Trồng tre lấy gạo, trồng chuối lấy nghệ!

Với “công nghệ bí mật quốc gia” của Công ty Vinaca (NNVN đã phản ánh ra ngày 25/04), những chuyện hão huyền, như biến thân cây tre thành gạo; nuôi bò trên băng chuyền để sản xuất điện năng... sẽ là ý tưởng phát triển nông nghiệp công nghệ cao của tương lai, biến các starup (khởi nghiệp viên) nhanh chóng trở thành tỷ phú.  

Tác giả của những ý tưởng hoang đường?

Trong các gói cấp vốn khởi nghiệp được giới thiệu trên website Vinaca.vn của Công ty Vinaca, chúng tôi đặc biệt quan tâm đến gói khởi nghiệp “G02” – Nông nghiệp công nghệ cao.

Những khẩu hiệu thu hút các khởi nghiệp viên của Vinaca

Trong đoạn video dài hơn 1 giờ, Cty này giới thiệu là đơn vị chuyên nghiên cứu khoa học, nắm trong tay những “công nghệ bí mật” độc nhất vô nhị trên thế giới, có thể “xoay chuyển càn khôn” một số ngành hàng nông sản Việt Nam vốn lạc hậu và hiệu quả thấp.

Ví dụ điển hình nhất là dự án trồng tre công nghệ cao Vinaca. Cty này giới thiệu: “Tre có thể sản xuất ra gạo. Gạo cũng là tinh bột mà tre cũng là tinh bột ở một phân tử lớn. Chúng ta chỉ cần làm gẫy vỡ phân tử ấy ra là thành gạo luôn. Ở trong môn hoá học cấp 3, chúng ta biết là có thể sản xuất gạo từ xenlulo rồi, mà tre thì không có chất độc hại, nên nó là gạo tương lai của chúng ta. Cty hiện đã có công nghệ sản xuất gạo bằng tre”.

“Nếu trồng 1 ha lúa thì chỉ được một lớp gạo, nhưng trồng tre chúng ta có cả hàng trăm lớp, nên lợi nhuận là ở chỗ đó”. Ước tính tỷ lệ lợi nhuận từ trồng tre sau 5 năm sẽ là 1 đồng vốn 100 đồng lời. Không chỉ trồng tre sản xuất gạo, Vinaca còn có cả công nghệ trồng củ chuối để lấy nghệ...

Đó là về trồng trọt. Còn trong lĩnh vực chăn nuôi, Công ty Vinaca cũng đang nắm giữ công nghệ biến trâu, bò thành những “cỗ máy phát điện” tạo ra lợi nhuận siêu khủng. Suốt 4.000 năm qua, chúng ta chỉ biết nuôi trâu, bò để lấy thịt, sức kéo. Nhưng Vinaca đang nghiên cứu nuôi bò để lấy sức kéo và phân là chính. Giá trị còn lại của con bò là thịt sẽ được cho không hoặc bán... rẻ như cho.

Theo thuyết trình của Cty này, dự án sẽ lấy sức kéo của trâu, bò để quay động cơ máy phát điện (giống như một người chạy thể dục trên băng truyền) để tạo ra điện năng.

Khi con bò vận động liên tục, chúng rất khoẻ nhưng sẽ rất mệt, phải ăn nhiều để bổ sung năng lượng. Bình thường, một con bò mỗi ngày chỉ ăn 30kg thức ăn và thải ra khoảng 15kg phân thải. Nhưng bò trong dự án của Vinaca mỗi ngày ăn tới hơn 500kg thức ăn, lượng phân thải sẽ lớn gấp nhiều lần. Số phân ấy là nguyên liệu quý giá để sản xuất điện năng nhờ công nghệ hầm biogas.

Dự án trồng tre – nuôi bò công nghệ cao của Vinaca sẽ là mô hình lý tưởng để các khởi nghiệp viên làm giàu. Thậm chí, doanh nghiệp này còn “nổ như pháo rang” rằng: “Hiện trạng nông nghiệp quốc tế đang lợi nhuận gấp 1.000 lần nhưng giá sản phẩm rẻ hơn 3 lần nông phẩm Việt Nam”.

Thế nhưng, ông Trần Xuân Định, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt nhận định: “Những mô hình khởi nghiệp nông nghiệp mà Vinaca vẽ ra là những ý tưởng hão huyền và nực cười. Và nếu giả thiết có công nghệ làm được những việc trên thì cũng không thể đem lại hiệu quả kinh tế cao như tập đoàn này quảng cáo”.  

Vì sao các startup mù quáng tin theo?

Để lôi kéo các khởi nghiệp viên tham gia, Vinaca vẽ ra cơ chế hợp tác “win – win” (các bên cùng thắng). Trong đó, Vinaca cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra, cung cấp công nghệ và vốn đầu tư (có thể lên tới 20 tỷ đồng) do Cty huy động từ nguồn trong nước, quốc tế và các tổ chức tín dụng. Ngoài ra, Cty bao luôn cả định mức lợi nhuận 10% trên tổng vốn đối ứng.

Trồng tre công nghệ cao là ý tưởng làm giàu của Vinaca

Nhưng để đảm bảo dự án được triển khai hiệu quả, các khởi nghiệp viên phải đối ứng bằng 15-30% tổng mức đầu tư của dự án (tiền mặt, quyền sử dụng đất ở, đất rừng, cây con giống, nhà xưởng). Đồng thời phải nộp vào Cty quỹ 2.000.000 đồng để đảm bảo hợp tác lâu dài. Đặc biệt, nếu không có giấy chứng nhận tài sản (làm vốn đối ứng) thì khởi nghiệp viên phải ký quỹ bổ sung 5.000.000 đồng.

Để tạo niềm tin cho khởi nghiệp viên, Công ty Vinaca khẳng định: Chỉ khi nào dự án được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch thì dự án mới được giải ngân”. Nhưng thực chất, đây là cách để Vinaca kéo dài thời gian cấp vốn, cấp công nghệ trong thời gian “moi” tiền của các startup.

Bình luận về mô hình hoạt động của Công ty Vinaca, ông Trần Hùng, nguyên Phó CVP Thường trực BCĐ quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả – Phó cục trưởng Cục QLTT (Bộ Công Thương) cho rằng: “Có dấu hiệu kinh doanh đa cấp biến tướng lừa đảo dân nghèo”.

Ông Nguyễn Xuân Thu, TGĐ Vinaca từng có khẩu hiệu vang như sấm đánh ngang tai khi truyền dạy cho các khởi nghiệp viên: “Bạn chật vật kiếm vài triệu nuôi thân. Tôi miệt mài cho mỗi người vài tỷ tiêu dần”. Nếu điều đó trở thành hiện thực, đó là phúc phận của quốc gia khi có người con ưu tú.

Nhưng phúc đâu chẳng biết, chỉ thấy số đông người nghèo, những số phận mang trên mình đầy rẫy bệnh tật ngày càng lún sâu vào nợ nần, uất ức khi tin vào những lời đường mật của Vinaca.