Tiêu chuẩn quốc gia về nông nghiệp hữu cơ: Vẫn còn trên giấy!

Các doanh nghiệp (DN) sản xuất, kinh doanh thực phẩm hữu cơ đang nóng lòng chờ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ra văn bản hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chuẩn để tiến hành đăng ký chứng nhận cho thị trường nội địa. Bộ tiêu chuẩn này gồm hơn 700 tiêu chí sao chép từ tiêu chuẩn của các tổ chức chứng nhận quốc tế của Mỹ, EU và rất cần cho các DN đang hoạt động trong lĩnh vực hữu cơ. 

Mỏi mòn chờ hướng dẫn

Theo ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty CP Vinamit, chứng nhận chỉ dành cho thị trường Việt Nam nên rất ý nghĩa với những DN muốn xây dựng, phát triển thương hiệu tại thị trường nội địa. Ngay như Vinamit cũng cần chứng nhận này để đáp ứng tiêu chuẩn bán hàng trong nước theo đúng quy định nhà nước.

Ông Đặng Tấn Huynh, Chủ tịch HĐQT HTX hồ tiêu hữu cơ Đồng Thuận (Đắk Nông), đã mua Bộ Tiêu chuẩn trên và hướng dẫn xã viên làm theo. "Theo quy định, nông dân phải chuyển đổi sản xuất theo phương pháp hữu cơ 3 năm trước khi đánh giá cấp chứng nhận hữu cơ, khi nào đạt chứng nhận thì sản phẩm mới được bán giá cao. Hiện nay, một số xã viên liên kết với DN làm tiêu hữu cơ mang thương hiệu DN; xã viên được hưởng một phần lợi nhuận nhưng HTX không có thương hiệu riêng. Theo tính toán, HTX Đồng Thuận cần khoảng 1 tỉ đồng trong 5 năm để có thể bán sản phẩm hữu cơ mang thương hiệu HTX ra thế giới" - ông Huynh chia sẻ.

Rất kỳ vọng Bộ Tiêu chuẩn do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố sẽ tạo điều kiện cho nông nghiệp sạch của Việt Nam phát triển, ông Nguyễn Hoàng Cung, Giám đốc Công ty TNHH Nông sản sạch Đại Thuận Thiên (TP Cần Thơ), cho rằng Bộ Tiêu chuẩn Việt hóa các bộ tiêu chuẩn nước ngoài, một số yêu cầu thấp hơn nhưng vẫn rất phức tạp và khó áp dụng. Việc ban hành tiêu chuẩn chỉ mới là ban đầu, quan trọng là cách kiểm soát làm sao để xây dựng uy tín, thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân áp dụng.

Rất khó để được chứng nhận quy trình trồng trọt hữu cơ. Ảnh: Ngọc Ánh

Giải quyết tình trạng hàng giả

Đại diện các DN nhận định nếu việc thực hiện Bộ Tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ được thực hiện tốt sẽ giải quyết được tình trạng giả hàng hữu cơ hoặc tự xưng là hữu cơ dù sản xuất chỉ mới đáp ứng yêu cầu về thực hành tốt trong nông nghiệp (VietGAP, GlobalGAP). Theo quy định về ghi nhãn sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, nhà sản xuất chỉ được ghi nhãn "hữu cơ" khi sản phẩm chứa ít nhất 95% thành phần nguyên liệu là hữu cơ; công bố sản phẩm chế biến "được sản xuất/chế biến từ các thành phần hữu cơ" khi sản phẩm có chứa ít nhất 70% thành phần nguyên liệu là hữu cơ.

Ông Bùi Văn My, Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP HCM, cho biết nhu cầu được cấp giấy chứng nhận hữu cơ của các cá nhân, đơn vị sản xuất nông nghiệp là rất lớn do sản phẩm hữu cơ được người tiêu dùng tin tưởng. "Chi phí để lấy chứng nhận hữu cơ do các tổ chức nước ngoài cấp rất cao, hiệu lực ngắn (trong vòng 1 năm). Việt Nam xây dựng Bộ Tiêu chuẩn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất hữu cơ. Chúng tôi đang tiến hành thủ tục để được công nhận là tổ chức đánh giá và chứng nhận hệ thống sản xuất, chế biến sản phẩm hữu cơ nhưng còn vướng tiêu chí số lượng chuyên gia cũng như kinh nghiệm của chuyên gia. Đây là lĩnh vực mới, rất hiếm chuyên gia đáp ứng các điều kiện này nên chúng tôi đang tìm cách tháo gỡ" - ông My chia sẻ.