Lùng Cải là xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc Mông thuộc diện đặc biệt khó khăn của huyện Bắc Hà, đời sống của nhân dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp. Với mục tiêu nâng cao thu nhập, xóa nghèo bền vững, từng bước thay đổi tập quán canh tác lạc hậu, nâng cao thu nhập cho bà con nhân dân địa phương, xã Lùng Cải đã và đang cụ thể hóa đề án chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi giai đoạn 2016 - 2020 của huyện qua chương trình hành động thực hiện có hiệu quả ... Ông Giàng Seo Sú, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: "Thời gian qua, bên cạnh chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, xã Lùng Cải đã huy động nguồn vốn 135 CP, 30a CP... triển khai các dự án hỗ trợ sản xuất, ứng dụng công nghệ cao, đưa cây con giống mới vào sản xuất như cây ăn quả ôn đới lê, mận, cây dược liệu đương quy: Chú trọng liên kết "4 nhà" trong sản xuất nông nghiệp, phát triển chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm nông sản, liên kết với doanh nghiệp thu mua, tiêu thụ sản phẩm nông sản cho bà con nhân dân, nhất là với sản phẩm cây dược liệu đương quy, Cây Đương quy sau khi thu hoạch sẽ được Công ty Traphaco Sapa, Công ty Nam Dược, Viện dược liệu thu mua, giúp bà con nông dân yên tâm sản xuất, gắn bó với nghề nông".
Tới thăm mô hình cây trồng của gia đình anh Thào A Chô, ở thôn Hoàng Nhì Phố là 1 trong số hộ dân đầu tiên của xã Lùng Cải thực hiện trồng cây Đương Quy. Anh Chô cho biết: "Năm 2018, khi xã triển khai dự án này, gia đình được thôn tuyên truyền đã quyết tham gia trồng với diện tích 3.000m2. Tham gia dự án gia đình mình được tập huấn, cán bộ khuyến nông trực tiếp hướng dân kỹ thuật trên đồng ruộng, được hỗ trợ giống, niloong, phân bón. Qua 8 tháng trồng thu hoạch, mình thấy cây này phát triển tốt, gia đình thu được hơn 30 triệu đồng, cao gấp 5-6 lần trồng ngô trên mảnh nương ruộng này. Năm 2019 này gia đình trồng khoảng 4.000 m2, hiện cây sinh trưởng và phát triển ổn định,  chuẩn bị cho thu hoạch."


Phát triển, mở rộng diện tích trồng cây dược liệu đương quy hướng đi mới hiệu quả xóa nghèo bền vững ở vùng cao Lùng Cải
Rời bản vùng cao Hoàng Nhì Phố, tới Sán Trá - 1 trong số thôn điển hình trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng, thăm thú một số mô hình trồng cây ăn quả ôn đới và cây dược liệu đã và đang phát huy hiệu quả kinh tế. Trao đổi, anh Giàng Seo Lìn, Bí thư Chi bộ thôn Sán Trá, xã Lùng Cải cho biết;  "Thôn hiện có trên 15 ha đất sản xuất, 4 năm qua, thực hiện đề án chuyển dịch cơ cấu cây trồng, trên cơ sở đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, cấp ủy chính quyền thôn đã chú trọng tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Bên cạnh việc đưa giống ngô, lúa lai vào gieo trồng, bà con đã mạnh dạn trồng cây dược liệu đương quy, cải tạo, mở rộng diện tích cây ăn quả ôn đới; mận tả van, mận địa phương, lê xanh... Đến nay, đời sống của bà con đã khá hơn trước, không còn hộ đói, an ninh lương thực bảo đảm, có thêm thu nhập từ chăn nuôi, cây ăn quả và cây dược liệu".
Tới thăm mô hình kinh tế của gia đình ông Ma Seo Vảng trong thôn tìm hiểu được biết đây là vụ đầu tiên gia đình ông Ma Seo Vảng, ở thôn Sán Trá trồng cây dược liệu đương quy với diện tích hơn 0,2 ha thay thế diện tích trồng ngô. Ông Vảng cho biết sở dĩ nhà mình mạnh dạn trồng cây dược liệu vì đã có nhiều hộ dân trong thôn xã trồng thu lại lợi nhuận cao hơn gấp 2- 3 lần trồng cây ngô, cây lúa và được cán bộ xã vận động hướng dẫn tận tình. Cam kết thu mua sản phẩm. Sắp tới thu hoạch nếu thu lãi cao sẽ tiếp tục mở rộng diện tích cây đương quy thay thế cây ngô địa phương trong các vụ tới.
