Đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức
“Ngành nông nghiệp vùng ĐBSCL đã và đang đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể, vẫn còn sản xuất theo quy mô nhỏ, các mặt hàng có sức cạnh tranh kém, còn nhiều rủi ro do bị đe dọa bởi nguy cơ biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Việc triển khai thực hiện liên kết vùng trong thời gian qua vẫn chưa được quan tâm triển khai đúng mức, chưa có cơ chế đặc thù để thu hút các nguồn đầu tư vào vùng được cho là đầy tiềm năng” - ông Sơn Minh Thắng – Phó Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng nhấn mạnh.
Theo Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ, việc đầu tư và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật tạo ra giá trị gia tăng cho vùng không cao. Hệ thống kết cấu hạ tầng vẫn còn thiếu đồng bộ, nhất là hạ tầng về giao thông thủy lợi. Do tác động của biến đổi khí hậu nên giá trị sản xuất nông nghiệp còn thiếu ổn định và có nguy cơ bị thu hẹp diện tích sản xuất trong thời gian tới. Bên cạnh đó, những cơ chế, chính sách đầu tư vào vùng còn thiếu và chưa đồng bộ. Sự phối hợp giữa các bộ, ngành T.Ư và địa phương thiếu chặt chẽ.
Ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ NNPTNT nói: “Mặc dù có nhiều đóng góp cho nền nông nghiệp trong nước và xuất khẩu nhưng nền sản xuất nông nghiệp của vùng cũng đã có nhiều tác động tiêu cực đến môi trường như làm giảm đa dạng sinh học, làm suy thoái tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm nguồn nước... Từ đó làm gia tăng chi phí sản xuất nhiều loại nông sản, làm giảm khả năng cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam”.
Về xây dựng NTM, ông Đàm Quang Tuấn – Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch (Bộ Xây dựng) thì cho rằng: “Các đồ án quy hoạch xây dựng xã NTM chỉ mới đáp ứng được yêu cầu trước mắt, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển lâu dài. Nguyên nhân là do cán bộ lập quy hoạch không nhiều và còn rất ít kinh nghiệm. Mặt khác, các đồ án quy hoạch xây dựng NTM của các địa phương còn chưa thể hiện đến tính liên kết vùng…
Tăng cường mối liên kết
Ông Trần Hữu Hiệp - Vụ trưởng Vụ Kinh tế (Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ) ý kiến: “Cần phải quy hoạch lại vùng sản xuất nông nghiệp trên cơ sở gắn với cung - cầu của thị trường. Riêng các địa phương cần tạo thuận lợi để tăng cường mối liên kết giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, doanh nghiệp với người dân, giữa người dân với người dân. Để từ đó hình thành mối liên kết sản xuất, chế biến và bao tiêu sản xuất chặt chẽ hơn. Mặt khác các địa phương cần quan tâm trước tiên xây dựng cánh đồng lớn, có mối liên kết “4 nhà” và chú trọng giải quyết tốt thu nhập của người dân”.
Bộ trưởng Bộ NNPTNT Cao Đức Phát, cho biết: “Chủ thể của quá trình tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng NTM chính là người nông dân. Vì vậy, mục tiêu của nó phải là tạo ra sản phẩm có khả năng cạnh tranh cao, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của người nông dân. Trong quá trình thực hiện, các doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan có vai trò hết sức quan trọng. Để việc thực hiện mục tiêu trên thành công, ngành nông nghiệp rất cần sự hỗ trợ các bộ, ngành khác”.
“Người nông dân phải thay đổi tư duy từ tự cung, tự cấp sản phẩm hàng hóa sang hướng chủ động hơn, mở cửa hội nhập, có sự cạnh tranh mạnh mẽ. Về phần các cơ quan chức năng phải có nhiệm vụ chuyển giao khoa học kỹ thuật, tập trung nghiên cứu cho nông dân nhiều giống lúa, tôm, cá tra… có chất lượng cao hơn. Không thể và không nên lạm dụng các biện pháp hành chính đối với nông dân trong vấn đề tái cơ cấu nông nghiệp” - Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh.