Bỏ trà xuân sớm - Nhìn từ thành công các cánh đồng mẫu ở TP Hà Tĩnh

Những ô mạ đã lên lá xanh, những thửa ruộng đã được gieo xuân sớm, và cả sự thong dong để đón tết của người dân nông thôn khi đã xuống giống IR 1820… Câu chuyện này dường như chưa hề cũ bởi nó chỉ mới diễn ra trong đầu vụ xuân 2013 này. Việc vận động, thuyết phục bà con để thực hiện việc nói không với các trà xuân sớm là điều thường xuyên tại các địa phương trong thời điểm đó.

Chủ trương bỏ trà xuân sớm phát huy hiệu quả cả về năng suất lẫn sản lượng trong vụ xuân 2013

Cách đây mấy tháng thôi, những việc này đã làm tốn không ít công sức của mỗi cán bộ các địa phương để đưa một chủ trương lớn của tỉnh đi vào hiện thực đời sống sản xuất của bà con nông dân. Tại xã Thạch Môn, ngay tại xóm Tiền Tiến, đơn vị đầu tiên kiên quyết phá bỏ mạ xuân sớm, trên cánh đồng này, số diện tích cấy lại xuân muôn đang cho một mùa bội thu. Bà con nông dân phấn khởi với những ngày vàng thu hoạch. Những ruộng vàng trĩu hạt, những nụ cười lấp lánh niềm vui của người nông dân… chỉ bấy nhiêu thôi nhưng ý nghĩa là vô cùng lớn.

Không chỉ là niềm vui của người nông dân, với những cán bộ chính quyền cơ sở, những người làm công tác khuyến nông, ứng dụng khoa học kỹ thuật đây thực sự là một thành công lớn. Sau bao chờ đợi, những thấp thỏm vì thời tiết bất thuận, niềm vui ngày thu hoạch đã vơi đi bao nhọc nhằn của một quá trình vận động, chuyển đổi không hề đơn giản. Trong tổng 163 ha lúa đông xuân, xã Thạch Môn chọn 14ha để xây dựng cánh đồng mẫu 1 giống TH3-3.

Ông Nguyễn Tuấn Anh – PCT UBND xã Thạch Môn khẳng định: Là mùa đầu tiên triển khai với những tập quán sản xuất cũ, vận động được bà con là cả một vấn đề. Từ việc bà con vẫn rất “nặng lòng” với hạt gạo IR1820 cho đến tập trung chuyển gieo sang cấy đồng loạt, tất cả từ cán bộ thôn xóm cho đến chính quyền địa phương gần như đều phải cắt cử bám trụ từng cánh đồng, mỗi chân ruộng….

Còn tại xã Thạch Hạ - dù là địa phương được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới của tỉnh, tuy nhiên, đây cũng mới là năm đầu tiên thực hiện việc xây dựng cánh đồng mẫu trong đề án chuyển đổi sản xuất nâng cao thu nhập cho bà con nông thôn. Và sau thu hoạch cánh đồng 25ha một giống, một thời điểm, một quy trình kỹ thuật đã cho một năng suất, tương đương khoảng 3,5tạ/sào. Có thể nói, đến thời điểm này, so với các cánh đồng được đối chứng trong vùng, năng suất lúa của Thạch Hạ thực sự chiếm ưu thế vượt trội.

Ông Nguyễn Song Hàn – PCT UBND xã Thạch Hạ cho biết thêm: Điều này không chỉ cho thấy sự thành công của một chủ trương đúng mà quan trọng nhất nó sẽ tạo đà cho địa phương dễ dàng thực hiện nhiều chủ trương chính sách liên quan đến việc xây dựng Nông thôn mới trong thời điểm cán đích này.

Theo bà Đoàn Thị Liên – Phó Trưởng phòng Kinh tế - TP Hà Tĩnh cho biết: Vụ xuân năm nay, trong tổng 1450ha diện tích lúa, thành phố Hà Tĩnh chỉ có 54ha diện tích cánh đồng mẫu ở các đơn vị xây dựng nông thôn mới như Thạch Hạ, Thạch Trung, Thạch Bình và Thạch Môn. Khác với nhiều nơi khác, trong xây dựng đồng mẫu, diện tích của các địa phương này không được nhiều bởi phần lớn đồng ruộng đã bị chia cắt do quá trình đô thị hóa. Đồng thời, với những quy trình của nó, trong điều kiện nguồn nhân lực cho đồng ruộng không nhiều, phần lớn bà con vẫn chưa mặn mà với những thay đổi trong tập quán, tư duy sản xuất. Nông dân tại thành phố Hà Tĩnh phần lớn đều xem sản xuất nông nghiệp chỉ để tự túc lương thực, thời gian chủ yếu dành cho nghề phụ để nâng cao thu nhập. Đặc biệt tại xã Thạch Bình – một đơn vị lâu nay nói đến sản xuất lúa là chỉ gieo thẳng, việc thành công của đồng mẫu cũng là thành công của những bước đột phá trong tư duy sản xuất của bà con ở đây.

Trở lại câu chuyện xóa bỏ trà xuân sớm, bên cạnh những thành công từ các mô hình cánh đồng mẫu còn thấy những hình ảnh buồn mà chúng tôi ghi lại được trong vụ thu hoạch này của bà con xã Đại Nài – TP Hà Tĩnh… Hạt lép do rầy nâu phá hoại, lúa bị đổ ngã nhiều do những trận mưa thất thường cuối mùa dẫn đến năng suất chưa được 2tạ/sào. Phần lớn số diện tích này đều nằm trong trà xuân sớm không tuân theo sự chỉ đạo thay đổi cơ cấu mùa vụ của thành phố.

Dẫu rằng, có thể do những bấp bênh về thời tiết, do tập quán sản xuất, do những bền bỉ thủy chung của người nông dân với giống lúa một thời đã gắn với tên tuổi của năng suất và phẩm cấp cao. Vì vậy, một lần nữa từ thành công của các cánh đồng mẫu cho thấy một hướng đi mới cho nông thôn thôn Hà Tĩnh trong hành trình xây dựng nông thôn mới.

Thuận Huế
Theo baohatinh.vn