Lùng Cải là xã vùng cao nằm ở khu vực thượng huyện có khí hậu đặc trưng ôn đới, mát mẻ, độ ẩm cao, có nhiều lợi thế để phát triển cây dược liệu có giá trị kinh tế cao. Những năm gần đây, thực hiện Dự án “Phát triển cây dược liệu huyện Bắc Hà, giai đoạn 2014 - 2020”, xã Lùng Cải đã và đang phát triển một số loại cây  dược liệu như đương quy và cát cánh, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ông Giàng Seo Sú, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: "Trong 2 năm 2018 và năm 2019, từ nguồn vốn Nghị quyết 30a CP, xã Lùng Cải đã phối hợp với trung tâm dịch vụ tổng hợp nông nghiệp huyện triển khai  trồng mới 11 ha cây dược liệu đương quy, trong đó năm 2019, đã  phối hợp với trung tâm dịch vụ tổng hợp nông nghiệp huyện tiếp tục triển khai phát triển  mở rộng diện tích cây dược liệu đương quy với quy mô 8 ha, gồm 5 ha kế hoạch năm 2018 và 3 ha kế hoạch năm 2019. Hiện diện tích cây dược liệu đương quy sinh trưởng và phát triển tốt, hứa hẹn nguồn thu đáng kể cho đồng bào Mông".
Với khí hậu đặc trưng ôn đới, từ năm 2016 đến nay, Lùng Cải đã tập trung phát triển cây ăn quả ôn đới, cây mận hậu, tả van, cây lê, đặc biệt tập trung phát triển mận Tả Van đặc sản. Hiện, toàn xã có 85 ha cây ăn quả, trong đó 65 ha cho thu hoạch, hằng năm cho thu hoạch đem lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng, tăng thu nhập, cải thiện, nâng cao đời sống đồng bào Mông địa phương. Hiện xã Lùng Cải đang tập trung chuẩn bị quỹ đất, vận động các hộ dân chuẩn bị trồng mới 10 ha cây mận tả van và mận địa phương theo dự án của huyện, mở rộng, nâng cao hiệu quả kinh tế, đưa Lùng Cải trở thành vùng trọng điểm trồng cây ăn quả ôn đới.
 

Trồng cây ăn quả ôn đới; mận tả van và cây lê phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, đem lại nguồn thu ổn định cho nông dân Lùng Cải 
Bên cạnh việc chú trọng đưa các loại giống cây trồng mới vào sản xuất, xã Lùng Cải chú trọng công tác xóa nghèo, bảo đảm an ninh lương thực, phát triển chăn nuôi thông qua việc đưa các loại giống lúa lai gieo trồng thay thê giống địa phương, vụ mùa năm 2019 vừa kết thúc gieo trồng với diện tích 135 ha lúa, có trên 95% diện tích là giống lúa lai, trong đó  nhóm LC do Lào cai sản xuất được bà con nông dân tin dùng cho năng xuất, hiệu quả kinh tế cao. Ngoài ra, xã Lùng Cai còn tập trung vận động bà con nông dân trồng 322 ha ngô chính vụ, chủ yếu là giống ngô vàng địa phương chất lượng cao phục vụ chăn nuôi và cung ứng ra thị trường là nguyên liệu nấu rượu ngô đặc sản chất lượng; trồng thâm canh tăng vụ 24 ha cây rau đậu vụ đông- xuân và vụ mùa.
Chia tay Lùng Cải tin tưởng, với những cố gắng, nỗ lực trong thực hiện phát triển sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, diện mạo nông thôn mới ở vùng cao Lùng Cải   từng bước khởi sắc, đời sống của đồng bào dân tộc Mông từng bước được cải thiện, nâng cao, tạo động lực, niềm tin để xã vùng cao Lùng Cải gặt hái nhiều thành công hơn nữa trong phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, phát triển kinh tế, xóa nghèo bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới vùng cao Lùng Cải ngày một đổi mới./.